''Ειπέ τοις αδελφοίς μου..'' (Προτροπές προς τους Ιερείς)

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 08 Απριλίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Ι.Μ. Καστορίας - 14.04

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

Φθάσαμε και πάλι στα πρόθυρα των σεβασμίων του Χριστού Παθημάτων.

Ετοιμαστήκαμε καθ' όλη τη διάρκεια της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής να καρποφορήσουμε στις πνευματικές αρετές, ώστε να προσκυνήσουμε αξίως τα Άχραντα Πάθη και δούμε το φως της Αναστάσεώς Του.

Ο ιερός υμνογράφος της Εκκλησίας μας, Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, είναι χαρακτηριστικός και αποκαλυπτικός: «Για να δει κανείς το απρόσιτον φως, πρέπει να καθαρθεί προηγουμένως και να γίνει και αυτός όλος φως» - «Καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψώμεθα τω απροσίτω φωτί της Αναστάσεως»1.

Θα επιθυμούσα δε με την εγκύκλιο αυτή, που απευθύνεται στα σεπτά πρόσωπά σας, αφού φέρετε πάνω σας την ατίμητη Ιερωσύνη του Χριστού, και ως αδελφός προς αδελφό, να σας υπενθυμίσω ένα λόγο του Αναστάντος Χριστού, που περικλείει για όλους μας ένα βαθύ νόημα και μάλιστα για την δύσκολη αυτή περίοδο την οποία διερχόμεθα.

Ο Αναστάς Κύριος «τη μια των σαββάτων», καθώς μας τονίζουν τι ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας, όταν συναντάται με την μυροφόρο και μετέπειτα Ισαπόστολο Μαρία την Μαγδαληνή, την προτρέπει να μεταφέρει στους φοβισμένους μαθητές Του το μήνυμα της Αναστάσεώς Του με τους εξής λόγους: «Πορεύου προς τους αδελφούς μου και ειπέ αυτοίς · αναβαίνω προς τον πατέρα μου και πατέρα υμών και Θεόν μου και Θεόν υμών»2.

Αυτός ο λόγος κρύβει αυθεντικότητα, τρυφερότητα και στοργή.

Δεν τους ονομάζει απλώς «αδελφούς», αλλά «αδελφούς ΜΟΥ». Και δεν είναι μόνον οι Μαθητές αδελφοί του Χριστού, αλλά είμαστε συγχρόνως και όλοι εμείς που απαρτίζουμε το μυστικό Του Σώμα, που είναι η Αγία μας Εκκλησία.

Πρώτον. Αυτός ο τίτλος φανερώνει την οικειότητα του Χριστού προς τους μαθητές Του και κατ' επέκταση σε όλους μας. Μας αγαπά, μας φροντίζει, μας στέλνει την χάρη Του, ιδιαίτερα στις δύσκολες ώρες των πειρασμών και των δυσκολιών, ακόμη και στις στιγμές της αρνήσεως.

Όπως αποκαθιστά τον Απόστολο Πέτρο στην τάξη του πιστού μαθητού Του και διορθώνει το τριττό της αρνήσεως με το τριττό της ερωτήσεως «Πέτρε φιλείς με;», έτσι βεβαιώνει και τον καθένα μας για την πολύ Του αγάπη και την αποκατάσταση στην θέση των φίλων και αδελφών Του.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος βάζει στο στόμα του Χριστού τα εξής λόγια που φανερώνουν το μέγεθος της αγάπης Του και της εύνοιας στο πρόσωπο του καθενός μας: «Τα εμά πάντα σα εστίν· ο ουρανός σος, ο αήρ τροφεύς σος, και πάντα τα εναέρια σα· η γη και τα εν αυτή σα, η θάλασσα και τα εν αυτή σα, ο κόσμος σος, η εκκλησία ση, το θυσιαστήριον σον, οι άγγελλοι σοι, οι απόστολοι σοι, οι μάρτυρες σοι· τα παρόντα σα, τα μέλλοντα σα, η ανάστασις ση, η αθανασία ση, η βασιλεία των ουρανών ση»3.

Δεύτερον. Αυτή η ιδιαίτερη μνεία του Χριστού («πορεύου προς τους αδελφούς μου»), φανερώνει την πνευματική υιοθεσία. Είμαστε με άλλα λόγια συγγενείς του Χριστού, αλλά και μεταξύ μας.

Είμαστε οι υιοί του Θεού και οι αδελφοί του Χριστού. «Πάντες υιοί Θεού εστέ διά της πίστεως εν Χριστώ Ιησού», θα γράψει ο χριστοφόρος Απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του4. Είμαστε οι αδελφοί του Χριστού με «πρωτότοκον εν πολλοίς αδελφοίς» τον Κύριον Ιησούν5.

Καί εφ’ όσον είμαστε παιδιά του Θεού, είμαστε και κληρονόμοι Θεού. Είμαστε, ακόμη, συγκληρονόμοι Χριστού6. Γι' αυτό και οι Χριστιανοί όλων των εποχών ονομάζονταν μεταξύ τους «αδελφοί», παιδιά δηλαδή του ιδίου πατέρα, του Θεού, και αδελφοί του Μονογενούς Υιού του Θεού.

Είμαστε και μεταξύ μας αδελφοί. Έχουμε το αυτό πνεύμα της πίστεως, το ίδιο βάπτισμα και τον ίδιο τρόπο ζωής.

Χρησιμοποιούμε τα ίδια πνευματικά μέσα για την θεραπεία από τα πάθη μας. Αγωνιζόμαστε στον ίδιο πνευματικό στίβο, που είναι η Εκκλησία μας, κι έχουμε τον αυτό σκοπό: να φθάσουμε στο τέρμα που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.

Έχουμε, επίσης, κοινό στόχο: να δούμε το πρόσωπο του Χριστού. Κι αν εμείς, σαν ποιμένες της Εκκλησίας, φορτωμένοι με όλες αυτές τις δωρεές και τις ευλογίες του Θεού, δεν δούμε, όπως οι Άγιοι που ζουν και σήμερα, το πρόσωπο του Θεού, πως αυτήν την εμπειρία θα την διδάξουμε στο ποίμνιο μας;

Γι' αυτό και δεν θα σταματήσω ποτέ να σας υπενθυμίζω, ως αδελφός σας και πατέρας σας πνευματικός, τον κοινό προορισμό μας: την θέα του προσώπου του Χριστού.

Με αυτές τις σκέψεις και εν όψει της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος σας υπενθυμίζω και πάλι όπως κάθε χρόνο, κάποια από τα καθήκοντά μας που είναι:

1. Να στηρίξουμε, να βοηθήσουμε, να ενισχύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τον παράγοντα άνθρωπο που υποφέρει. Δεν είναι μόνον η οικονομική δυσπραγία που επικρατεί στην πατρίδα μας, αλλά κυρίως η απόγνωση κι η απελπισία που έχει κυριεύσει πολλούς αδελφούς μας. Και ένας πατέρας έχει καθήκον να στηρίζει και να οικοδομεί το κάθε πνευματικό του παιδί.

Έχω γράψει και σ΄ άλλη εγκύκλιο πως αν πάντοτε ήταν η ώρα της Εκκλησίας, αυτή η ώρα είναι η «εσχάτη». Στηρίξτε τους αδελφούς του Χριστού. Ενισχύστε τους και βοηθήστε τους ν΄ αποκτήσουν ελπίδα και νόημα στην ζωή τους. Οδηγήστε τους θυσιαστικά κι αγαπητικά στο πρόσωπο του Χριστού. Ο μισθός σας θα είναι πολύς εν τοις ουρανοίς.

2. Το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων να ευτρεπισθεί η Εικόνα του Νυμφίου και να εξέλθει στην κατάλληλη ώρα, σύμφωνα με το Τυπικό. Τα φώτα να είναι σβηστά κατά την έξοδο της Ιεράς Εικόνος, αλλά και καθ' όλη την Μεγάλη Εβδομάδα, ο φωτισμός στους Ιερούς Ναούς να είναι περιορισμένος, ώστε να δημιουργείται κατάνυξη.

3. Να τελεσθούν όλες οι Ιερές Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδος, σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας μας. Θα επιβληθούν κυρώσεις σε όσους Ιερείς δεν τελέσουν τις ως άνω Ιερές Ακολουθίες. Ακόμη, παρακαλώ, τα Ιερά Κείμενα και οι εκφωνήσεις να διαβάζονται ευκρινώς. Ιδιαίτερη προσοχή στην σωστή και ευκρινή απόδοση των Ευαγγελικών Αναγνωσμάτων.

4. Οπωσδήποτε να γίνουν οι τρεις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Εάν δεν είναι δυνατόν να γίνουν και οι τρεις Προηγιασμένες (για διαφόρους σοβαρούς λόγους, όπως έλλειψη Ιεροψαλτών, κ.α.), οπωσδήποτε να γίνει μία και αυτή κατά προτίμηση την Μεγάλη Τετάρτη.

Σας υπενθυμίζω, ακόμη, ότι τα καλύμματα της Αγίας Τραπέζης, καθώς και τα Ιερά Άμφια είναι πένθιμα μέχρι και τις Μεγ. Ώρες της Μεγάλης Παρασκευής (πρωί). Στις υπόλοιπες Ιερές Ακολουθίες ο στολισμός και τα άμφια είναι λαμπρά.

5. Το απόγευμα της Μεγ. Τετάρτης να τελεσθεί Ιερόν Ευχέλαιον σε όλους τους Ιερούς Ναούς, αφού προηγουμένως (την Κυριακή των Βαΐων, στο τέλος της Θείας Λειτουργίας) ανακοινωθεί η τέλεση του Ιερού Ευχελαίου. Μετά το Ιερό Ευχέλαιο να τελεσθεί η Ακολουθία του Νιπτήρος (ώρα 7.00 μ.μ.).

6. Να τελεσθεί οπωσδήποτε Θεία Λειτουργία την Μεγάλη Πέμπτη (Θεία Λειτουργία Μεγ. Βασιλείου).

Το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης να ευτρεπισθεί κατάλληλα ο χώρος του Ιερού Ναού και να μεριμνήσετε για την τάξη της εξόδου του Εσταυρωμένου. Κατά την έξοδο του Εσταυρωμένου τα φώτα του Ιερού Ναού πρέπει να είναι όλα σβηστά και οι πιστοί να κρατούν αναμμένα κεριά.
Να μεριμνήσετε, επίσης, για τα άνθη του Επιταφίου.

7. Την Μεγ. Παρασκευή να τηρηθεί η τάξις του Τυπικού, τόσο το πρωί, όσο και το βράδυ, στα Εγκώμια και την Έξοδο του Επιταφίου.

Κατά την διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών να κτυπούν πένθιμα οι καμπάνες των Ιερών Ναών, αλλά και (κατά διαστήματα) όλη την ημέρα. Επάνω στον Επιτάφιο θα υπάρχει οπωσδήποτε το Ιερόν Ευαγγέλιον. Εφιστώ την προσοχή όλων: προς Θεού, να μην τοποθετηθεί δίσκος για συλλογή χρημάτων στο Ιερό Κουβούκλιο του Επιταφίου.

8. Το Μέγα Σάββατο είναι η τελευταία και πιο λεπτομερής σε προετοιμασία ημέρα της Μεγ. Εβδομάδος. Να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, όπως προβλέπεται από το Τυπικό της Εκκλησίας μας.

ΠΑΡΑΚΑΛΩ, ακόμη:

α) Για την καθαριότητα του Ιερού Ναού, του Ιερού Βήματος και τον ευπρεπισμό της Αγίας Τραπέζης.

β) Να γίνει ο αναστάσιμος στολισμός με επιμέλεια και λαμπρότητα.

γ) Να γίνει καθαριότητα κηροπηγίων, κανδηλών και Ιερών Σκευών. Πρέπει οι Ναοί μας να υποδεχθούν με πλήρη καθαρότητα και ευπρέπεια το Αναστάσιμο Φως.

δ) Να μεριμνήσετε για την έγκαιρη προμήθεια και βαφή κόκκινων αυγών, τα οποία θα μοιράσετε στους πιστούς μας την νύκτα της Αναστάσεως ή και μετά τον Εσπερινό της Αγάπης.

ε) Να προτρέψετε τους πιστούς να μην φύγουν μετά την Ανάσταση, αλλά να μείνουν και να παρακολουθήσουν την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, για την οποία και γίνεται όλος ο πνευματικός αγώνας μας. Να τους προτρέψετε, ακόμη, από την Κυριακή των Βαΐων, αλλά και νωρίτερα, με ευγενικό τρόπο, όπως αρμόζει σε Ιερείς του Υψίστου, να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων την νύκτα της Αναστάσεως.

στ) Να μην ξεχάσετε να αναγνώσετε την Αναστάσιμη Εγκύκλιο το Μεγάλο Σάββατο βράδυ πριν το " Δεύτε λάβετε φως . . . ", καθώς και στον Εσπερινό της Αγάπης.

ζ) Να προτρέψετε τους πιστούς μας να παρακολουθήσουν τον Εσπερινό της Αγάπης, που τελείται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα και ώρα 11.00 π.μ. στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καστοριάς. Όσοι από εσάς μπορείτε, να παρευρεθείτε στον ως άνω Εσπερινό και να φέρετε μαζί σας τα πιο λαμπρά άμφια. Η παρουσία σας θα μου δώσει ιδιαίτερη χαρά.

Τέλος, εφιστώντας την προσοχή σας και πάλι στο θέμα της καθαριότητος και του ευπρεπισμού των Ιερών Ναών, σας προτρέπω να επιβλέψετε προσωπικά την μέχρι λεπτομέρειας καθαριότητα του Ναού, που θα γίνει από ευλαβείς κυρίες εγκαίρως και όχι την Μεγάλη Εβδομάδα, και από εσάς τους ιδίους η καθαριότητα και η περιποίηση του Ιερού Βήματος και ιδίως της Αγίας Τραπέζης και της Αγίας Προθέσεως.

Το Μ. Σάββατο πρωί και μετά την Θεία Λειτουργία, να γίνει η τελευταία καθαριότητα. Οτιδήποτε περιττό αντικείμενο, παρακαλώ, να αποσυρθεί στις αποθήκες.

Προσέχοντες την ευπρέπεια και καθαριότητα των Ιερών Ναών, την τήρηση του Τυπικού και τις λεπτομέρειες που επιβάλλει η ιδιαιτερότητα των ημερών, συντελούμε στο να γιορτάσουμε με λαμπρότητα την Μεγάλη Γιορτή, την πιο λαμπρή της πίστεώς μας.

Βοηθάμε, ακόμη, τους πιστούς μας να βιώσουν το μεγαλείο και τον πνευματικό πλούτο της Αγίας μας Εκκλησίας και να νοιώσουν την πνευματική χαρά που προσφέρουν οι Ιερές Ακολουθίες, όταν συνδυάζονται με την τάξη και την ευπρέπεια των Ιερών Ναών.

Σας ασπάζομαι στο όνομα του υπέρ ημών Παθόντος και Αναστάντος Κυρίου και σας εύχομαι

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

---

 

1 Κανών της Αναστάσεως.

2 Ιω. 20,17.

3 Αρχιμ. Δοσιθέου (Ηγουμένου Ιεράς Μονής Τατάρνης), Το νόημα της αμαρτίας κατά την διδασκαλίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκδ. Επτάλοφος, Αθήνα 2014, σελ. 44.

4 Γαλ. 3,26.

5 Ρωμ. 8,29.

6 Ρωμ. 8,17.