Έργα συντήρησης σε εκκλησία, που κτίστηκε από την Κυρά Βασιλική των Ιωαννίνων

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 18 Φεβρουαρίου 2011

Γράφτηκε από τον/την ΑΠΕ - ΜΠΕ 12:14

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, κτίσθηκε από την Κυρά Βασιλική των Ιωαννίνων, όταν κατατρεγμένη από τον Αλή Πασά βρήκε καταφύγιο στο χωριό Βασιλική.

Ο λόγος για τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Βασιλικής, ο οποίος εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ και θα υποβληθεί σε εργασίες συντήρησης, έπειτα από ενέργειες της προϊσταμένης της 19ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Κρυσταλλίας Μαντζανά.

Ο τίτλος του έργου που πρόκειται να υλοποιηθεί από τη Διεύθυνση Συντήρησης του ΥΠΠΟΤ, σε συνεργασία με την 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, είναι "συντήρηση τοιχογραφιών και τέμπλου Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Βασιλικής Καλαμπάκας" και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 550.000 ευρώ.

Ο ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και σύμφωνα με την προϊσταμένη της 19ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, είναι μια τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική, με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος και νάρθηκα μεταγενέστερο στη δυτική και στεγασμένη στοά, στη νότια και δυτική πλευρά.

O ναός, εσωτερικά, είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες, που σύμφωνα με την επιγραφή ιστόρησης, αγιογραφήθηκαν από Σαμαριναίους ζωγράφους, το 1839.

Στο λιθανάγλυφο υπέρθυρο της νότιας πλευράς, αναφέρεται ότι ο ναός "ανεκαινίσθη εκ θεμελίων το 1818, δια συνδρομής βασιλικής αυθεντίσης Βοϊβόντας και των αδελφών αυτής".

Η λαϊκή παράδοση λέει ότι ο ναός κτίσθηκε από την Κυρά Βασιλική των Ιωαννίνων, που βρήκε καταφύγιο στο χωριό, κατατρεγμένη από τον Αλή Πασά.

Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, η κυρά Βασιλική έγινε χορηγός στην ανέγερση του ναού και οι κάτοικοι για να την ευχαριστήσουν αποτύπωσαν την μορφή της σε λιθανάγλυφο, που έχει εντοιχισθεί στην ανατολική πλευρά του ναού.

Ο Ιερός Ναός αναστηλώθηκε το διάστημα 1996-97. Οι εργασίες που πρόκειται να εκτελεσθούν αφορούν στη συντήρηση των τοιχογραφιών, του ξυλόγλυπτου τέμπλου και των εικόνων του καθώς και του ξυλόγλυπτου άμβωνα του ναού, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη.

Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν, όσον αφορά στις τοιχογραφίες του ναού, εργασίες στερέωσης του υποστρώματος των τοιχογραφιών, εργασίες στερέωσης της ζωγραφικής επιφάνειας, εργασίες αφαίρεσης των αλάτων από τη ζωγραφική επιφάνεια των τοιχογραφιών και εργασίες επιφανειακού καθαρμού.

Στο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τον άμβωνα του ναού προβλέπονται εργασίες αφαίρεσης και προστασίας των εικόνων του τέμπλου.

Επίσης, προβλέπονται ακόμα εργασίες καθαρισμού της πίσω όψης του τέμπλου κ.ά. Συνολικά πρόκειται να συντηρηθούν 1.086 τ.μ. τοιχογραφιών, 78 τ.μ. ξυλόγλυπτων επιφανειών, που αφορούν το τέμπλο τον άμβωνα και τις φορητές εικόνες που βρίσκονται στο τέμπλο.

Με την ολοκλήρωση του έργου θα αποκατασταθεί ο τοιχογραφημένος διάκοσμος του ναού, το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο άμβωνας και οι εικόνες του τέμπλου. Έτσι, ένα σημαντικό μνημείο στην Θεσσαλία θα αποκατασταθεί.

Η Βασιλική

Η Βασιλική απέχει εννέα (9) χιλιόμετρα από την Καλαμπάκα και είναι μία πεδινή κοινότητα γεωργοκτηνοτρόφων, με πληθυσμό 1.650 κατοίκων (το καλοκαίρι φτάνουν τους 2.000). Τρία χιλιόμετρα προτού φτάσει κάποιος στη Βασιλική, βρίσκει το μικρό οικισμό των Αγίων Θεοδώρων, με 75 κατοίκους (110 το καλοκαίρι).

Το χωριό πήρε το όνομά του από την κυρά Βασιλική (1793-1834), που καταγόταν από εδώ (κόρη του Κίτσου Κονταξή). Το παλιό χωριό Βοϊβόδα δόθηκε από τον Αλή πασά σαν τσιφλίκι, που έκτοτε πήρε το όνομά της.

Αργότερα και μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το χωριό έγινε τσιφλίκι της βάλιντε - σουλτάνας (μητέρας του σουλτάνου). Η Βασιλική για να εξιλεωθεί για το γάμο της με τον Αλή, έχτισε πέντε εκκλησίες στο Θεσσαλικό κάμπο- μία από τις οποίες ήταν και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Άλλα έργα

Επίσης, έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013 και θα υλοποιηθούν, με αυτεπιστασία από την 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και άλλα έργα.

Πρόκειται για το έργο "Αποκατάσταση τμημάτων τρίτου διαζώματος κάστρου πόλης Τρικάλων", συνολικού προϋπολογισμού 700.000 € με προβλεπόμενη ημερομηνία έναρξης του έργου την 1/3/2011. Ήδη, βρίσκεται στο στάδιο πρόσληψης προσωπικού.

Επίσης, το έργο "Αποκατάσταση τμημάτων τείχους και πυριτιδαποθήκης και συντήρηση - προστασία αρχιτεκτονικών λειψάνων βυζαντινού κάστρου Φαναρίου Δ. Ιθώμης, Ν. Καρδίτσας", συνολικού προϋπολογισμού 425.000 €, με προβλεπόμενη ημερομηνία έναρξης του έργου την 1/3/2011. Και αυτό το έργο βρίσκεται ήδη στο στάδιο πρόσληψης προσωπικού.

Ακόμα έχει ενταχθεί το έργο "Στερέωση - Αποκατάσταση τμημάτων εξωτερικών τοιχοποιιών του ναού με αντικατάσταση φθαρμένων λίθων και λιθανάγλυφων και κατασκευή οικίσκου φύλαξης και πληροφόρησης, αντικατάσταση χώρων υγιεινής και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, του Ι. Ν. Τιμίου Σταυρού Δολιανών Κρανιάς Διευρυμένης Κοινότητας Ασπροποτάμου Ν. Τρικάλων", συνολικού προϋπολογισμού 300.000 €.

Ως προβλεπόμενη ημερομηνία έναρξης έχει τεθεί η 1/5/2011 λόγω του υψόμετρου και των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή.

Όλα τα παραπάνω αναφερόμενα έργα συντήρησης θα υλοποιηθούν από τη Διεύθυνση Συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, σε συνεργασία με τη 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.