Χρυσόστομος Σμύρνης μάρτυρας της Εκκλησίας και του Έθνους

Δημιουργηθηκε στις Κυριακή, 12 Σεπτεμβρίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου 20:10

Αυτές τις μέρες του Σεπτεμβρίου η μνήμη μας κάνει το ετήσιο ευλαβικό προσκύνημα στα ματωμένα χώματα της Ιωνικής γης, εκεί που χτυπά ακόμα η καρδιά των ανεκπλήρωτων πόθων και ανθίζουν τα κρίνα της νοσταλγίας ποτισμένα από το άλικο αίμα των μαρτυρικών προγόνων μας.

Η Μικρασιατική τραγωδία έρχεται και πάλι στο ιστορικό προσκήνιο για να θυμίζει στους νεοέλληνες ποιες είναι διαχρονικά οι συνέπειες του επάρατου διχασμού.

Και κάπου εκεί ορθώνεται μεγαλοπρεπής μα και καταματωμένη η μορφή του κορυφαίου μάρτυρος της Ελληνοορθοδοξίας στον 20ό αιώνα, του Δεσπότη της Σμύρνης Χρυσοστόμου.

Δε φορά την Αρχιερατική Μήτρα, αλλά το ακάνθινο στεφάνι του μαρτυρίου για την αγάπη του Χριστού και της Ελλάδος.

Το μαρτύριο του Χρυσοστόμου δεν συνέβη, όμως, άπαξ. Τα τελευταία δεκαεπτά χρόνια επαναλαμβάνεται διαρκώς από τις ανοίκειες πράξεις αγιομαχίας ελαχίστων, ευτυχώς, θρησκευτικά φανατισμένων ανθρώπων, οι οποίοι, ασφαλώς, επ’ ουδενί μπορούν να κλονίσουν την εκπεφρασμένη  λαϊκή Εκκλησιαστική συνείδηση περί της αγιότητος του προσώπου και της υπέρ πίστεως, αλλά και πατρίδος, θυσίας του.

Κατά την διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας το βασικό και κύριο κριτήριο, το οποίο υπέρκειται οιουδήποτε άλλου, για την κατάταξη στο Αγιολόγιο ενός μέλους Της, είναι η διαχρονικά εκπεφρασμένη συνείδηση του Χριστεπωνύμου πληρώματος, την οποία, μετά την παρέλευση πολλών ετών, έρχεται η Διοικούσα Εκκλησία, εν προκειμένω η Ιερά Σύνοδος, επισήμως να κατοχυρώσει.

Αναφορικά με τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης, η πεποίθηση κλήρου και λαού περί της αδιαμφισβήτητης Αγιότητός του άρχισε να εκφράζεται λίγες μόνο μέρες μετά το άνευ προηγουμένου μαρτύριό του.

Συνεχίστηκε καθόλη τη διάρκεια των επομένων δεκαετιών και δικαιώθηκε το 1993, όταν η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, αδυνατούντος, λόγω της δυσχερούς θέσεώς του, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλ’ ουδέποτε αρνηθέντος, με Συνοδική Πράξη, επεκύρωσε το αυτονόητο.

Παραθέτουμε ακολούθως όχι προσωπικές απόψεις, αλλά συγκεκριμένες ιστορικές μαρτυρίες, που αποδεικνύουν ότι μαρτύρησε και υπέρ πίστεως και το μαρτυρικό του αίμα λειτούργησε ως καθαρτήριο πυρ το οποίο εξάλειψε κάθε «σπίλον ή ρυτίδα» της προηγούμενης ζωής του, όπως σαφώς πρεσβεύει η Εκκλησίας μας για τους Μάρτυρές Της:

Α. «Δεν έστερξεν να σώση το θνητόν του σκήνωμα εις την στιγμήν του κινδύνου. Και εις τους δείξαντας προς αυτόν την ασφαλή οδόν της σωτηρίας απήντησε με την γλώσσαν του Θεού – Μάρτυρος και του πρώτου των Μαρτύρων της Θρησκείας, την οποίαν εθεμελίωσε διά του αίματός του:

«Ο Ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων»… Και καθιβρύσθη και εσφαγιάσθη και το ιερόν αυτού σκήνωμα, το οποίο απέπνεεν ήδη της παραδεισιακής ευωδίας της Αγιότητος, εσύρθη εις ράκη από την ανοσίαν μανίαν των σταυρωτών εις τας τριόδους… Παρά τον θρόνον του Υψίστου, όπου τον ύψωσεν η θυσία του, εκλεκτός ενώπιον του Θεού, ο νέος Μάρτυς της Εκκλησίας του Χριστού δέεται ενώπιος ενωπίω υπέρ του δυσμοίρου Γένους…» («Εστία», 2/9/1922)

Β. Την ίδια μέρα η εφημερία «Ακρόπολις» γράφει: «Ο Χρυσόστομος έμεινεν ανένδοτος ως βράχος Πίστεως και κατά γράμμα εκτελεστής του καθήκοντος απέναντι του Θεού και του ποιμνίου του…»

Γ. «Ο θάνατος του Μάρτυρος τούτου συγκινεί βαθέως τους απανταχού Χριστιανούς και επαναφέρει ζωηράν την ανάμνησιν των σκοτεινών της δουλείας χρόνων, καθ’ ους συχνά οι της Εκκλησίας του Χριστού ποιμένες και Αρχιερείς προσέφερον την ζωήν των εις τον βωμόν της πολεμουμένης πίστεως και της δυναστευομένης Πατρίδος…» («Η Ζωή», 6/9/1922)

Δ. «Ο Σμύρνης Χρυσόστομος ηγωνίσατο καθ’ όλην την ζωήν του προς τας αντιθέτους αρχάς, «προς τους κοσμοκράτορας του αιώνος τούτου», υπέρ της δόξης του Θεού και της σωτηρίας του ποιμνίου του, άπτωτος, ακλινής, αδαμάντινος, ωμοίαζε τους μεγάλους Ποιμένας των αρχαίων χρόνων και εξωρίζετο, ως ο Αθανάσιος και Χρυσόστομος και κρεουργείται και απαγχονίζεται ως ο προκάτοχος αυτού Γρηγόριος ο Ε΄…» («Γρηγόριος ο Παλαμάς», 1922)

Ε. Στις 9/9/1922 η εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα», εκδίδεται με πρωτοσέλιδο τίτλο: «Ο Νέος Μάρτυς της Εκκλησίας και του Γένους. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος εκρεουργήθη υπό των Τούρκων»

Στ. Τον Νοέμβριο του 1929 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Φώτιος διακηρύττει: «Δεν απέμεινεν ίχνος του σώματος, μετά το τρομερόν μαρτύριον, το οποίον υπέστη με Θείαν καρτερίαν ο Ιεράρχης, αισθανόμενος ότι ετέλει την στιγμήν εκείνην υστάτην λειτουργίαν, ότε το ιδικόν του σώμα ήτο το υπέρ πολλών εκχυνόμενον… Δεν υπάρχει τάφος τοιούτου μάρτυρος Ιεράρχου…» («Πάνταινος», έτος ΚΑ΄, αρ. 46, 14/11/1929)

Ζ. Το 1936 δημοσιεύεται Ακολουθία του «Αγίου Ενδόξου Ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου του Νέου, Μητροπολίτου Σμύρνης», υπό του Πρωτοπρεσβυτέρου   Νικολάου Αβούρη, Ιεροκήρυκος της Μητροπόλεως Ζακύνθου, η οποία είχε συνταχθεί ήδη από το 1929. Ανάλογες Ακολουθίες συντάχθηκαν από τους Μακαριστούς Μητροπολίτες Κορίνθου Παντελεήμονος Καρανικόλα (1992) και πρ. Πατρών Νικοδήμου Βαληνδρά (1993)

Η. Το 1985 ο φλογερός Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης Αυγουστίνος βροντοφωνάζει: «Ο Χρυσόστομος Σμύρνης πρέπει επισήμως να αναγνωρισθεί Άγιος…» («Χριστιανική Σπίθα», 461, Ιούλιος – Αύγουστος 1988)

Θ. Στις 31/3/1992 η Ένωση Σμυρναίων υποβάλλει «προς την Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος την κοινήν επιθυμίαν και παράκλησιν των Σμυρναίων προσφύγων και των κατιόντων τους διά την κατάταξιν εις την χορείαν των Ιερομαρτύρων της Μητρός Εκκλησίας του Μητροπολίτου Σμύρνης κυρού Χρυσυστόμου Καλαφάτη, του από Δράμας…», (Νικολάου Βικέτου, «Η Αγιότητα του Χρυσοστόμου Σμύρνης και η μαρτυρία της Εκκλησίας», σελ. 41)

Ι. Το ίδιο αίτημα είχε υποβάλει το 1982, σε σχετικό συνέδριο και ο Πρόεδρος της Ένωσης Μικρασιατών Κρήνης Διονύσιος Τροβάς (Νικολάου Βικέτου, «Η Αγιότητα του Χρυσοστόμου Σμύρνης και η μαρτυρία της Εκκλησίας», σελ. 33)

Κ. Το ίδιο έτος «εκπρόσωποι εικοσιπέντε προσφυγικών σωματείων, με πρωτοβουλία της «Πανελληνίου Ενώσεως Επιστημόνων Λογοτεχνών», υπέγραψαν κοινό υπόμνημα ζητώντας την αγιοποίηση του Χρυσοστόμου Σμύρνης…» (Νικολάου Βικέτου, «Η Αγιότητα του Χρυσοστόμου Σμύρνης και η μαρτυρία της Εκκλησίας», σελ. 32)

Ο περιορισμός του χώρου δε μας επιτρέπει να παραθέσουμε πλειάδα ανάλογων στοιχείων, που αποδεικνύουν, έτι περισσότερο, ότι ο Χρυσόστομος Σμύρνης είχε αγιοποιηθεί από το αλάνθαστο κριτήριο του ευσεβούς λαού στη συνείδησή του, πολύ πριν η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος πράξει το αυτονόητο.

Είθε η χάρις, που εκπορεύεται από το υπέρ πίστεως και πατρίδος μαρτύριό του να σκέπει και αγιάζει το έθνος μας, αλλά και τους συγχρόνους δημίους του, οδηγώντας τους στο δρόμο της μετανοίας.

Δείτε το βίντεο: