Ο Αθηνών Ιερώνυμος Κοτσώνης. Μια ανεπανάληπτη μορφή

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 14 Νοεμβρίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Ι.Μ. Φθιώτιδος - 20.32

Του Σεβ. Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου

Ὑπάρχουν μερικά πρόσωπα μέσα στήν ἱστορία, πού ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, ὁ πανδαμάτωρ χρόνος τά ξεθωριάζει καί ἡ λήθη τά σύρει στήν ἀφάνεια.

Ὑπάρχουν ὅμως καί ἄλλα, πού ὅσο περνᾶ ὁ χρόνος ἀναδεικνύονται περισσότερο καί ἡ διαχρονική ἀξία τους ἀποκαλύπτεται.

Ἕνα τέτοιο διαχρονικό πρόσωπο ἀξίας εἶναι ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος ὁ Α΄.

Ὅσο ζοῦσε, ἡ πολεμική τῶν ἐμπαθῶν, ὡσάν καπνός, θόλωνε τήν προσωπικότητά του καί οἱ ψευδολογίες τῶν ραδιούργων ἐπηρέαζαν τή γνώμη τοῦ λαοῦ. Σήμερα, 26 χρόνια ἀπό τήν κοίμησή του († 15 Νοεμβρίου 1988), ἔχει κατασταλάξει ὁ κουρνιαχτός καί ἡ λάσπη ἔχει γίνει σκόνη.

Οἱ ἀντικειμενικοί ἐρευνητές τῆς ζωῆς καί τοῦ ἔργου του ἀναγνωρίζουν, ὅτι ὁ Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος Κοτσώνης ἦταν ἕνας ἀκάματος ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου καί ἀφοσιωμένος ὑπηρέτης τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίας.

Δοκιμασμένος στή ζωή μέ τήν ὀρφάνια καί τή στέρηση ἀπό την νηπιακή του ἡλικία, αὐτοδημιούργητος καί πάμπτωχος σέ ὅλα τά στάδια τῆς ζωῆς του καί ὡς Πρωθιερεύς τῶν Βασιλικῶν Ἀνακτόρων καί ὡς Καθηγητής τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί ὡς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, δέν ἐγνώρισε τήν χλιδή, οὔτε ἀγάπησε τήν πολυτέλεια, ἀλλά ἦταν προσηλωμένος στίς ἀρχές τῆς Μοναχικῆς ζωής διαμένων σ΄ἕνα μικρό κελλί τῆς Μονῆς Πετράκη μέ τήν Μητέρα του Ἀγγελική, ἀπ΄ὅπου ἐκλήθηκε στόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο τῶν Ἀθηνῶν.

Δέν εἶναι ὑπερβολή νά λεχθεῖ, ὅτι ἦταν ὁ πτωχότερος τῶν Ἀρχιεπισκόπων μή δεχόμενος τά ἐκ τῶν Μυστηρίων τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς τυχηρά, τά ὁποῖα εἶχε ἀπ΄ἀρχῆς διαθέσει γιά τήν ἐνίσχυση τοῦ Νοσοκομείου Κληρικῶν Ἑλλάδος, ἀλλά καί μετά, ὡς πρώην Ἀθηνῶν, διαθέτων τόν μισθό του κατά τό μεγαλύτερο μέρος ὑπέρ Ἱερῶν Μονῶν, Ἱδρυμάτων, ἀπόρων οἰκογενειῶν καί ἐχόντων ἀνάγκην συνανθρώπων. Οἱ τότε ὑπάλληλοι τοῦ Ταχυδρομείου τῆς Τήνου ἔχουν πολλά νά διηγηθοῦν περί τῆς φιλανθρωπίας του.

Τήν πτωχεία του διετήρησε μέχρι τοῦ θανάτου του, ὅπως δηλώνει ἡ Διαθήκη του, πού εἶναι ἕνα μνημεῖο ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους. 

Σέ ὅλη του τή ζωή προτιμούσε τήν λιτότητα. Στήν τροφή του, στήν ἐνδυμασία του, στίς διακοπές του, στήν ἐπικοινωνία του πάντοτε ἦταν ἁπλός καί μετρημένος.

Ἔτσι λιτός ἦταν καί στήν ἔξοδό του. Ἐζήτησε νά τόν ἐνδύσουν μέ τό καλογερικό ράσο, τόν σκοῦφο καί τήν καλογερική ζώνη, δηλωτικά, ὅπως ἔγραψε στήν Διαθήκη του, «ἀναξίου Μοναχοῦ». Αὐτό ἦταν τό μόνο πρωτεῖο, πού διεκδίκησε στή ζωή του.

Τά ἐπιτεύγματα τῆς περιόδου τῆς Ἀρχιερατείας του ἦταν πολλά καί οὐσιαστικά γιά τό παρόν καί γιά τό μέλλον τῆς Ἐκκλησίας. Ἀγωνίσθηκε νά δημιουργήσει ὑποδομές γιά τήν ἀξιοπρεπῆ ἐμφάνιση τῆς Ἐκκλησίας καί νά θέσει τίς βάσεις γιά τήν οἰκονομική αὐτονομία καί αὐτοδυναμία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Δέν πρόλαβε. Θά ἦταν δυνατόν σήμερα ἡ Ἐκκλησία νά μήν ἐκλιπαρεῖ τό κράτος γιά μία θέση Ἐφημερίου καί νά μή παρουσιάζεται ὡς πτωχή θεραπαινίδα τῆς πολιτείας. Πῆρε ἀπό τό Ὑπουργεῖο Παιδείας καί Θρησκευμάτων τήν ἐκκλησιαστική ἐκπαίδευση, γιατί ἔβλεπε μακρυά, αὐτά πού θά ἀκολουθοῦσαν μέ τήν οὐσιαστική διάλυση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐκπαιδεύσεως.

Ἦταν ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας καί ἐπεδίωκε ὅ,τι ὠφελοῦσε τήν Ἐκκλησία. Δέν ἦταν διπλωμάτης καί δέν χρησιμοποιοῦσε πολιτική.

Εἶχε εὐθύτητα λόγων καί εἰλικρίνεια προθέσεων. Αὐτός ἦταν ὁ λόγος, πού τρεῖς φορές ὑπέβαλε στήν Ἱερά Σύνοδο τήν παραίτησή του καί στό τέλος ἀποσύρθηκε στό πατρικό του σπίτι στά Ὑστέρνια τῆς Τήνου γιά νά σώσει αὐτό, πού κινδύνευε νά χάσει, μέσα στη διαφθορά τῶν συμφερόντων καί στήν ὑποκρισία τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἡμέρας.

Ὁ Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος ὁ Α΄ ἐτάραξε τά λιμνάζοντα νερά μιᾶς περιόδου παρακμῆς. Γι΄αὐτό οἱ πάτρωνες τῆς διαφθορᾶς τοῦ ἐκήρυξαν ἀμείλικτο πόλεμο καί ὅταν ἦταν στή ζωή καί μετά θάνατον.

Ἠθέλησαν νά σβήσουν τό ὄνομά του, νά παραμορφώσουν τό πρόσωπό του καί νά παρερμηνεύσουν τήν ἱστορία του.

Ὁ ἀείμνηστος Γέροντας ὅμως δέν ἐνδιαφερόταν γιά παράσημα καί τιμητικούς τόμους. Ἤθελε πρωτίστως τό ὄνομά του νά γραφεῖ εἰς τό βιβλίο τοῦ Οὐρανοῦ.

Πρέπει νά γνωρίζουν οἱ νεώτεροι, ὅτι ὅταν ἀκοῦνε τό ὄνομα τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου τοῦ Α΄, πρέπει νά ταυτίζουν τήν πορεία του μέ τήν γνήσια πίστη, τήν ἀνυπόκριτη ἀγάπη, τήν άκάματη ἐργατικότητα, τήν Μοναχική ἀκτημοσύνη, τήν βιωματική θεία Λατρεία, τήν πατερική σοφία, τήν διαυγῆ συμπεριφορά, τή νησιώτικη εὐλάβεια, τήν συμπαθέστατη ἀγαθωσύνη, τήν ποιμαντική διορατικότητα καί ὅλα ἐκεῖνα, πού συνθέτουν τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ.

Ὅσο ὁ καιρός περνάει, τόσο καί περισσότερο θά εὐλαβοῦνται τή μνήμη του.