Μητροπολίτης Σύρου: Από το νενικήμανεν στο ηττήμεθα;

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 30 Απριλίου 2013

Γράφτηκε από τον/την Πολιτικά Θέματα - 10.18

Του Σεβ. Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου

Έχει λεχθεί ότι, εάν το καλοκαίρι εκείνο του 490 π.Χ., στον κάμπο του Μαραθώνα, η συγχρονισμένη δράση των οπλιτών από την Αθήνα και τις Πλαταιές δεν είχε καταφέρει να αποκρούσει την πάνοπλη και πολυάριθμη στρατιά του Πέρση βασιλιά, η μελλοντική φυσιογνωμία της Ευρώπης θα ήταν εντελώς διαφορετική.

Γιατί, εάν οι «χρυσοφόροι Μήδοι» κέρδιζαν τη μάχη και, στη συνέχεια, εισέβαλαν στην Αθήνα και έσπερναν τον όλεθρο και την καταστροφή, ο νηπιακός εκείνη την περίοδο Δυτικός πολιτισμός θα ενταφιαζόταν στα φλεγόμενα ερείπια.

Η γενναιότητα των μαχητών του Μαραθώνα  διαφύλαξε την Αθηναϊκή πολιτεία από τον αφανισμό και προσδιόρισε την μετέπειτα πολιτισμική πορεία της Ευρώπης.

Χωρίς το νικηφόρο αποτέλεσμα εκείνης της μάχης, τίποτε όμοιο δεν θα υπήρχε, απ' όσα γνωρίζουμε σήμερα.

Βέβαια, η Ιστορία δεν γράφεται με τα «εάν», ούτε ερμηνεύεται μ’ αυτά... Μερικά γεγονότα, όμως, υπήρξαν τόσο καθοριστικά, ώστε να συγκλίνουν όλες οι γνώμες στο ίδιο συμπέρασμα.

Και είναι γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι ιστορικοί κρίνουν ότι το αποτέλεσμα της ένδοξης μάχης του Μαραθώνα υπήρξε καθοριστικό όσον αφορά στην εξέλιξη και διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.   

Η μάχη που έδωσαν οι Αθηναίοι το 490 π.Χ. στην περιοχή του Μαραθώνα αναδεικνύεται έπειτα από τρεις χιλιάδες χρόνια ως η πιο σημαντική μάχη όλων των εποχών για ό,τι απεφεύχθη και για ό,τι διατηρήθηκε.

Και όλοι γνωρίζουν ότι διατηρήθηκε η καλύτερη εκδοχή της ζωής!

Πολλούς αιώνες αργότερα, το 1810, ο φιλέλληνας ποιητής Λόρδος Βύρων, λίγο προτού φθάσει στο Μεσολόγγι, είχε επισκεφθεί τον Μαραθώνα και έγραψε: «Τα βουνά ατενίζουν τον Μαραθώνα και ο Μαραθώνας κοιτά τη θάλασσα. Μόνος για λίγο με τις σκέψεις μου εκεί, την Ελλάδα ονειρεύτηκα ελεύθερη. Γιατί στεκόμουνα στου Πέρση τον τάφο και δεν θεωρούσα τον εαυτό μου σκλάβο».  

Με τη μάχη του Μαραθώνα έχει άρρηκτα συνδεθεί η παράδοση του Φειδιππίδη. Σύμφωνα μ΄ αυτή, ο Μιλτιάδης αμέσως μετά τη μάχη απέστειλε τον Φειδιππίδη, που θεωρούνταν ο ταχύτερος τότε ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού, από το πεδίο του Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη κατά των Περσών.

Λέγεται ότι έτρεξε όλη την απόσταση των 42,195 χιλιομέτρων χωρίς διακοπή και μπήκε στην Συνέλευση της Βουλής, όπου αναφώνησε "Νενικήκαμεν" (νικήσαμε) πριν καταρρεύσει και πεθάνει.

Όταν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν πραγματικότητα στο τέλος του 19ου αιώνα και οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός, που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας, ο Γάλλος γλωσσολόγος και ελληνιστής Michel Breal εισηγήθηκε να περιληφθεί στους σύγρονους Ολυμπιακούς Αγώνες το άθλημα του Μαραθωνίου δρόμου, ως " επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος".

Το άθλημα αυτό, καθαρά Ελληνικό, με πρώτο Ολυμπιονίκη Έλληνα, το θρυλικό εκείνο Σπύρο Λούη, έγινε, παρά τις δυσκολίες του, παγκόσμια αποδεκτό και αποτέλεσε και αποτελεί τον καλύτερο της Ελληνικής μεγαλωσύνης και του Ελληνικού πνεύματος πρεσβευτή.

Είναι το άθλημα, που σηματοδοτεί τη νίκη της ελευθερίας ενάντια στην καταπίεση, τη νίκη του ανθρωπισμού ενάντια στη βαρβαρότητα, τη νίκη του πνεύματος ενάντια στην ύλη, τον αγώνα των λαών για μια καλύτερη, αληθινά αξιοβίωτη ζωή!

Τα πρόσφατα γεγονότα, όμως, που συνέβησαν στο Μαραθώνιο της Βοστώνης, περικλείουν και εκφράζουν μια ανησυχητική εκδοχή της σύγχρονης παγκόσμιας πραγματικότητας....

Ο Φειδιππίδης πέθανε το 480 π.Χ. , κραυγάζοντας τo “νενικήκαμεν”.... Oι δεκάδες, όμως, αθλητές και θεατές στη Βοστώνη, που έπεσαν θύματα της γνωστής βομβιστικής ενέργειας το 2013 μ. Χ., κραύγασαν το  “ηττήμεθα”, νικηθήκαμε! 

Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά, κατά την οποία  το αθλητικό πνεύμα και οι ιδέες που ενσαρκώνει, της ειρήνης, της συναδέλφωσης, της κοινής προσπάθειας, της ευγενούς άμιλλας και της ισόρροπης ψυχοσωματικής ανάπτυξης θυσιάζεται στο βωμό πολιτικών, οικονομικών, εμπορικών ή άλλων συμφερόντων και επιδιώξεων.

Θυσιάστηκε από το Χίτλερ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, μάτωσε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, ευτελίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της δεκαετίας του 1980, υποβαθμίστηκε από την εμπορευματοποίηση, στιγματίστηκε από τα αναβολικά, σε τέτοιο σημείο και βαθμό, που να καταστεί παντελώς ξένο προς το Ολυμπιακό ιδεώδες των αρχαίων Ελλήνων.

Το πλήγμα, όμως, που δέχθηκε ο Μαραθώνιος δρόμος και οι συμβολισμοί που αυτός ενσαρκώνει, είναι τόσο οδυνηρό, που θα πρέπει να μας αφυπνίσει όλους, ώστε να μη νικηθούμε από τη βαρβαρότητα, να μην επιτρέψουμε, ως Έλληνες, την οπισθοδρόμηση του πολιτισμού.

Είναι το μεγάλο μας χρέος προς τη ανθρωπότητα! Ασύγκριτα μεγαλύτερο και βαρύτερο από το οικονομικό, για το οποίο δεν μας πιέζουν τα μνημόνια της Τρόικας, αλλά το μνημόνιο της ιστορικής μας ευθύνης.

Ο Σπύρος Λούης αναδείχθηκε Ολυμπιονίκης στον πρώτο Μαραθώνιο τρέχοντας ξυπόλυτος, υπενθυμίζοντας και υπογραμμίζοντας ότι τη νίκη δεν την φέρνουν ούτε τα πλούτη, ούτε η υλική δύναμη, αλλά  η ψυχική καρτερία και η ηθική αντοχή!

Ίσως, μέσα από τις οικονομικές δυσκολίες και τις διεθνείς συγκυρίες, να έχει σημάνει η ώρα  να αντηχήσει όχι πλέον στο Παναθηναϊκό, αλλά στο Παγκόσμιο Στάδιο και πάλι  η ιαχή «προηγείται Έλλην»!