H Γουμένισσα γιόρτασε τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 24 Οκτωβρίου 2012

Γράφτηκε από τον/την Mητρόπολη Γουμενίσσης - 19.03

Με επίκεντρο τη Γουμένισσα η επαρχία Παιονίας γιόρτασε πανδήμως την 100η επέτειο της απελευθερώσεώς της από τόν Τουρκικό ζυγό (23.10.1912).

Το πρωΐ τελέστηκε στην ιερά μονή Παναγίας Γουμένισσας η αρχαιοπρεπής λειτουργία του αγίου Ιακώβου τοῦ Αδελφοθέου με προεξάρχοντα τον Μητροπολίτη κ. Δημήτριο και συλλειτουργούς πλειάδα εφημερίων της επαρχίας μας.

Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας εψάλη η Δοξολογία για την απελευθέρωση της Γουμένισσας και της Παιονίας από την μακραίωνα πικρά δουλεία του Οθωμανικού ζυγού.

Στην δέηση ο Σεβασμιώτατος ανέπεμψε την πιό κάτω ευχή: «Κύριε, ο Θεός ημών, ο τα σύμπαντα τω σω κράτει συνέχων και τη θεία σου και πανσθενεί βουλή κυβερνών, ο εκάστω έθνει τας ιδίας οροθεσίας θέμενος, το δε ευσεβές ημών έθνος εξαιρέτως ευεργετήσας, την επίγνωσιν της Σης αληθείας αυτώ χαρισάμενος, και προς το φως της αληθούς ημών πίστεως καθοδηγήσας, εξ αυτού δε μεγάλους της Εκκλησίας θεοφόρους πατέρας και χριστοτερπείς διδασκάλους αναδείξας, προς διδαχήν σωτηριώδη του λαού Σου· και ελεύθερον μεν αυτό επί αιώνας διατηρήσας τη θεία Σου χάριτι, δουλωθέν δε στηρίξας δια της Εκκλησίας Σου και διασώσας και εις ελεύθερον αύθις βίον αυτό εξαναστήσας· ο και ταύτην την πόλιν την, εν τη Παναχράντω Μητρί σου και Δεσποίνη ημών Θεοτόκω και Γεωργίω τω μάρτυρί Σου, εγκαυχωμένην, και την επαρχίαν ημών ταύτην —αίμασι μαρτύρων τε και ηρώων του γένους ημών πορφυρωθείσαν, και αγώσι των δούλων Σου των φιλοχρίστων πατέρων ημών— απ᾽ αιώνος ορθόδοξον και ελληνίδα διατηρήσας και αδουλώτω εν φρονήματι εγκαρδιώσας και ανάλωτον στηρίξας· επ᾽ ἐσχάτων δε εκ βαρβαρικής τυραννίδος και εξ αλλοφύλων επιβούλων τελείως ελευθερώσας, του λατρεύειν Σοι εν οσιότητι και δικαιοσύνη·

Αυτός, πανάγιε Δέσποτα, πρόσδεξαι τας ευχαριστηρίους ταύτας και ικετηρίους ημών δεήσεις, επί τη επετείω και αισίω ημέρα των "Ελευθερίων" της πόλεως και της επαρχίας ημών, προς δε και του ημίσεος της πατρίδος ημών.

Και τας μεν ψυχάς των υπέρ της πίστεως και της πατρίδος ημών δι᾽ αιώνος εργασαμένων τα τίμια  και αγωνισαμένων τα ένδοξα  και πεσόντων εις τέλος,
εν τοις ιεροίς του έθνους ημών αγώσι, πάλαι τε και επ᾽  ἐσχάτων, έτι δε υπέρ της ελευθερίας της πατρόθεν Ελληνίδος Μακεδονικής ταύτης γης, και εξαιρέτως υπέρ της διασώσεως και απελευθερώσεως της πόλεως ημών και της επαρχίας ταύτης, ή υπό των πολεμίων ενταύθα αναιρεθέντων, τιμίων και γενναίων πατέρων και αδελφών ημών, μετά των απ᾽  αιώνος σοι ευαρεστησάντων ανάπαυσον.

Τους ευεργέτας των ώδε παροικιών αντευεργέτησον ο Ευεργέτης ημών. Τους Αρχιερείς τε και ιερείς και τους διδασκάλους και τους λαϊκούς, τους φυλάξαντας την πίστιν και ανασώσαντας την πατρίδα αλώβητον, εν μέσω αλλοπίστων και αλλοφύλων, διάσωσον ένθα χοροί δικαίων τε και μαρτύρων.

Τους εν όπλοις υπεραθλήσαντας των αθώων και τους ελευθερωτάς προμάχους, την στρατείαν της θυσίας υπέρ των αδελφών στρατευσαμένους, ελεήσας και συγχωρήσας, ένθα οι, αγάπη τη Σοι, ομοιωθέντες συναριθμίους ποίησον.

Τα γαρ πνεύματα αυτών αοράτως ώδε πέτανται —επαγαλλόμενα, ότι τον αγώνα τον καλόν υπέρ βωμών τε και εστιών ετέλεσαν·
και τα οστέα αυτών την πατρώαν ελληνικήν γην οροθετούσι.

Ημάς δε πάντας αξίους της ελευθερίας ανάδειξον, εν ειρήνη και ομονοία διατήρησον και εις παν έργον αγαθόν και σοι ευάρεστον καθοδήγησον, τη θεία σου και πανσθενεί Προνοία, τας βουλάς πάντων των ενεδρευόντων τη ευσεβεί πατρίδι ημών διασκεδάζων».

Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης, περιχαρακώνοντας το πλαίσιο της αληθούς φιλοπατρίας και της υγιούς συναντίληψης με την ευκαιρία της 100ης επετείου από την απελευθέρωση της Γουμένισσας, απηύθυνε στις αντιπροσωπείες των μαθητών τα εξής λόγια:

«Αγαπητοί μου φίλοι μαθητές, που απολαμβάνετε μέχρι στιγμής σ᾽ αυτό το σπουδαίο κομμάτι της ιστορικής Ελληνικής Μακεδονίας τα δώρα των προστατευόμενων ελευθεριών και το όνειρο της ελπίδας για έναν κόσμο ευτυχέστερο και το δικαίωμα πρόσβασης η και διαμόρφωσης στην επιστημονική εξέλιξη (που όλα αυτά απογίνονται πολλές φορές “όργανο” πολιτικής αλαζονείας και οικονομικής δυναστείας των ανθρώπινων υποσυνόλων, αλλά μπορούν να γίνουν “έργο” ανθρωπιάς στα χέρια σας)·

Φέτος πανηγυρίζουμε πάλι τα “Ελευθέρια” της Παιονίας-Γέφυρας, στην 100η τους επέτειο. Ωστόσο, αφού δεν έγιναν μάχες στη δική μας τοπική χωροθεσία, προς τι ο πανηγυρικός εορτασμός της απελευθέρωσης; Ποιούς ήρωες, ποιές μνήμες τιμούμε; Τι λογής σύμβολο είναι η 23η Οκτωβρίου;

Η 23η Οκτωβρίου είναι ο τοκετός της ελευθερίας, με το νικηφόρο στρατό προελαύνοντα, με το λαό και τους ιερείς και τους δασκάλους και τους προύχοντες ανθρώπινη γέφυρα στην προέλαση, και με τους πολιτικούς μας ευφυείς διεκδικητές στη Συνθήκη Βουκουρεστίου. Αλλά προηγήθηκε μια συνεχής και μακρά κυοφορία αυτής της ελευθερίας.

Σε βάθος χρόνου. Αυτόν τον τοκετό, μαζί με την μακρά κυοφορία στο φρόνημα και στη ζωή του ντόπιου ελληνικού πληθυσμού, τιμούμε με την επέτειο της 23ης Οκτωβρίου.

Τιμούμε τις Φιλεκπαιδευτικές Αδελφότητες και τα κοινοτικά Σχολεία και τους μεγάλους ευεργέτες των Εκπαιδευτηρίων και τους ηρωϊκούς εκπαιδευτικούς και τους αγνούς ιερείς και τους ντόπιους Μακεδονομάχους από τα Γιαννιτσά μέχρι τη Στρώμνιτσα και την κεντρική οργάνωση του Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης (δίπλα στον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά με την υπόγεια κρύπτη), αλλά και όσους έπεσαν θύματα άγριας σφαγής (με πρόταγμα τον Γευγελιώτη δάσκαλο Γεώργιο Βαφόπουλο στο Στάθη, και τον 22χρονο Ναυπάκτιο δάσκαλο Ιωάννη Πίτσουλα στη Γουμένισσα).
Η ελευθερία στον τόπο μας ξαναήρθε, στα 1912, μέσα στον Οκτώβριο του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου.

Οι καρδιές όμως και οι συνειδήσεις των ανθρώπων διατηρούσαν τη ρωμέικη ταυτότητά τους ακμαιότατη επί αιώνες, θρεμμένη με τις λειτουργίες των εκκλησιών και τα έθιμα των πανηγυριών, σε κάθε γάμο και σε κάθε βάπτιση. Χάρη στον εθναρχικό (και πνευματικό) συντονιστικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
***
Οι αλλαγές στο διεθνές πολιτικό-οικονομικό σκηνικό έδωσαν την ευκαιρία να δράσουν ελεύθερα τα εθνικά σύνολα στο χώρο της Βαλκανικής. Διεκδικώντας το δίκιο τους η και το άδικο, σε βάρος αλλήλων, από την καταρρέουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.

Οι μεγάλοι ήθελαν κέρδη εδαφικών δράσεων και επεμβάσεων στη Βαλκανική και το Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι μικροί αποζητούσαμε την ελευθερία των προγονικών εδαφών η τη βουλιμία επεκτάσεων προς το Αιγαίο.

Ο υπόδουλος Ελληνισμός αδελφωμένος με την ηρωική προέλαση του στρατού αξιοποίησε τις συγκυρίες, των δύο Βαλκανικών Πολέμων (και έπειτα, του Α  Παγκοσμίου Πολέμου), και ζούμε τα 100χρονα της ελευθερίας μας.

Εδώ στην διαιώνια Παιονία και πιο κάτω, στη Γέφυρα, σε ακτίνα αναπνοής από τη Θεσσαλονίκη, στην άπλα της Κεντρικής Μακεδονίας, με την αρχαία Πέλλα δίπλα μας, με τον κούρο και τα στεφάνια του Ευρωπού δικά μας, με τα αρχαία οικιακά ευρήματα της Αξιούπολης καταμεσίς, με τα μνήματα του Μικροδάσους μνημεία ταυτότητος, με την ίδια την ιστορία να μιλάει και να ξαναμιλάει για τα ελληνικότατα μέρη μας, κι ας τα πάτησαν επί αιώνες εχθροί και “φίλοι”…

Με τις τοιχογραφίες και τα τέμπλα από τις 19 μεταβυζαντινές μας Εκκλησιές (με πρώτο το Μητροπολιτικό Ναό της Γουμένισσας) να διαλαλούν στη γλώσσα της λειτουργίας των πατέρων μας την κοινωνία των άμεσων προγόνων μας με τα υπερεθνικά ουράνια και τα εθνικά μας επίγεια…

Με τους ντόπιους ήρωες της εκκλησιαστικής κι εθνικής αντίστασης, να πολεμούν τις προπαγάνδες της ύστερης Τουρκοκρατίας από γείτονες κοντινούς η μακρινούς.
***

Ζούμε πάλι σε χρόνια δίσεκτα. Τα μεγάλα διεθνή συμφέροντα σχεδιάζουν επί χάρτου κατανομές και ανακατανομές συμφερόντων, με θύματα τους λαούς. Ανέκαθεν ο κόσμος έπασχε από τη χειρότερη παναθρώπινη “επιδημία”, που λέγεται ελλειμματικό ισοζύγιο ανθρωπιάς, από άγνοια της αληθινής ανθρωπογνωσίας, της χριστιανικής θεολογικής ανθρωπολογίας.

Κι όμως, τα 100χρονα των “Ελευθερίων” της Παιονίας και της Γέφυρας, της Κεντρικής Μακεδονίας, της Βορείου και Νησιωτικής Ελλάδος, πρέπει να περάσουν στη “γλώσσα” των υπολογιστών του σημερινού Ελληνισμού. Να εγκατασταθούν ως “πρόγραμμα” χειρισμών και “γλώσσα” διαδικτυακής επικοινωνίας σε όλες τις “μνήμες” του ηλεκτρονικού εθισμού των παιδιών και των νέων.

Να γίνουν “πολιτική αναπτυξιακών μέτρων” στη μνημονιακή λιτότητα της αριθμολογικής πολιτικής μας. Να επενδύσουμε στο αδαπάνητο αποθεματικό φιλότιμο και στην αυτοσυνειδησιακή λεβεντιά. Η ιστορία μας στον 20ο αιώνα, ακόμη και στις πιο οδυνηρές της εκδοχές, ήταν ιστορία υπέρβασης, ιστορία ελπίδας, ιστορία αντίστασης, ιστορία αναγέννησης, ιστορία δημιουργίας.

Γιατί πρωτίστως ήταν ιστορία ακμαίου ψυχισμού, βαθειάς πίστης, κοινωνικής συναδελφικότητος, την οποία τροφοδοτούσαν οι ρίζες μας και αξιοποιούσαν σπουδαίοι ηγέτες.

Αιωνία η μνήμη κι αυτών των άμεσων προγόνων μας. Αιωνία η μνήμη των ηρώων μας.
***

αγαπητά μου παιδιά, μαθητές και μαθήτριες της Παιονίας και της Γέφυρας, μεγαλώνετε σε μια κρίσιμη διεθνώς μεταβατική εποχή, στα σύνορα της πατρίδας.

Οι ήρωες της τωρινής μεγάλης επετείου σε βάθος χρόνου μας θυμίζουν με την ανδρειωμένη κι ακατάβλητη υπομονή τους πως τα σύνορα είναι πάνω απ᾽ όλα συνείδηση εθνικού φρονήματος και απόφαση ηρωικής εγκαρδίωσης.

Από σας προσμένουμε μορφές ευλογημένες και μεγαλειώδεις για το μέλλον μας.

Με την “Πληροφορική” της τοπικής και πανεθνικής ανδρειωσύνης ενημερωμένη σε “Προγράμματα” της ιστορίας που θα επικαιροποιείτε συνεχώς ως ηρωικό απολογισμό και διαπολιτισμικό προϋπολογισμό σε βάθος χρόνου.

Για να γίνεται το επετειακό μας παρελθόν δυναμική παρόντος και διεκδίκηση μέλλοντος. Άμυνα ιστορίας και προσφορά πολιτισμού και εκστρατεία δημιουργίας στη διεθνή επικαιρότητα. Με το λευκό της πίστης και το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας της ιστορικής γεωθεσίας μας».

Στη συνέχεια ο ορισθείς καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Ίντος ανέπτυξε διεξοδικά τα ιστορικά δεδομένα που συνέβησαν στη Γουμένισσα, όπου καί υπεγράφη η απελευθέρωση της πόλεως στην πλατεία που φέρει την ονομασία “23η Οκτωβρίου”.

Τον εορτασμό μας τίμησαν με την παρουσία τους ο Υπουργός Μακεδονίας -Θράκης κ. Θεόδωρος Καράογλου, ο Βουλευτής Ν. Κιλκίς κ. Γεώργιος Γεωργαντάς, οι Αντιπεριφεριάρχες Θεσσαλονίκης κ. Απόστολος Τζιτζικώστας και Κιλκίς κ. Χρήστος Γκουντενούδης, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Αθανάσιος Λαπόρδας, ο Διοικητής της ΙΙ Μ/Κ Μεραρχίας Πεζικού Υπγος Πέτρος Γεωργίου, ο Διοικητής της 33ης Μ/Κ Ταξιαρχίας Ταξίαρχος Γεώργιος Δάλλας, με επιτελείς του, ο Γενικός Αστυνομικός Διευθυντής Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Υπγος Παρασκευάς Μαραπίδης, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής και αντιπροσωπείες σχολείων, Γυμνασίων και Λυκείων, από τις κωμοπόλεις της επαρχίας και τα σχολεία της Γουμένισσας.

Η επιμνημόσυνη δέηση πρό του Ηρώου των Μακεδονομάχων στην ομώνυμη πλατεία, απότιση χρέους προς τους προγόνους μας που έδωσαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς ελεύθεροι. Πέρα και πάνω απ᾽ όλα θυσιάσθηκαν “υπέρ πίστεως και πατρίδος” και δεν θεώρησαν ανώτερη από την ελευθερία της την ελπίδα για την προσωπική τους ευδαιμονία. Ήταν η μήτρα που εξέθρεψε με αυτά τα ιδανικά, τους μετέπειτα μεγάλους ευεργέτες της πατρίδος μας.

Κάτι που στη σημερινή εποχή είναι τελείως δυσεύρετο ή απουσιάζει εντελώς.

Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση των Γουμενισσιωτών ήταν έκδηλος κατά την διάρκεια της παρέλασης.

Για πρώτη έβλεπαν νά παρελαύνουν σημαιοφόροι και παραστάτες, οι αριστείς των σχολείων όλης της επαρχίας Παιονίας, το άγημα του στρατού με την φιλαρμονική και πολιτιστικοί σύλλογοι. Στό τέλος της παρελάσεως οι πολιτιστικοί σύλλογοι έδωσαν το παρόν με εθνικούς παραδοσιακούς χορούς.

Η όλη πανηγυρική ατμόσφαιρα της ημέρας έκλεισε με την λίαν κατατοπιστική και εμβριθή ομιλία του ιστοριοδίφη Χρίστου Π. Ίντου πρώην σχολικού συμβούλου ΠΕ με θέμα “Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13” και την χορωδία των Παιόνων.