''Η Αλήθεια''

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 10 Απριλίου 2015

Γράφτηκε από τον/την Ι.Μ. Καστορίας - 14.05

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

«Σήμερον ο Δεσπότης της κτίσεως, παρίσταται Πιλάτω, και σταυρώ παραδίδοται ο Κτίστης των απάντων, ως αμνός προσαγόμενος τη ιδία βουλήσει• τοις ήλοις προσπήγνυται, και πλευράν κεντάται, και τω σπόγγω προσψαύεται, ο μάννα επομβρήσας• τας σιαγόνας ραπίζεται, ο Λυτρωτής των απάντων»1.

Χρησιμοποιώντας, αδελφοί μου, ως φωτεινό οδοδείκτη στην πορεία της ζωής μας, ως μέλη του μυστικού σώματος του Χριστού που είναι η Εκκλησία μας, τον λειτουργικό της χρόνο, φέρνουμε και πάλι σήμερα στην μνήμη μας τα Άχραντα Πάθη του Σωτήρος Χριστού.

Μεγάλη Παρασκευή!

«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας»2, για να θεραπεύσει την αλογία του Αδάμ και να αποκτήσει και πάλι ο άνθρωπος δια του νέου Αδάμ, δηλαδή του Χριστού, την απωλεσθείσα κοινωνία με τον Θεό.

«Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται ... ψευδή πορφύραν περιβάλλεται ... ράπισμα κατεδέξατο», για να εξαλείψει την κατάρα της αμαρτίας• για να καταργήσει τους δερματίνους χιτώνες της παρακοής και να μας ενδύσει με την προπτωτική στολή της αφθαρσίας.

«Ήλοις προσηλούται και την πλευράν κεντάται», προκειμένου να νεκρώσει τον θάνατο, τον μόνιμο σύντροφο και τον φοβερό δυνάστη του ανθρωπίνου γένους, και από την ζωοπάροχο πλευρά Του να προσφέρει «κρουνούς καθαρτικούς»3, το Ύδωρ και το Αίμα, με τα οποία «ιάθη το μέγα τραύμα ο άνθρωπος»4.

Αυτήν την τόσο συγκινητική και συγκλονιστική ημέρα, από την θέα και μόνο της εσταυρωμένης αγάπης•

αυτήν την ημέρα, που «βαφαίς ερυθραίς» υπογράφεται βασιλικώ τω τρόπω η ελευθερία μας από τα δεσμά του θανάτου και της αμαρτίας5

αυτήν την ημέρα, που με το άγκιστρο του Σταυρού συλλαμβάνεται ο διάβολος και ο θάνατος,

επιτρέψτε μου να καταθέσω στην αγαπώσα καρδία σας έναν φοβερό λόγο του Χριστού, που απευθύνεται στον Ρωμαίο ηγεμόνα Πιλάτο και που είναι επίκαιρος για την εποχή μας και τον καθένα μας ξεχωριστά:

«Εγώ εις τούτο ελήλυθα εις τον κόσμον ίνα μαρτυρήσω τη αληθεία» -

«Εγώ γι αὐτό ήλθα στον κόσμο, για να μαρτυρήσω την αλήθεια».

Πρώτον. Αυτός ο λόγος του Χριστού, που πολλές φορές δεν του δίνουμε την ανάλογη σημασία, απευθύνθηκε στον Ρωμαίο ηγεμόνα την ημέρα εκείνη της Μεγάλης Παρασκευής, αφού προηγουμένως εισέπραξε από το αλλοπρόσαλλο πλήθος τις ειρωνείες και τις ύβρεις, αλλά και τα ραπίσματα και τα κολαφίσματα στο παράνομο συνέδριο των Ιουδαίων.

Αυτός, που «αμαρτίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού»7, αλλά είναι η ενσάρκωση της αληθείας, δηλαδή η μοναδική Αλήθεια, απαντά κατηγορηματικά στον Πιλάτο, ο οποίος και Τον θαυμάζει συγχρόνως: «Εγώ γι αὐτό γεννήθηκα και γι αὐτό ήλθα στον κόσμο, δια να αποκαλύψω και κηρύξω την αλήθεια. Και όποιος είναι από την αλήθεια ακούει την φωνή μου»8.

Και ο ηγεμόνας, με την αδιαφορία που τον έχει κυριεύσει, αλλά και με πνεύμα ειρωνείας, που τον διακατέχει από την δύναμη της εξουσίας του, προσπερνά την απάντηση του Χριστού με το ερώτημα: «Τι εστίν αλήθεια; Και εξέρχεται προς τους Ιουδαίους», κατά την έκφραση του Ιερού Ευαγγελιστού.

Δεύτερον. Για τον Πιλάτο, ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή και η μοναδική εμπειρία της ζωής του να προσεγγίσει την Αυτοαλήθεια, να φωτισθεί από την λάμψη της και να γεμίσει από την πληρότητά της.

Και μόνο η στροφή του βλέμματός του στο πρόσωπο του Χριστού, θα του έδινε την απάντηση στο ερώτημα αυτό. Όμως δεν θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με την αλήθεια.

Δεν ενδιαφέρεται να μάθει γι αὐτήν, αφού κλεισμένος στον εαυτό του και στο εγώ του, δεν μπορεί να δει μακρυά στον χρόνο, μια που είναι πεπεισμένος για την απουσία μιας πραγματικής απαντήσεως στο ερώτημά του.

Δεν ελπίζει και δεν περιμένει τίποτα από τον Χριστό. Και, ενώ η σύζυγός του τον έχει ήδη προειδοποιήσει («μηδέν σοι και τω δικαίω εκείνω• πολλά γαρ έπαθον σήμερον κατ ὄναρ δι αὐτόν»9), αυτός προσπαθεί να ξεφύγει από τον έλεγχο που του προξενεί η ζωντανή παρουσία του Κυρίου και συγχρόνως από τον φόβο που έχει κυριεύσει την ύπαρξή του.

Δεν διαθέτει ο Πιλάτος ούτε την καρδιά του ιαθέντος τυφλού («εγώ ένα ξέρω, ότι ήμουν τυφλός και τώρα βλέπω»10), ούτε την ομολογία του Ζακχαίου της Ιεριχούς, ούτε ακόμη την μετάνοια του τελώνου. Μπροστά στην αλήθεια υποκρίνεται τον αθώο, ενώ υπηρετεί το ψέμα. Παραδίδει τον Ανεύθυνο σε θάνατο για να διατηρήσει την ηγεμονική του θέση και την εύνοια του Καίσαρος.

Τρίτον. Στην πολυφωνία της εποχής μας και στον κόσμο, ο οποίος αντιπαλεύει με το ψέμα, ακούγεται και πάλι η φωνή του Χριστού: «Εγώ εις τούτο γεγέννημαι και εις τούτο ελήλυθα εις τον κόσμον, ίνα μαρτυρήσω τη αληθεία».

Και αυτός ο λόγος δέχεται, όπως τότε έτσι και σήμερα, την ίδια ειρωνεία και την ίδια αδιαφορία.

Αδιαφορούμε εντελώς για την μοναδική Αλήθεια, που είναι ο Χριστός, ενώ μας σαγηνεύουν άλλες στιγμιαίες «αλήθειες», υπαρκτές η ανύπαρκτες.

Ζητάμε από την ζωή μας να διώξουμε την Αυτοαλήθεια, με το να χρησιμοποιούμε την ερώτηση του Πιλάτου «Τι εστίν αλήθεια» και να στρέφουμε έπειτα τα νώτα μας χωρίς να ρωτάμε σωστά, ώστε να πάρουμε την και την αρμόζουσα απάντηση.

Ο Χριστιανός, όταν ενδιαφέρεται για την αλήθεια, ρωτάει όχι «Τι εστίν» αλλά «Τις εστίν»! Και η αλήθεια του «Τις» δεν γνωρίζεται με λογικές αναλύσεις, ούτε με φιλοσοφίες και στοχασμούς, αλλά αποκαλύπτεται αγιοπνευματικά μέσα στην κεκαθαρμένη καρδιά του ανθρώπου.

Έτσι μπορούμε να πληροφορηθούμε: «Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή» και ακόμη, «ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνός εστιν ο αγαπών με• ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του Πατρός μου, και εγώ αγαπήσω αυτόν και εμφανίσω αυτώ εμαυτόν»12.

Και αυτό αποτελεί περίτρανη αιτιολογία της οικειότητας που είχαν οι Άγιοι της Εκκλησίας μας με την πηγή της αλήθειας που είναι ο Χριστός.

Γιατί η αλήθεια είναι ενυπόστατη, δηλαδή η παρουσία του Χριστού μέσα στο χώρο της καρδιάς. Η αλήθεια είναι το γνώρισμα των Αγίων της πίστεώς μας, το αγώνισμα και το κατόρθωμα στην ζωή τους, αλλά και το βραβείο και το χάρισμα από τον Θεό.

Αδελφοί μου, μπροστά μας και πάλι η Αυτοαλήθεια, ο Χριστός, χωρίς «είδος και κάλλος», «αλλά το είδος αυτού άτιμον και εκλείπον παρά πάντας τους υιούς των ανθρώπων»13.

Φάνηκε, προς στιγμήν, πως η αλήθεια χαιρέκακα καταδικάσθηκε από το ψέμα και πως υπέμεινε προσβολή και καταισχύνη.

Η αλήθεια, όμως, δεν έχασε τίποτε από την γνησιότητα και λαμπρότητά της. Η αλήθεια, εδώ και 2.000 χρόνια, παραμένει αλώβητη και καθαρή.

Την βρίσκουμε μέσα στην Εκκλησία, μέσα στις καρδιές των Αγίων. Αυτοί την βιώνουν. Αυτοί την αισθάνονται. Αυτοί μαρτυρούν για τον Θεό, τον κόσμο και τον άνθρωπο.

Αυτοί την περιφέρουν ως πολύτιμο κειμήλιο και την λιτανεύουν ως «μωροί δια Χριστόν»14, αφού «τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη»15.

Θα την δεχθούμε στην ζωή μας η θα την απορρίψουμε; Εάν την δεχθούμε, τότε θα μπορούμε κι εμείς, όχι σήμερα μόνο, αλλά πάντοτε, να ομολογούμε μαζί με τους Αγίους της Εκκλησίας μας: «Προσκυνούμεν σου τα πάθη Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου ανάστασιν»16!

---

1 Στιχηρόν Εσπερινού Μεγάλης Παρασκευής.

2 Αντίφωνον ΙΕ Ὄρθρου Μεγάλης Παρασκευής.

3 Εγκώμια Μεγάλης Παρασκευής, στάσις πρώτη.

4 Δοξαστικόν Εσπερινού της Κυριακής του Αντίπασχα.

5 Δοξαστικόν Εσπερινού της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως.

6 Ιω. 18,37.

7 Ησ. 53,9.

8 Ιω. 18,37.

9 Ματθ. 27,19.

10 Ιω. 9,26.

11 Ιω. 14,6.

12 Ιω. 14,21.

13 Ησ. 53,3.

14 Α' Κορ. 4,10.

15 Α' Κορ. 1,27.

15 Αντίφωνον ΙΕ Ὄρθρου Μεγάλης Παρασκευής