Κινδυνεύει η Αγία Μαρίνα Κισσού

Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 29 Σεπτεμβρίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Ταχυδρόμος - 10.20

Της Γλυκερίας Υδραίου

Ορατός είναι ο κίνδυνος κατάρρευσης του ιστορικού ναού της Αγίας Μαρίνας Κισσού, εκ των παλαιότερων μεταβυζαντινών μνημείων της περιοχής μας, λόγω των πολύ σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει στη στέγη και την οροφή.

Οι πλάκες Πηλίου που καλύπτουν την στέγη του ιστορικού μεταβυζαντινού μνημείου επί 350 χρόνια έχουν πλέον καταστραφεί, με αποτέλεσμα να θίγονται άμεσα οι οροφογραφίες του ναού, στο βόρειο και το νότιο κλίτος.

Με την συνδρομή της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έχουν στηριχθεί με σκαλωσιές τα προβληματικά σημεία, τα οποία έχουν επιπροσθέτως καλυφθεί, προκειμένου να μην καταρρεύσουν, αλλά η συγκεκριμένη παρέμβαση δεν λύνει, δυστυχώς, το πρόβλημα, διότι εισέρχεται πλέον στο εσωτερικό του ναού το νερό της βροχής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

To πρόβλημα της εισροής νερού έγινε αντιληπτό στη διάρκεια της πρόσφατης νεροποντής, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο μουσαμάς που καλύπτει εξωτερικά τη στέγη του ναού, έχει υπερβεί πλέον τα όριά του.  

Την τελευταία πενταετία, η στέγη του ναού έχει καλυφθεί από πλαστικό, για να προστατευθεί στο βαθμό του δυνατού το ιστορικό μνημείο, αλλά όπως αποδεικνύεται στην πράξη, η συγκεκριμένη λύση δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη, καθώς απαιτείται άμεση αποκατάσταση της οροφής και της στέγης του ναού.

Η αγορά του πλαστικού που καλύπτει τη στέγη του ναού, κατέστη δυνατή μετά από έρανο που διεξήχθη με πρωτοβουλία του ιερέα και την συνδρομή των πιστών, οι οποίοι προσέφεραν τον οβολό τους, για να προστατευθεί το μνημείο.

Εκτοτε, ο ναός είναι καλυμμένος από το πλαστικό, αναμένοντας την σωτήρια παρέμβαση που θα αποτρέψει την κατάρρευσή του.

Ο Ιερός Ναός κάλυψε, σημειωτέον, με δικές του δαπάνες την μελέτη αποκατάστασης της στέγης, που υποβλήθηκε στην 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία με την σειρά της, την κατέθεσε στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Παράλληλα, η 7η Εφορεία εκπόνησε την μελέτη για την συντήρηση των οροφογραφιών, η οποία επίσης υποβλήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού, προς έγκριση.

Με υπουργική απόφαση που εκδόθηκε στις 27 Ιουνίου του 2011 εγκρίθηκε η μελέτη επισκευής του μνημείου, αλλά το κόστος των συμπληρωματικών μελετών, οι οποίες πρέπει να εκπονηθούν κατ’ εντολή της διεύθυνσης αναστήλωσης μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να ενταχθεί το έργο στο ΕΣΠΑ, είναι φύσει αδύνατο να καλυφθούν οικονομικά από το ναό, δεδομένου ότι υπολογίζεται σε 20.000 ευρώ περίπου.

Επίπονος αγώνας

Ο προϊστάμενος του ναού π. Μιχαήλ Μιχάλαρος έχει επιδοθεί σε έναν επίπονο αγώνα, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διάσωση του μνημείου.

Σε επιστολή που απηύθυνε σε όλους τους αρμόδιους πριν από λίγους μήνες, ο π. Μιχαήλ επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι «μετά την επιστολή της διεύθυνσης αναστήλωσης Βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων, στις 9 Μαΐου του 2013, σχετικά με την υποβολή συμπληρωματικών μελετών για ένταξη του έργου επισκευής της στέγης του Ιερού Ναολύ στο ΕΣΠΑ, καθώς και της στερέωσης των οροφογραφιών, έργο του λαϊκού ζωγράφου Παγώνη, διαπιστώθηκε ότι άρχισε να γράφεται ο επίλογος για τον υπέροχο ναό της Αγίας Μαρίνας Κισσού, της από τρεισήμισι αιώνες παρουσίας του και αργότερα ως χαρακτηρισμένου μνημείου στο χώρο της Μαγνησίας. Γιατί; Διότι καλείται ο Ιερός Ναός να καλύψει με δικές του δαπάνες το κόστος μελέτης εφαρμογής επισκευής της στέγης και των προτεινόμενων εργασιών, καθώς και των τευχών δημοπράτησης».

Στην ίδια επιστολή, ο εφημέριος του ναού, επισημαίνει ότι «σας ανέδειξα το μέγεθος του προβλήματος. Προστάτεψα όσο μπορούσα, με ίδιες δαπάνες το μνημείο, μέχρι να γίνει αντιληπτό από τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να διατηρηθεί όσο το δυνατόν όρθιο. Στο χέρι σας είναι από δω και πέρα να προχωρήσετε στην αποπεράτωση του έργου».

Ο ίδιος καθιστά, εξάλλου, σαφές ότι «χρήματα ο ιερός ναός δεν έχει να δαπανήσει για μελέτες και άλλα συναφή. Οι προτεινόμενες εργασίες έχουν υψηλό κόστος και εκτός της αγοράς των υλικών, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις εργασίες αποκατάστασης, κάτι που συνεπάγεται σχεδόν διπλάσιο κόστος, με διαφορετικούς χρηματοδότες».

Ιστορικό μνημείο

Ο ιστορικός ναός και ένας εκ των παλαιότερων της περιοχής μας, είναι τρίκλητη βασιλική του 17ου αιώνα. Κτισμένη το 1650 μ.Χ. περίπου, όταν δηλαδή η Ελλάδα ήταν υπό Τουρκική κυριαρχία. Η χρονολογία ανέγερσης του ναού επιβεβαιώνεται και από τις εκπληκτικές αγιογραφίες που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα στο Ιερό του Ναού, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ.

Το μεγάλο μέγεθος του χώρου του ναού και το γεγονός ότι είναι χτισμένος στην πλατεία του χωριού, μαρτυρούν ότι χτίστηκε με άδεια των Τούρκων.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στο χωριό Κισσός, στο οποίο ανήκει η εκκλησία ανακαλύφθηκε ένα ορυχείο αργύρου - ασημιού.

Στις παλιές μέρες όταν οι χωρικοί του Κισσού μιλούσαν για χρυσό και ασήμι, αναφέρονταν στο κ’σο και στον αργυρό, η λέξη κ’σος λοιπόν - χρυσός ήταν η αιτία που το χωριό ονομάστηκε Κισσός, δηλαδή χρυσός, παρόλο που κάποιοι, πίστευαν ότι η ονομασία του χωριού, προήλθε από το αναρριχόμενο φυτό τον Κισσό, που φύεται σε όλη την περιφέρεια του χωριού.

Πιθανότατα οι τεχνίτες που δούλεψαν στο χρυσοποίκιλτο - ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού της Αγίας Μαρίνας, που χρειάζεται επειγόντως συντήρηση, πήραν μεταλλεύματα από αυτό το ορυχείο.

Το τέμπλο είναι κατασκευής του 1.700 - 1.720 μ.Χ. από Ηπειρώτες τεχνίτες, με ξύλο φλαμουριάς, έχει εσωτερικά σκαλίσματα και επιχρυσώθηκε το 1793 μ.Χ. όπως αναφέρεται στο βόρειο παραπόρτιο του τέμπλου.

Η παράδοση αναφέρει ότι η χρονική διάρκεια κατασκευής του τέμπλου ήταν 60 χρόνια.

Οι αγιογραφίες και τοιχογραφίες του ναού είναι του 1802, όπως μαρτυρεί η πρώτη δεξιά κολώνα του ναού (ανδρικό κλίτος), από τον Κωνσταντή Παγώνη τον Χιοναδίτη.

Το περιεχόμενο κάποιων τοιχογραφιών είναι μεν θεολογικό, στηρίζεται όμως στην ελεύθερη απόδοση του ζωγράφου.

Στις τοιχογραφίες παρουσιάζονται θέματα από την Καινή και Παλαιά Διαθήκη, από την Αποκάλυψη, Φυσικής Ιστορίας, γεωγραφίας κλπ, καθ’ ότι ο ναός στην Τουρκοκρατία λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό, υπό το βλέμμα των Τούρκων.  

Εναγώνιο αίτημα

Ο π. Μιχαήλ Μιχάλαρος αγωνιά για τον ναό και κάνει ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να αποφευχθεί κάθε δυσάρεστο ενδεχόμενο στο εγγύς ή απώτερο μέλλον. Ο ίδιος έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει το πρόβλημα, υπογραμμίζοντας το μέγεθος της καταστροφής που υφίστανται οι σπάνιες οροφογραφίες που κοσμούν το βόρειο και το νότιο κλίτος του ναού.

Μιλώντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, ο ιερέας του ναού υπογραμμίζει ότι «το κόστος της συμπληρωματικής μελέτης που μας έχει ζητηθεί να εκπονήσουμε, είναι αδύνατο να καλυφθεί από το ναό και ζητούμε την συνδρομή των φορέων της περιοχής μας, προκειμένου να διασωθεί το μνημείο. Τα κειμήλια και η ιστορία μας πρέπει να φυλάσσονται. Δεν έχω δικαίωμα να ολιγωρώ. Δεν έχω δικαίωμα να αφήσω το ναό στο περιθώριο, διότι δεν θα έχω τι να απολογηθώ στον ίδιο μου τον εαυτό. Πρέπει, κατά συνέπεια, να κινητοποιήσω τους αρμόδιους, καταλήγει ο π. Μιχαήλ, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν».