Στη Βουλή το θέμα της Ι.Μ. Μεταμορφώσεως Ναυπάκτου

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 04 Δεκεμβρίου 2012

Γράφτηκε από τον/την ESOS - 21.40

Ιδιαίτερα κρίσιμες χαρακτήρισε ο υπουργός Παιδείας Κ. Αρβανιστόπουλος σχέσεις πολιτείας-Εκκλησίας, απαντώντας στη Βουλή σε ερώτηση του Βουλευτή της Χρυσής Αυγής Μιχαήλ Αρβανίτη-Αβράμη , σχετικά με την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στη Ναύπακτο.

«Την εποχή αυτή της βαθειάς κρίσης που η Εκκλησία επιτελεί την κοινωνική της αποστολή και ένα κοινωνικό έργο το οποίο βοηθάει την κοινωνική συνοχή, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά τις σχέσεις κράτους-Εκκλησίας, ιδιαίτερα στη σημερινή κρίση» σημείωσε ο κ. υπουργός και πρόσθεσε:. Α.Βάσει του άρθρου 3 του Συντάγματος η Εκκλησία της Ελλάδος είναι αυτοδιοίκητη.

Β.Συνεπώς, και παρά τα όσα λένε ορισμένοι στη χώρα μας, το κράτος δεν ταυτίζεται με την Εκκλησία. Οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και περιγράφονται τόσο στο Σύνταγμα όσο και στο νόμο 590 του '77, τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας. Αυτό το αυτοδιοίκητο, αλλά και η ανεξαρτησία της Εκκλησίας μας από το κράτος, ήταν άλλωστε και προϋπόθεση για την παραχώρηση του αυτοκέφαλου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τον Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο του 1850.

Γ. Το σημερινό καθεστώς που διέπει τις σχέσεις πολιτείας-Εκκλησίας στην Ελλάδα, εδράζεται στην μακραίωνη παράδοση της συναλληλίας που εκκινεί από τη Βυζαντινή εποχή.

Δ.Με τη μορφή που έχουν λάβει οι σχέσεις της Εκκλησίας με την πολιτεία και από το Σύνταγμα, αλλά και από τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας, αυτές οι σχέσεις ανταποκρίνονται στην ιστορική μας παράδοση, ανταποκρίνονται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι Έλληνες Ορθόδοξοι, αλλά ανταποκρίνονται και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο το οποίο διαχωρίζει την κοσμική εξουσία από τη θεολογική. Σέβεται δηλαδή η μία την άλλη χωρίς να παρεμβαίνει η μία στα της άλλης. Άλλωστε η Ορθοδοξία ποτέ δεν είχε επιδίωξη για την άσκηση κοσμικής εξουσίας. Κάτι τέτοιο θα αντέβαινε τη φιλοσοφία της.

ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ-ΑΒΡΑΜΗΣ: Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε που μου δώσατε το λόγο, αλλά εκ παραλλήλου εκφράζω τη λύπη μου για μια ουσιώδη παράλειψή μου, που νωρίτερα δεν ζήτησα την έγκριση και την άδεια του κ. Βενιζέλου προκειμένου να απευθύνω προς τον κύριο Υπουργό την ερώτηση την οποία ακολούθως θα απευθύνω, γιατί εκεί φτάσαμε.

Υπερέβημεν τα εσκαμμένα, υπερέβημεν και δεν έχουμε συναίσθηση του γεγονότος ότι έχουμε υπερβεί τα εσκαμμένα.

Την προπαρελθούσα Κυριακή με δική μου πρωτοβουλία επεσκέφθην την Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος που βρίσκεται πλησίον της Ναυπάκτου και βέβαιως αυτό το έκανα κατόπιν διασταυρώσεως και αξιολογήσεως πληροφοριών τας οποίας είχον συγκεντρώσει και τας οποίας θεώρησα βασίμους.

Ως εκ τούτου θεώρησα σκόπιμο και επιβεβλημένο να μεταβώ εις την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όπου παρέμεινα επί τρίωρο και εκεί είχα την ευκαιρία να ενημερωθώ για τα προβλήματα της Μονής από τον προκαθήμενο της Ιεράς Μονής, τον καθηγούμενο και από άλλους μοναχούς.

Αντιμετωπίζουν προβλήματα πολλά τα οποία μου εξέθεσαν και έκρινα σκόπιμο να τα εκθέσω κι εγώ στη Βουλή αυτά τα προβλήματα χωρίς να θέλω να θίξω, βεβαίως, κανέναν -όπως γνωρίζετε η Χρυσή Αυγή βρίσκεται κοντά στην Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία και θα βρίσκεται πάντοτε- αλλά είναι ζήτημα τακτικής ή συμπεριφοράς ενός συγκεκριμένου Μητροπολίτου, του σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Ιεροθέου της Ναυπάκτου.

Η οργάνωση αυτής της Ιεράς Μονής μου έκανε εξαιρετική εντύπωση για δύο λόγους. Πρώτον, διότι στο Εκκλησιαστικό Μουσείο το οποίο έχει και δεν το έχω δει αυτό σε άλλη Ιερά Μονή, στη μία πτέρυγα έχει αντίγραφα, αλλά και πρωτότυπα, τα οποία της έχει δώσει το Μουσείο των Αθηνών, αρχαίων ελληνικών προτομών ή άλλων αναγλύφων, μαρμάρινων κυρίως και στην άλλη πτέρυγα έχει κειμήλια θρησκευτικά και όλα τα άλλα. Έχει μεγάλο αμφιθέατρο.

Επίσης έχει αίθουσα συνεδριάσεων, ραδιοφωνικό σταθμό και είναι γνωστό ότι επιτελεί φιλανθρωπικό έργο από τα ελάχιστα τα οποία επιτελούνται εις την επικράτεια.

Μάλιστα είχε και ορφανοτροφείο, το οποίο ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης κατήργησε.

Επίσης, σε ξενώνες φιλοξενούσε γέροντες ανήμπορούς και αυτό απαίτησε ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης να πάψει να συμβαίνει και πράγματι αναγκάστηκαν να μην φιλοξενούν πλέον τους γέροντες, γιατί έδωσε την υπόσχεση ότι θα κάνει γηροκομείο, το οποίο, βεβαίως, δεν έχει γίνει, από πληροφορίες τις οποίες έχει.

Η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, το οποίο διαθέτει εσωτερικό επίσημο κανονισμό οργανώσεως, διοικήσεως και λειτουργίας, ο οποίος έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας προσφάτως. Είναι επίσημος, εγκεκριμένος.

Ωσαύτως δε, έχει εγκριθεί και από την Ιερά Σύνοδο αρχικώς και δημοσιεύτηκε αυτός ο κανονισμός στην εφημερίδα «Εκκλησία» της Ιεράς Συνόδου.

Αυτός ο κανονισμός ουδέποτε ανεκλήθη. Επέχει θέση και ισχύ νόμου. Επίσης, οι πράξεις που γίνονται από την αδελφότητα της Ιεράς Μονής είναι απολύτως σύννομες και ισχυρές. Ο σεβασμιότατος, όμως, Μητροπολίτης Ναυπάκτου...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Κύριε συνάδελφε, έχετε υπερβεί το χρόνο περισσότερο από το διπλάσιο.

ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ-ΑΒΡΑΜΗΣ: Να ολοκληρώσω την πρωτολογία μου.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Ολοκληρώστε και έχετε και δευτερολογία. Υπάρχει ανοχή από το Προεδρείο.
Πείτε το ερώτημα προς τον κύριο Υπουργό, γιατί ακόμα δεν έχει κατατεθεί.

ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ-ΑΒΡΑΜΗΣ: Δώστε μου ακόμη τριάντα δευτερόλεπτα και θέτω το ερώτημα αμέσως.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Βεβαίως.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου εδώ και δεκατέσσερα χρόνια, από το 1998 μέχρι το 2012, κυριολεκτικά έχει βομβαρδίσει την Ιερά Μονή με δίκες.

Έχουν γίνει περίπου 145 δίκες ποινικές, αστικές, διοικητικές στο εκκλησιαστικό δικαστήριο και όλες έχουν δικαιώσει την Ιερά Μονή.

Αυτά τα κάνει προκειμένου να καταργήσει το αυτοδιοίκητο. Μάλιστα έχει επιβάλει και το επιτίμιο της ακοινωνησίας και δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Και αυτό για να έλθει στη δική του δικαιοδοσία η Ιερά Μονή.

Ερωτάται ο κύριος Υπουργός θα παρέμβει άμεσα για την συμπεριφορά του εν λόγω Μητροπολίτου; Τη θεωρεί σύννομη ή όχι; Είναι ζήτημα παραβάσεως της ηθικής τάξης και αποκαταστάσεως δικαίου; Και αν ναι, τι μέτρα πρόκειται να λάβει; Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Το λόγο έχει ο Υπουργός κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Η απάντηση είναι όχι και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική γιατί βάσει του άρθρου 3 του Συντάγματος η Εκκλησία της Ελλάδος είναι αυτοδιοίκητη.

Συνεπώς, και παρά τα όσα λένε ορισμένοι στη χώρα μας, το κράτος δεν ταυτίζεται με την Εκκλησία.

Οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και περιγράφονται τόσο στο Σύνταγμα όσο και στο νόμο 590 του '77, τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας.

Αυτό το αυτοδιοίκητο, αλλά και η ανεξαρτησία της Εκκλησίας μας από το κράτος, ήταν άλλωστε και προϋπόθεση για την παραχώρηση του αυτοκέφαλου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τον Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο του 1850.

Θα έλεγα ότι το σημερινό καθεστώς που διέπει τις σχέσεις πολιτείας-Εκκλησίας στην Ελλάδα, εδράζεται στην μακραίωνη παράδοση της συναλληλίας που εκκινεί από τη Βυζαντινή εποχή.

Με τη μορφή που έχουν λάβει οι σχέσεις της Εκκλησίας με την πολιτεία και από το Σύνταγμα, αλλά και από τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας, αυτές οι σχέσεις ανταποκρίνονται στην ιστορική μας παράδοση, ανταποκρίνονται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι Έλληνες Ορθόδοξοι, αλλά ανταποκρίνονται και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο το οποίο διαχωρίζει την κοσμική εξουσία από τη θεολογική.

Σέβεται δηλαδή η μία την άλλη χωρίς να παρεμβαίνει η μία στα της άλλης. Άλλωστε η Ορθοδοξία ποτέ δεν είχε επιδίωξη για την άσκηση κοσμικής εξουσίας.

Κάτι τέτοιο θα αντέβαινε τη φιλοσοφία της.

Θα έλεγα ότι πρέπει σήμερα να είμαστε προσεκτικοί γιατί είμαστε σε μία πάρα πολύ δύσκολη περίοδο και οι σχέσεις πολιτείας-Εκκλησίας είναι ιδιαίτερα κρίσιμες.

Την εποχή αυτή της βαθειάς κρίσης που η Εκκλησία επιτελεί την κοινωνική της αποστολή και ένα κοινωνικό έργο το οποίο βοηθάει την κοινωνική συνοχή, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά τις σχέσεις κράτους-Εκκλησίας, ιδιαίτερα στη σημερινή κρίση.

Γι' αυτό λοιπόν, εγώ ως Υπουργός με την αρμοδιότητα των θρησκευμάτων δεν θα μπορούσε παρά να δεχθώ τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου.

Θα έλεγα ότι πιστεύω και ελπίζω ότι και εσείς και το κόμμα σας αναγνωρίζετε το αυτοδιοίκητο της Εκκλησίας, άλλως πως έχουμε εισέλθει σε έναν πολύ ολισθηρό δρόμο.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Το λόγο έχει ο συνάδελφος Βουλευτής κ. Μιχαήλ Αρβανίτης-Αβράμης.

ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ-ΑΒΡΑΜΗΣ: Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.

Ο κύριος Υπουργός δεν μου έδωσε ευθεία απάντηση όσον αφορά το ρόλο.

Ναι, μεν υπάρχει το αυτοδιοίκητο της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά όσον αφορά το ρόλο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων στις προκείμενες περιπτώσεις, όπου διαπιστούται παρανομία. Υπάρχει και το αυτοδιοίκητο.

Είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως και υπάρχει και εκεί αυτοδιοίκητο.

Εάν προσβάλλεται αυτό το αυτοδιοίκητο δια οιασδήποτε μορφής και δια οιουδήποτε τρόπου, πιστεύω ότι είναι αρμοδιότητα και υποχρέωση του Υπουργείου Παιδείας να επέμβει εν προκειμένω χωρίς να θεωρηθεί ότι εισέρχεται εις αρμοδιότητες της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ιερόθεος διόρισε μια επιτροπή από πρεσβυτέρους πέραν παντός δικαιώματος, ώστε να είναι διαχειριστική και διοικητική και να έχει το δικαίωμα να απολύσει μέλη της αδελφότητας της ιεράς αυτής κοινότητας.

Αυτή είναι παράνομη πράξη και νομίζω ότι θα πρέπει το Υπουργείο Παιδείας να επέμβει, διότι όταν τελούνται τέτοιες πράξεις, έχουμε παράβαση της οικείας ποινικής διατάξεως περί αντιποιήσεως της αρχής. Σ' αυτή την παράβαση έχει υποπέσει ο Μητροπολίτης κ. Ιερόθεος και δεν μπορεί να ελεγχθεί γι' αυτή την παράβαση από την Ιερά Σύνοδο. Πρέπει να ελεγχθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Η ιστορία ξεκίνησε από αυτό που ζήτησε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ιερόθεος, τότε που το Υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε μια χρηματοδότηση και έδωσε ένα σοβαρό ποσό για να γίνει το αναπτυξιακό έργο εκεί, στην Ιερά Μονή, το οποίο ολοκληρώθηκε εις το ακέραιο.

Ζήτησε -μάλιστα με χορηγία του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου και ορισμένων άλλων θρησκευτικών οργανώσεων- το 1998 από την αρχή της υλοποιήσεως του έργου το εξής, που αφορά ειδικά το Υπουργείο Παιδείας.

Είναι ζήτημα τηρήσεως του νόμου και όχι του αυτοδιοίκητου της Εκκλησίας της Ελλάδος την οποία σεβόμεθα και υπηρετούμε.

Τι ζήτησε λοιπόν ο Μητροπολίτης Ιερόθεος; Το ζήτησε μάλιστα και προφορικώς και γραπτώς.

Ζήτησε από τη Μονή να καταχωρηθούν ως τακτικά έσοδα τα κονδύλια της κρατικής επιχορηγήσεως στους προϋπολογισμούς και απολογισμούς της Μονής, ώστε να μπορούν «νομίμως» να γίνουν κρατήσεις υπερόγκων ποσών υπέρ μητροπολιτικών και εκκλησιαστικών ταμείων. (Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Αυτή ήταν παράνομη ενέργεια διότι εξωθούσε διά αυτού του τρόπου την Ιερά Μονή να παρανομήσει, διότι με απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας τότε, απαιτούσε να τηρήσει η Ιερά Μονή ειδικά λογιστικά βιβλία και ήλεγχε αυστηρότατα την ολοκλήρωση του έργου η οποία και εγένετο και απάλλασσε το έργο από κρατήσεις και ποσοστά υπέρ τρίτων -προσέξτε το αυτό- καθώς και από ΦΠΑ.

Η αξίωση λοιπόν αυτή του Σεβασμιοτάτου κ. Ιεροθέου ήταν παράνομη και απετέλεσε την αιτία να συρθεί η αδελφότητα και με τον τρόπο αυτό βεβαίως να διασύρει και το αξίωμα του Ιεράρχου, όταν καθημερινώς βρίσκεται στα δικαστήρια εναντίον μιας Ιεράς Μονής αυτοδιοικήτου.

Σας είπα ότι εξεδόθησαν 145 αποφάσεις. Πρέπει η πολιτεία να δώσει μια λύση σ' αυτό το δράμα της αδελφότητος ως προς αυτό ακριβώς που ανέφερα, που πιστεύω ότι είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Νάκος): Το λόγο έχει ο Υπουργός κύριος Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα γιατί και τα τρία ζητήματα που αναφέρετε είναι θέματα αποφάσεως της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, δηλαδή και ο διορισμός της τριμελούς διοικητικής διαχειριστικής επιτροπής και το θέμα του επιτιμίου, αλλά θα έλεγα ότι έρχεται και το Συμβούλιο της Επικρατείας να επικυρώσει με απόφασή του, τον Ιανουάριο του 2010, την έκπτωση του Ηγουμένου από τη θέση του, δηλαδή την απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

Εγώ θα καταθέσω στα πρακτικά για περαιτέρω μελέτη το έγγραφο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος της 31ης Μαϊου 2012 από τον Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου, το έγγραφο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος της 22ης Αυγούστου 2012, το απόσπασμα των πρακτικών της συζητήσεως που έγινε στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο κατά τη Συνοδική Περίοδο 154 και ιδιαίτερα τη συνεδρία της 19ης Αυγούστου του 2011, το έγγραφο του ειδικού νομικού συμβούλου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος προς την προϊσταμένη του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου του Υπουργείου μας, αλλά και το πρακτικό της συνεδριάσεως και της γνωμοδοτήσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, του 5ου τμήματος, για το θέμα.

Τα καταθέτω αυτά για περαιτέρω μελέτη και αν θέλετε, θα επανέλθουμε. (Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

Όμως, το θέμα είναι σαφές, ότι δεν υπάρχει θέμα παρέμβασης του Υπουργείου σε αυτό το ζήτημα. Το θέμα αφορά τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας και ως τέτοιο το χειριζόμεθα.