Εδάκρυσεν ο Ιησούς

Δημιουργηθηκε στις Σάββατο, 12 Απριλίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Ι.Μ. Καστορίας - 16.00

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

Ερμηνεύοντας οι θεοφόροι Πατέρες τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας, χρησιμοποιούν την μέθοδο της αλληγορίας.

Αυτή η μέθοδος δεν καταργεί το ιστορικό γεγονός, αλλά το ανάγει σε άλλο επίπεδο.

Χρησιμοποιούν την αναγωγή οι Πατέρες χωρίς να αρνούνται την ιστορικότητα των γεγονότων, αλλά εκφράζουν την δική τους εμπειρία, αφού είχαν φτάσει με την χάρη του Αγίου Πνεύματος στην κάθαρση και στον φωτισμό, άρα μπορούσαν αλάνθαστα να ερμηνεύσουν την Αγία Γραφή και να μας παρουσιάσουν τις αλήθειες της πίστεώς μας τις οποίες αν τις βιώσουμε στο χώρο της κεκαθαρμένης καρδίας μας, θα δώσουν και σε εμάς αυτή τη δυνατότητα της εμπειρίας και άρα της βιωματικής συμμετοχής στο πάθος του Χριστού.

Ο Άγιος Αμφιλόχιος, Επίσκοπος Ικονίου, επιστήθιος φίλος του Μεγάλου Βασιλείου και καππαδόκης Πατέρας τη Εκκλησίας, ερμηνεύει το γεγονός της αναστάσεως του Λαζάρου, αρχίζοντας τον λόγο του ως εξής: "Φέρε πάλιν εις μέσον τον Ευαγγελιστήν Ιωάννην. Καλόν γαρ την απαρχήν της αναστάσεως σκοπήσαι."

Συνεχίζοντας την ερμηνεία του, στέκεται σε ένα γεγονός το οποίο ιδιαίτερα το παρουσιάζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης και που είναι τα δάκρυα του Χριστού.

Και ρωτά ο Άγιος Αμφιλόχιος: "Τι σοι χρεία δακρύοιν, ων ήμελλεν εγείρειν; - Ποιά ήταν η ανάγκη να δακρύσει γι' αυτόν που πρόκειται να αναστήσει;" Γιατί λοιπόν δάκρυσε ο Χριστός;

Α. "Δάκρυσε διότι ο Κύριος τα σχεδίασε όλα εν σοφία"

Δάκρυσε πάνω στον τάφο για να αποκαλύψει τις σκέψεις όσων Τον ακολουθούσαν, δηλαδή πόσο μεγάλη υποψία είχαν για Αυτόν.

Είδες πόσο τον αγαπούσε; Αυτός που ανέστησε νεκρούς και έδωσε το φως σε τυφλούς, δεν μπορούσε να καταφέρει να μην πεθάνει και αυτός, αν στην πραγματικότητα τον αγαπούσε τόσο;

Και στα διανοήματα και στις σκέψεις αυτές των ανθρώπων που έφτασαν στην Βηθανία για να παραμυθίσουν την Μάρθα και την Μαρία για τον θάνατο του αδελφού τους, η απάντηση του Χριστού με το στόμα του πνευματοφόρου πατρός της Εκκλησίας είναι αποστομωτική: "Γι' αυτό επέτρεψα να τον καταβροχθίσει ο θάνατος όπως ακριβώς μάθητε ότι ζωής και θανάτου την εξουσίαν έχω."

Είναι μια απάντησις του Χριστού και σε εμάς σήμερα, στην απιστία που μας έχει κυριεύσει, στην άρνηση που σαν θηρίο κατατρώγει καθημερινά τις σάρκες μας, στα αμέτρητα γιατί τα οποία μας οδηγούν στην αθεία και στην απιστία.

Το σχέδιο του Χριστού ήταν να παρουσιάσει λίγες μέρες πριν το εκούσιο του Πάθους Του το μήνυμα της δικής Του αναστάσεως.

Β. Εδάκρυσεν ο Ιησούς

Ένας άλλος ερμηνευτής, ο Θεοφάνης ο Κεραμεύς, θα προσθέσει και αυτός τον δικό του πνευματικό οβολό για τα δάκρυα του Χριστού στον τάφο του Λαζάρου.

"Δεν έβαλε τα κλάματα αλλά απλώς έχυσε λίγα δάκρυα. Τα κλάματα συνοδεύονται συνήθως από λυγμούς. Δάκρυσε....επειδή δεν αρνείται την ομοιότητά του με τον άνθρωπο, αλλά αναμιγνύει την ανθρώπινη φύση του με τη θεική.

Δείχνει με αυτόν τον τρόπο ότι έχει την ίδια ουσία με εμάς". Τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Βρίσκεται μπροστά στο παμφάγο θηρίο του θανάτου και την ανατριχίλα που προκαλεί στον άνθρωπο.

"Θεός όλος υπάρχων όλος βροτός γέγονας, όλην την θεότητα μείξας τη ανθρωπότητι", κατά την έκφραση του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού.

Και ο Άγιος Ανδρέας Επίσκοπος Κρήτης θα προσθέσει την δική του εμπειρία στον περίφημο κανόνα που ψάλλεται την παραμονή της εορτής του Αγίου Λαζάρου (ποιός άραγε γνωρίζει και ποιος ψάλλει τον κανόνα αυτόν τον μεστό από τόσα θεολογικά νοήματα;): "Εδάκρυσας Κύριε επί Λαζάρω δεικνύων την σάρκωσιν" και ακόμη

"Ράνας επί φίλω δάκρυα δι' οικονομίαν έδειξας την σάρκαν την εξ' ημών ληφθείσαν. Ουσία ου δοκήσει"

"Δακρύσας ως άνθρωπος επί Λαζάρω εξήγειρας αυτόν ως Θεός"

"Δακρύζει και για την πτώση του ανθρώπου από τον παράδεισο την οποία υπέστη εξαιτίας της αμαρτίας." (Τροπάρια του κανόνος του αποδείπνου)

Δακρύζει, πάλι κατά τον Θεοφάνη τον Κεραμέα, γιατί προβλέπει την πνευματική τύφλωση των Ιουδαίων οι οποίοι βλέποντας το παράδοξο αυτό θαύμα, "δεν θα γίνουν καλύτεροι αλλά σκληρόκαρδοι αφού έχει ανάψει μέσα τους ο φθόνος."

Δακρύζει, ακόμη, ο Χριστός και για ένα άλλο σκοπό. Γιατί ξαναγυρίζει τον Λάζαρο από την όντως ζωή. Διότι ο Λάζαρος "κατόρθωσε να διανοίξει ένδοξα το στάδιο της ζωής όντας δίκαιος και θεοσεβής και φίλος του Χριστού. Γι' αυτό επρόκειτο να βρει ανάπαυση και να τιμηθεί μέσω του θανάτου. Γιατί αυτόν που βρήκε καταφύγιο στο λιμάνι του Παραδείσου, τον προσκαλεί να επιστρέψει στην τρικυμία του βίου. Αυτόν που ήδη αγωνίστηκε και στεφανώθηκε με το στεφάνι της νίκης, τον προτρέπει να γυρίσει στους αγώνες της ζωής".

Αλήθεια πόση σοφία κρύβουν τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας; Πόσο πνευματικό περιεχόμενο μας αποκαλύπτει η εμπειρία των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας μας; Να γιατί ο λόγος τους είναι πάντοτε επίκαιρος και διαχρονικός και η διδασκαλία τους φως μέσα στο σκοτάδι της εποχής στην οποία ζούμε.

Αυτοί σοφοί κατά πνεύμα, εμείς άσοφοι.

Αυτοί δοχεία του Αγίου Πνεύματος, εμείς γεμάτοι από πάθη και αμαρτίες.

Ο νους τους, δηλαδή ο οφθαλμός της ψυχής, χώρος της συναντήσεώς τους με τον Θεό, ενώ ο δικός μας τυφλός και γεμάτος σκότος.

Γ. Εδάκρυσεν ο Ιησούς

Μας έδωσε το παράδειγμα και μας όρισε παράλληλα "ποιό είναι το μέτρο, πόσο δηλαδή πρέπει να λυγίζουμε από το πένθος και πόσο πρέπει να δακρύζουμε για τους νεκρούς." Κανείς δεν μένει αδιάφορος μπροστά στο φοβερό του θανάτου μυστήριον.

Οι πάντες συγκλονίζονται και αυτοί ακόμη που ισχυρίζονται ότι δεν πιστεύουν, μένουν άφωνοι και ομολογούν μαζί με τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό: "όντως φοβερώτατον το του θανάτου μυστήριον".

Δεν απαγορεύει τα δάκρυα η Εκκλησία ενώπιον του κεκοιμημένου αδελφού αν και δεν καταδικάζει την λύπη αυτή. "Επί νεκρώ κλαύσον. Επί νεκρώ κατάγαγε δάκρυα" θα γράψει ο σοφός Σειράχ. (22,11 & 38,16).

Και η χρυσή αηδόνα της Εκκλησίας, ο Ιερός Χρυσόστομος θα προσθέσει " ουκ ειμί θηριώδης, ουδέ απηνής". "Εξάλλου τούτο και ο Χριστός έδειξεν, εδάκρυσεν γαρ επί Λαζάρου".

"Τούτο λοιπόν και συ ποίησον, δάκρυσον αλλ' ηρέμα, αλλά μετ΄ ευσχημοσύνης, αλλά μετά του φόβου Θεού..."

Δάκρυσε όπως αποχαιρετάς κάποιον που φεύγει σε μακρινή χώρα. Αυτά τα λέγω, προσθέτει ο θείος πατήρ, όχι νομοθετώντας, αλλά συγκαταβαίνοντας στην ανθρώπινη αδυναμία (Μυστήριο του θανάτου, Νικ. Βασιλειάδη, σελ. 255).

Αν ο Χριστός δάκρυσε τότε στον τάφο του τετραημέρου, πόσο θα δακρύζει σήμερα με την αποστασία την δική μας και την παρουσία του θανάτου και της αμαρτίας που έχει κυριεύσει τις ψυχές μας;

Πόσοι από εμάς θα έχουμε τη δυνατότητα να Τον συναντήσουμε το βράδυ της Αναστάσεως; Πόσοι θα έχουμε το ένδυμα του γάμου για να καθίσουμε "στο εστρωμμένο ανώγαιο";

Πόσοι αξίως θα γευθούμε το Σώμα Του και το Αίμα Του εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν την αιώνιον; Γι' αυτό θα πρέπει τις ημέρες αυτές να παρακαλέσουμε τον ερχόμενο επί το εκούσιον πάθος Σωτήρα Χριστό να μας χαρίσει τις πηγές των δακρύων για να πλύνουμε τη ρερυπωμένη ψυχή μας, για να μπορέσουμε να δούμε το φως του προσώπου Του.

"Δάκρυά μοι δος ο Θεός, ως ποτέ τη γυναικί τη αμαρτωλώ και αξίωσόν με βρέχειν τους πόδας σου....ίνα ακούσω καγώ της ευκταίας σου φωνής : η πίστις σου σέσωκέ σε, πορεύου εν ειρήνη" (Δοξαστικό Μεγάλου Αποδείπνου)

Τα κείμενα πάρθηκαν από το βιβλίο "Η Ανάσταση του Λαζάρου και η ταραχή του κατεστημένου", των εκδόσεων Αρμός