Του Μητροπολίτη Δωδώνης κ. Χρυσοστόμου 

Θα ήθελα να απαντήσω σε κάποια σχόλια, επί των οποίων αξίζει τον κόπο να εφαρμόσει κανείς το λαϊκό γνωμικό «ο λόγος εις την χρεία θεραπεύει την καρδία».

Βέβαια η διαφορά μου με τους ανωνύμους είναι τεράστια: Εγώ υπογράφω με παρρησία! Μπορεί από την εμπειρία να αξιολογώ μαζί με πολλές άλλες παρεμφερείς κατα καιρούς τοποθετήσεις του «προβληματισμένου».

Σύμπτωση είναι ότι κάποιος από εκείνους που εκμεταλλεύτηκαν τον μακαρίτη τον Χριστόδουλο και προσπαθούν σήμερα να θυμίσουν, μέσω Χριστοδούλου, την ύπαρξή τους;

Επαναλαμβάνεται συχνά πυκνά, τον τελευταίο  καιρό  το ερώτημα: Πώς έφυγε από τη ζωή ο Χριστόδουλος; Το γνωρίζουν πολύ καλά όσοι το αναμασούν, γιατί αυτοί φρόντισαν, επί ματαίω βέβαια, να αποκρύψουν την ασθένεια και έτσι να είναι αργά πλέον για θεραπεία. 

Στον «Προτέριο»(;): Ήδη είμαι έτοιμος και περιμένω το θέλημα του Θεού και ευτυχώς όχι του Πραιτωρίου.

Στον  «Προβληματισμένο»: Θα έλυνε το πρόβλημά του άν θυμόταν ότι εγώ ήμουν και είμαι υπέρ της παρουσίας πολλών αρχιερέων σε εκδηλώσεις.

Το πρόβλημα το είχε ο Χριστόδουλος, που αυτό το ήθελε αποκλειστικά για τον εαυτό του. Προ δεκαετίας είχα την ύψιστη τιμή να υποδεχθώ τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη στη Ζάκυνθο.

Είχαν αποδεχθεί, παρά τις πιέσεις του μακαρίτη, τριάντα δύο Αρχιερείς. Λίγες μέρες προ της αφίξεως του Πατριάρχη του Γένους έλαβα μια απανταχούσα, που έλεγε ότι η ΔΙΣ ; αποφάσισε την συμμετοχή ΜΟΝΟΝ δέκα Αρχιερέων.

Εγώ τους αύξησα σε σαράντα δύο. Το 2009 σε συνδυασμό με το Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο Θρησκευτικών Περιηγήσεων τρεῖς Προκαθήμενοι, εκπρόσωποι των άλλων Εκκλησιών και πενήντα Αρχιερείς παραβρέθηκαν στη Ζάκυνθο.

Στο Σινά έμεινα τρία χρόνια και έγινα 23 ετών Ιερεύς για να καλύψω έκτακτες ανάγκες στο Μετόχι της Μονής στην γενέτειρά μου Ζάκυνθο. 

Για τους πολυσέβαστους  και πανάξιους Αναστάσιο Αλβανίας και Δημήτριο Αμερικής, γνωρίζουν οι πάντες ποιοί συνεργάστηκαν επί σειρά ετών να μήν προαχθούν, γιατί τους φοβόντουσαν ως ανταγωνιστές για τις επιδιώξεις τους για τον θρόνο των Αθηνών.

Ποιοί φρόντισαν να φύγει από Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας ο Αναστάσιος. Λέτε να μήν τα ξέρει όλα αυτά ο «προβληματισμένος»; 

Τα ξέρει, κάνει μόνο πως ξεχνάει, όπως λησμονεί τα χρήματα που χρωστά στην Αποστολική Διακονία.

Οι σχέσεις μου με τον Χριστόδουλο δεν είχαν απολύτως καμία ιδιοτέλεια, γι’ αυτό ενώπιον πολλών μαρτύρων και σε διαφορετικές ευκαιρίες έλεγε: «Ο Χρυσόστομος είναι έντιμος και σαν φίλος και σαν αντίπαλος».

Άν προκληθώ θα ρωτήσω και άλλα τον «Προβληματισμένο»: Για τα κότερα, τια αθέμιτες σχέσεις, περιβάλλοντα, το κουλουσουπορδιτσολαυρεντιοφουρλορουμά-νικο τουρσί!...

Γράφει ο Φρίξος Δαλίτης

Η εικόνα του Χρυσοσώτηρος στο μέσο της εκκλησιάς δέσποζε και φέτος κατά τη διάρκεια του εσπερινού και της θείας λειτουργίας στον ναό του Αγίου Μάμαντος στην κατεχόμενη κωμόπολη της Μόρφου.

Η θαυματουργή εικόνα από τον ομώνυμο ιερό ναό της Ακανθούς λειτουργήθηκε φέτος για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά από το 1974 και αποτέλεσε για ακόμα μια φορά πόλο έλξης για εκατοντάδες Ακανθιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι έσπευσαν στην κατεχόμενη Μόρφου για τη θεία λειτουργία ανήμερα της εορτής του Αγίου Μάμαντος στις 2 Σεπτεμβρίου.

Η άγια εικόνα όμως του Σωτήρα δεν είναι η μόνη από την Ακανθού (της Χωρεπισκοπής Καρπασίας) η οποία βρίσκεται πλέον στον κατεχόμενο ναό του Αγίου Μάμαντος στη Μόρφου. Μια σειρά από εικόνες εντός του ναού αποτελούν και αυτές ένα κομμάτι της θρησκευτικής κληρονομιάς της Ακανθούς. Συνολικά, μαζί με την εικόνα του Σωτήρα, έντεκα εικόνες συνθέτουν ένα ξεχωριστό εικονοστάσι.

Όπως άλλωστε ήταν πριν το 1974… Το πώς βρέθηκαν εκεί, δεν θα το μάθει ποτέ κανένας… Η ουσία όμως είναι ότι βρέθηκαν.

Η θεία χάρη έφερε τα πράγματα με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να γίνει γνωστή η εκεί παρουσία τους, καθώς αγνοούνταν από το 1974.

Όπως αναφέρει ο δρ Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, υπεύθυνος για τα εκκλησιαστικά μνημεία της Μητρόπολης Μόρφου, «το 2007, στο πλαίσιο εργασιών συντήρησης του κιβωρίου της αγίας τράπεζας ναού του Αγίου Μάμαντος Μόρφου, από την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου και την αμερικανική πρεσβεία εν γνώσει της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποφασίσθηκε η έκδοση σχετικού τόμου. Όταν μου απεστάλησαν τα δοκίμια της εισαγωγής για να τα δω -θυμάμαι, ήταν κοντά μεσάνυκτα της 2ας Νοεμβρίου 2009- διαπίστωσα με συγκίνηση ότι η φωτογραφία στη σελίδα 9 του βιβλίου, που δείχνει απεντόμωση εικόνων που μεταφέρθηκαν από συλημένους ναούς στα κελιά της Μονής του Αγίου Μάμαντος, περιλάμβανε και την εικόνα του Χρυσοσώτηρος Ακανθούς. Ειδοποιήθηκε ο μητροπολίτης  Μόρφου Νεόφυτος και αργότερα ο δήμαρχος Ακανθούς Σάββας Σαββίδη».

Η εικόνα, που παρουσίαζε προβλήματα ένεκα του μακροχρόνιου εγκλεισμού της, όπως εξιστορεί ο δρ Χατζηχριστοδούλου, συντηρήθηκε από τον διάκονο Κυριάκο Παπαϊωακείμ μέσα στον κατεχόμενο ναό του Αγίου Μάμαντος:

«Όταν αφαιρέθηκε το αργυρεπίχρυσο κάλυμμα του 1836, διαπιστώσαμε ότι για να προστατέψουν τη ζωγραφική από την επαφή της με το μεταλλικό κάλυμμα, τοποθέτησαν για προστασία δύο τεμάχια κεριού, ένα λοξά στην αριστερή πλευρά του Χριστού και ένα κάθετα που κάλυψε τμήμα του Ευαγγελίου. Ακόμη, παρατηρήσαμε ότι ο Χριστός έχει ζωγραφιστεί επάνω σε σκαφωτό σανίδι. Για να ταιριάξει το μεταλλικό κάλυμμα του 19ου αιώνα στην εικόνα προστέθηκαν πάνω και κάτω σανίδια και σκεπάστηκαν με υλικό μαύρου χρώματος που θυμίζει πίσσα», ανέφερε.

Μετά τη συντήρηση, η εικόνα, κατόπιν ενεργειών του μητροπολίτη Μόρφου Νεοφύτου, τοποθετήθηκε προσωρινά στον ναό του Αγίου Μάμαντος μέχρι την ευλογημένη ημέρα που θα επιστρέψει στην Ακανθού.

Μια παλιά φωτογραφία "μίλησε"

Η ανακάλυψη της εικόνας του Χρυσοσώτηρος αναπτέρωσε τις ελπίδες για εξεύρεση και άλλων εικόνων από την εκκλησία της κατεχόμενης κωμόπολης.

Η επιβεβαίωση ήρθε μέσω μιας παλιάς φωτογραφίας  που παρουσιαζόταν σε ένα από τα ημερολόγια της Ακανθούς: «Τις υποψίες μου ότι εικόνες από την Ακανθού βρίσκονταν στη Μόρφου επιβεβαίωσε η ταύτιση της εικόνας των αγίων Νικολάου και Σπυρίδωνος το 2007», αναφέρει ο δρ Χατζηχριστοδούλου.

«Η εικόνα τοποθετήθηκε μαζί με άλλες στον νότιο τοίχο της εκκλησίας του Αγίου Μάμαντος στη Μόρφου από τις κατοχικές αρχές, οι οποίες έχουν μετατρέψει την εκκλησία σε ‘’μουσείο’’.

Ο δήμαρχος Ακανθούς μου είχε φέρει τότε το ημερολόγιο τοίχου της Ακανθούς 2007, στο οποίο υπάρχει φωτογραφία γάμου μέσα στον Χρυσοσώτηρο.

Στο τέμπλο του ναού φαίνεται τοποθετημένη η προαναφερθείσα εικόνα, όμοια της υπάρχει στον ναό της Παναγίας Χρυσελεούσας στον Στρόβολο. Παρόλο που είχε απαλειφθεί με χρώμα η αφιερωματική επιγραφή, η εικόνα χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και έγινε από αγιογράφο που ακολουθεί την τεχνοτροπία του Ιωάννου Κορνάρου από την Κρήτη».

Πέρα από την εικόνα των αγίου Σπυρίδωνος και Νικολάου, υπάρχουν στη Μόρφου και άλλες εικόνες από την Ακανθού, όπως η εικόνα της ένθρονης Βρεφοκρατούσας Θεοτόκου, με αργυρεπίχρυση επένδυση.

Η επιγραφή της επένδυσης αναφέρει ότι κατασκευάστηκε με έξοδα των ευσεβών κατοίκων της Ακανθούς.

Στην κατεχόμενη Μόρφου έχει μεταφερθεί και η προσκυνηματική εικόνα του ακανθιώτη αγίου Μικάλλου (γιορτάζει στις 7 Αυγούστου), του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα από το περιώνυμο προσκύνημα της Ακανθούς.

Της Αγνής Αναστασίου

Ημέρα μνήμης σήμερα του Χρυσοστόμου Σμύρνης

Η μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη το ελληνικό έθνος κατά τη νεότερη ιστορία του

Ο ΘΕΟΣ δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός χριστιανός…

Μετά τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία, λόγω της αιώνιας ελληνικής κατάρας του εμφύλιου διχασμού, ακολούθησε η μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη το ελληνικό έθνος κατά τη νεότερη ιστορία του. Τρία χρόνια μετά την πανηγυρική απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, ξεκίνησε ο όλεθρος.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (ατάκτων) υπό τον Κιόρ (μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Η τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη.

Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί Λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια.

Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος. Είναι το τελευταίο κήρυγμά του: «Η Θεία Πρόνοια δοκιμάζει την πίστιν μας και το θάρρος μας και την υπομονή μας την ώραν αυτήν.

Αλλ' ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός χριστιανός. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα ίδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και θα ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».

Την ίδια μέρα εισήλθε στη Σμύρνη και ο στρατηγός Νουρεντίν πασάς. Πρώτη ενέργεια τού άλλοτε σφαγέα της Ιωνίας ήταν να εκδώσει προκήρυξη, με την οποία καλούσε να παραδοθούν όλοι οι Έλληνες και Αρμένιοι από ηλικίας 18 έως 45 ετών, «διότι έλαβον επισήμως τα όπλα εναντίον της πατρίδος, διότι κατετάγησαν εις τον εχθρικόν στρατόν, διότι...».

Δεύτερη ενέργεια του Νουρεντίν ήταν να ταπεινώσει και να εξοντώσει τον αλύγιστο δεσπότη. Με το πέρας της Λειτουργίας, ο Μητροπολίτης διατάχθηκε να παρουσιαστεί στο φρουραρχείο. Γαλήνιος ο Χρυσόστομος αποχαιρέτησε το πλήθος και ανεχώρησε με τον κλητήρα του, Θωμά Βούλτσιο. Από την κατάθεση του τελευταίου παίρνουμε τις πιο έγκυρες πληροφορίες.

Ο φρούραρχος δέχτηκε τον Χρυσόστομο και του υπαγόρευσε μια διαταγή. Μ' ένα αυτοκίνητο που τους παρεχώρησαν Αμερικανοί αξιωματικοί επέστρεψαν στη Μητρόπολη. Ο Μητροπολίτης αντέγραψε και κοινοποίησε στον λαό τη διαταγή του φρουράρχου: να παραδοθούν τα όπλα και όλοι να μείνουν στα σπίτια τους. Στις οκτώ το βράδυ ήλθε ο ίδιος αστυνόμος με δύο οπλισμένους στρατιώτες.

Ο Αμερικανός τότε πρέσβης στη Σμύρνη Τζορτζ Χόρτον γράφει στις σσ. 93-94 του βιβλίου του τα ακόλουθα: «Όπως λέγουν, ο Νουρεντίν είχε υιοθετήσει τη μεσαιωνική ιδέα να παραδώση τον Μητροπολίτη στον φανατικό όχλο, για να τον κάνει ό,τι ήθελε. Δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις της ορθότητος αυτής της διαπιστώσεως, είναι όμως βέβαιο, ότι ο Μητροπολίτης θανατώθηκε απ' τον όχλο.

Εβιαιοπράγησαν επάνω του, του ξερρίζωσαν την γενειάδα του, τον εχτύπησαν με ρόπαλα και με μαχαιριές, ωσότου πέθανε, και ύστερα τον έσυραν σβαρνίζοντάς τον επάνω στους δρόμους. Το μοναδικό του φταίξιμο ήταν ότι ήταν ένας Έλλην με μεγάλο πατριωτισμό και ευγλωττία, που επιθυμούσε την πρόοδο της φυλής του και εργαζόταν για τον σκοπό αυτό».

Ο Χόρτον, πέρα από τα μαρτύριο του Χρυσοστόμου, μας δίνει και συγκλονιστικά στιγμιότυπα από την καταστροφή της Σμύρνης, που έδωσε το πρότυπο στον Χίτλερ για την καταστροφή της Βαρσοβίας.

Συγκλονιστικές μαρτυρίες

ΥΠΑΡΧΕΙ και μία άλλη ελληνική μαρτυρία. Πρόκειται για το φυλλάδιο που τύπωσε το 1925 (τρία χρόνια μετά την καταστροφή) ο πολεμικός ανταποκριτής Κώστας Μισαηλίδης και το οποίο αναφέρεται στις τελευταίες ημέρες της Σμύρνης.

Οι πληροφορίες που δίνει για το μαρτύριο του Χρυσοστόμου είναι συγκλονιστικές. Γράφει: «Λίγο πριν το μεσημέρι της Κυριακής, έβγαλαν τον Μητροπολίτη από το φρουραρχείο.

- Να οι δικαστές σου και οι τζελάτηδές σου (δήμιοι), του είπεν ο φρούραρχος συνταγματάρχης Σαλήχ Ζακήμ Εφέντης.

»Και τον παρέδωσε στον μαινόμενον όχλο που αποβραδύς ξημερώθηκε εκεί -βαλμένος, από τον Νουρεδίν- να τον προσμένη. Κι αρχινά το μαρτύριο.

Ο δρόμος απ' την Πλατεία του Διοικητηρίου ώς την πλατεία του Ικί Τσεσμέ -τούρκικη συνοικία της Σμύρνης- αγρίεψε από το μαρτύριο του καινούργιου αυτού Εθνομάρτυρα. Του έβγαλαν με ξιφολόγχη τα μάτια, του έκοψαν τ' αυτιά και τη γλώσσα.

Τον έσυραν από τα γένεια και τα μαλλιά. Γύρω απ' το σώμα του έστησε η απάνθρωπη, η αφάνταστα βάρβαρη τουρκική μανία τον πιο φρικτό χορό.

Δεν άφησαν τίποτε το σκληρό και το εξευτελιστικό που να μην το κάμουν στο αφανισμένο και μισοσκοτωμένο κορμί του Χρυσοστόμου.

»Κι εσύρθηκεν έτσι, ώς τους Ικί-Τσεσμέ, ο γέρων Μητροπολίτης Σμύρνης, κατακομματιασμένος. Από το κορμί του, εκεί, το μεθυσμένο από κτηνωδία πλήθος πήρε ένα κομμάτι της σάρκας του Χρυσοστόμου για φυλακτό ματωμένο. Το κεφάλι του με βγαλμένα τα μάτια, κομμένα τ' αυτιά και τη γλώσσα, με τα γένεια ξερριζωμένα και μαύρο από το ξύλο, αιματοστάλαχτο το έμπηξαν στην πατερίτσα του και η πομπή μαινόμενη από βλαστήμιες και σαρκασμό, το περιέφερε στους τουρκομαχαλάδες».

Στο μαρτύριο του μητροπολίτη παρευρέθηκαν και οι 20 Γάλλοι ναύτες, την αντίδραση των οποίων περιέγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουό: «Η γαλλική περίπολος παρακολουθούσε... Οι Γάλλοι ναύτες ''είχαν βγει από τα ρούχα τους''.

Χωρίς υπερβολή, έτρεμαν από αγανάκτηση και αποφάσισαν να επέμβουν. Ο επικεφαλής αξιωματικός τους, όμως, ακολουθώντας τις διαταγές που είχε, με το περίστροφο στο χέρι, τους εμπόδισε να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση...».

Στις 5 Σεπτεμβρίου τα τελευταία τμήματα του Γ' Σώματος Στρατού εγκατέλειψαν τη Μικρά Ασία από το λιμάνι της Αρτάκης.

Το μαρτύριο που ακολούθησε, με θύματα τον ελληνικό πληθυσμό, είναι γνωστό.

Πέρασαν 91 χρόνια από τότε, αλλά η φρίκη εκείνων των ημερών παραμένει ζωντανή. Σήμερα, 8 Σεπτεμβρίου, είναι η ημέρα μνήμης του μάρτυρα Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Του Σεβ. Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσοστόμου

Ἡ πανσεβάσμιος ἑορτή τῆς Γεννήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου πληροῖ χαρᾶς καί εὐφροσύνης τά σύμπαντα καί ἀγαλλιάσεως τίς καρδιές μας, ἀφοῦ «ἡ παγκόσμιος χαρά», ἡ Παναγία μας δηλαδή, «ἐκ τῶν δικαίων ἀνέτειλεν ἡμῖν, ἐξ Ἰωακείμ καί τῆς Ἄννης τῶν Ἁγίων».

Ἡ προσευχή τῶν Ἁγίων Θεοπατόρων ἐπί ἔτη πολλά, ἡ ὑπομονή τους καί ἡ θερμή τους πίστη πρός τόν Θεό ἄνοιξαν τοῦ οὐρανοῦ τίς πύλες, καί ἡ Παντάνασσα καί πανύμνητος Μαρία, ὡς καρπός εὐκλεής τῆς ἱερᾶς συζυγίας, ἐν καιρῷ γήρως, ἀνέτειλε στόν κόσμο.

Ἄν ἡ γέννηση ἑνός παιδιοῦ φέρῃ μεγάλη χαρά, πόσο μᾶλλον ἡ Γέννηση τῆς πανάγνου καί πανακηράτου Κόρης, ἡ ὁποία ἔλυσε τήν ἀράν τῆς Εὔας καί ἔφερε στόν κόσμο τόν Θεόν ὡς ἄνθρωπο, γιά νά λυτρώσῃ τόν ἄνθρωπο καί νά τόν ἀποκαταστήσῃ στήν ἀρχαία μακαριότητα, στόν Παράδεισο δηλαδή, στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ἡ μεγάλη αὐτή ἑορτή μᾶς δίδει τήν εὐκαιρία νά ἀσχοληθοῦμε γιά λίγο μέ τό θέμα τῆς τεκνογονίας, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ μεῖζον ζήτημα, ἰδιαίτερα σήμερα, γιά τήν πατρίδα μας. 

Ἀγαπητοί, ἕνας ἀπό τούς σκοπούς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά γίνῃ συνδημιουργός τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό τό ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου, ὅπου ἡ Ἐκκλησία ἑνώνει τόν ἄνδρα καί τήν γυναῖκα καί εὔχεται νά ἀποκτήσουν εὐτεκνίαν καί καλλιτεκνίαν.

Μάλιστα, μία ἐξόχως συγκινητική εὐχή, παρμένη ἀπό τόν ἱερό ψαλμωδό, λέγει: «Καί ἴδοις τούς υἱούς τῶν υἱῶν σου ὡς νεόφυτα ἐλαιῶν κύκλῳ τῆς τραπέζης σου» (Ψαλμ. ρκζ’).

Κάθε φορά πού λέω τά λόγια αὐτά συγκινοῦμαι, διότι μεταφέρομαι στήν θαυμάσια εἰκόνα, ὅπου συγκεντρωμένοι γύρω ἀπό τό ἴδιο τραπέζι, γονεῖς καί παιδιά καί ἐγγόνια μετέχουν τῆς ἴδιας χαρᾶς καί μεγάλης εὐτυχίας.

Ὅσοι ζήσαμε τέτοιες στιγμές, ἀναπολοῦμε αὐτή τήν εὐτυχία καί μακαρίζομε ἐν εὐγνωμοσύνῃ τούς γεννήτορές μας καί τούς παπποῦδες καί γιαγιάδες μας, οἱ ὁποῖοι μᾶς ἔδωσαν αὐτές τίς ρίζες καί αὐτή τήν ἀνατροφή. Δέν ὑπάρχει ὡραιοτέρα εἰκόνα ἀπό αὐτή πού περιγράψαμε παρά πάνω.

Ἡ πραγματικότητα ὅμως στίς ἡμέρες μας, καί μιλῶ γιά τά δικά μας, τά Ἑλληνικά δεδομένα, εἶναι δυστυχῶς τελείως διαφορετική.

Ὁ θεσμός τῆς οἰκογενείας, πού εἶναι ἡ ρίζα τῆς πνευματικῆς καί τῆς ἐν γένει κοινωνικῆς ζωῆς, διελύθη, ἀφοῦ προηγουμένως ἐσυκοφαντήθη ὡς ἀναχρονιστικός καί ἐκτυπήθη ἀλύπητα. Χάθηκε ἡ συνοχή τῆς οἰκογενείας, καί ὡς ἐκ τούτου ἡ πραγματική εὐτυχία.

Τά ἀποτελέσματα εἶναι ἐξόχως ἀνησυχητικά καί ἄκρως λυπηρά. Ἡ προοπτική πλέον ἄλλαξε. Τά πράγματα τά μετρᾶμε, ὅχι μέ γνώμονα τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τό πνευματικό μας συμφέρον, ἀλλά μέ γνώμονα τήν πρόσκαιρη ἀπόλαυση, τήν πρόσκαιρη χαρά, τό βόλεμα, τήν ἀποφυγή ἀγώνων καί θυσιῶν. Βαδίζομε χωρίς πίστη στό Θεό, χωρίς ὑπομονή καί ἐλπίδα. 

Ἡ μεγάλη ὑπεύθυνη γιά αὐτή τήν κατάσταση, ἡ πολιτεία μέ τήν πολιτική πού ἐφήρμοσε τίς τελευταῖες δεκαετίες, ἀκούεται κάπου-κάπου μέ ἕνα ψεύτικο ἐνδιαφέρον νά μιλάῃ γιά πρόβλημα ὑπογεννητικότητος στήν Ἑλλάδα, γιά πρόβλημα δημογραφικό καί ἄλλα συναφῆ ζητήματα. 

Ἡ κατάσταση εἶναι ἀληθῶς δραματική. Ἡ τελευταία ἀπογραφή ἔδειξε τά χάλια μας, ὡς κράτους Ἑλληνικοῦ. Ὁ πληθυσμός γηρασμένος, τά χωριά μας ρημαγμένα, πολλά σχολεῖα ἔκλεισαν, τά Ἑλληνόπουλα σέ λίγο θά ἀποτελοῦν μειοψηφία μπροστά στήν πληθύ τῶν παιδιῶν τά ὁποῖα προέρχονται ἀπό γονεῖς ἀλλοδαπούς, πού ἔχουν ἔλθει στήν χώρα μας.

Τοῦτο τό λέγομε, χωρίς βεβαίως νά ἔχωμε κάτι μέ τούς ἀνθρώπους αὐτούς. Ἀντίθετα, τούς ἀγαπᾶμε καί ἐνδιαφέρομεθα ὡς Ἐκκλησία τά μέγιστα γι’ αὐτούς καί τό ἀποδεικνύομε ἐν τοῖς πράγμασι. Ἁπλῶς ἐπισημαίνομε καυτές ἀλήθειες, προκειμένου κάποιοι νά ξυπνήσουν καί νά ἀντιληφθοῦν τό μέγεθος τῆς εὐθύνης τους ἔναντι τῆς πατρίδος μας. 

Αὐτή ἡ μείωση τοῦ πληθυσμοῦ ὀφείλεται:

1. Στήν ἀποφυγή-ἄρνηση τῶν νέων ἀνθρώπων νά ἔλθουν εἰς Γάμου κοινωνίαν. Παλαιότερα ἐλάχιστοι ἦσαν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι παρέμεναν ἄγαμοι. Σέ κάθε χωριό μετροῦνταν στά δάκτυλα τῆς μιᾶς χειρός. Τώρα ὅμως εἶναι ἡ πλειονοψηφία. Ὅσοι νέοι μένουν στά χωριά, παραμένουν ἄγαμοι, ἀφοῦ καμμιά κοπέλα δέν ἐπιθυμεῖ πλέον νά μένῃ σέ χωριό, ἔστω κι ἄν αὐτό εὑρίσκεται πλησίον πόλεως. Ὅσο για τίς πόλεις, καί ἐκεῖ τά πράγματα δέν εἶναι καλύτερα. Τά παιδιά μας συνηθίζουν στήν μοναξιά, ἡ ὁποία γίνεται ὁ τραγικός μόνιμος σύντροφος-ἐφιάλτης στήν ζωή τους. Τά χρόνια περνᾶνε καί ἡ ζωή τελειώνει, δυστυχῶς, ἄδοξα.

2. Στήν ἀποφυγή τεκνογονίας ἀπό τά νέα ζευγάρια, τά ὁποῖα εἴτε δέν ἐπιθυμοῦν νά ἀποκτήσουν παιδιά λόγῳ, ὅπως ἰσχυρίζονται, τῶν πολλῶν δυσκολιῶν, εἴτε κάνουν ἕνα ἤ τό πολύ δύο τέκνα, προφασιζόμενοι ὁμοίως τά πολλά προβλήματα πού μαστίζουν σήμερα τήν κοινωνία μας. 

3. Στίς πολλές ἐκτρώσεις, οἱ ὁποῖες γίνονται στήν χώρα μας. Ἑκατοντάδες χιλιάδες ἀγέννητα παιδιά κάθε χρόνο σκοτώνονται στήν πατρίδα μας. Εἶναι φρικτό, ὀδυνηρό, νά σκοτώνῃ ἡ ἴδια ἡ μάνα τό παιδί, τό σπλάγχνο της, τό ὡραιότερο δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μιά γυναῖκα. 

Ἄχ καί νά μποροῦσαν αὐτά τά δύστυχα πλάσματα νά μιλήσουν! Τί θά εἶχαν νά ποῦν στίς μητέρες τους! Τί θά ἔλεγαν στούς συνεργούς σ’ αὐτούς τούς φόνους «γιατρούς», τούς ὁποίους οὐδείς ἀνθρώπινος νόμος τιμωρεῖ; Καί τί θά ἀπαντοῦσαν αὐτές οἱ μανάδες καί οἱ φονεῖς γιατροί, πού ἡ ζωή τους ὅλη εἶναι βουτηγμένη σέ αἷμα ἀθώων παιδιῶν;

Ἀλλ’ ὤ, τί λέγω; Θά ἔλθῃ ἡ φρικτή ὥρα πού θά ἀπολογηθοῦν ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Βήματος τοῦ Κυρίου, καί τότε φεῦ, τί θά ἀπαντήσουν, ἐνώπιον τῶν μαρτύρων, τῶν μυριάδων δηλαδή σφαγιασθέντων παιδιῶν;

4. Στήν ἀδιαφορία τῆς πολιτείας γιά τήν οἰκογένεια, γιά τά παιδιά, γιά τήν ἐργασία, γιά τούς πολυτέκνους, πού τους ἔχει ἀφήσει ἐν πόλλοῖς ἀβοήθητους, ἀνυπεράσπιστους, καί πού σπανίως –καί τότε γιά τά μάτια τοῦ κόσμου, κατά τό κοινῶς λεγόμενο‒  ἔσκυψε γιά νά ἀντιμετωπίσῃ τά προβλήματά τους. Ἀντί νά ἀνακουφίζῃ, φορολογεῖ, ἀντί νά βοηθᾷ, κωφεύει καί ἀδιαφορεῖ.

Κάθε φορά πού συζητῶ μέ νέους ἀνθρώπους ἤ μέ «ὑπευθύνους» τῆς πολιτείας ταγούς, θέτω αὐτά τά ζητήματα καί ἔχω εὔκαιρες τίς ἀπαντήσεις στίς ὅποιες ἐνστάσεις τους.

Ἀδελφοί μου, κλείνοντας αὐτή μου τήν ἀναφορά σημειώνω τά ἑξῆς. Μᾶς λείπει ἡ ἐμπιστοσύνη, ἡ πίστη στόν Θεό. Κτίζομε, ἐν πολλοῖς, τήν ζωή μας χωρίς τόν λίθο τόν ἄσειστο, τόν ἀκρογωνιαῖο, «ὅς ἐστίν Ἰησοῦς Χριστός».

Ἔτσι περιμένομε πότε θά ἔχωμε χρήματα γιά νά ἀποκτήσωμε παιδί, καί πότε θά ἀγοράσωμε μεγαλύτερο σπίτι, γιά νά ἀναπτύξωμε τήν οἰκογένειά μας. Ὅμως στερούμεθα τῆς χαρᾶς νά βέπωμε τά ἀγγελούδια γύρω μας. Καί σᾶς ἐρωτῶ.

Περνοῦσαν καλύτερα σέ παλαιότερες ἐποχές οἰ ἄνθρωποι; Θά ὑπῆρχε Ἑλλάδα, ἄν δέν ἔκαναν παιδιά στά τετρακόσια χρόνια τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς; Ἀνατρέξατε ἐπίσης στήν ἱστορία, γιά νά διαπιστώσετε πόσα παιδιά ἔκαναν οἱ Ἕλληνες κατά τήν διάρκεια τῶν μαύρων χρόνων τῆς Κατοχῆς, καί συγκρίνατε μέ τήν σημερινή κατάσταση.

Δέν ἀγνοῶ τίς δυσκολίες, καί μή σπεύσετε νά μέ κατηγορήσετε ὡς αἰθεροβάμονα. Ζῶ τήν πραγματικότητα καί πονάω πολύ γι’ αὐτό τόν τόπο, γι’ αὐτή τήν δύστυχη πατρίδα πού χάνεται ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα, πού μαραζώνει καί γερνάει. 

Ἐλπίδα θέλω, ὡς Ἐπίσκοπος, νά σᾶς δώσω. Δύναμη θέλω νά σᾶς ἐμπνεύσω, πού πηγάζει ἀπό τήν θέα τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος λέγει, «οὐ μή σέ ἀνῶ οὐδ’ οὐ μή σέ ἐγκαταλίπω» (πρβλ. Δευτ. λα’. 6). Γιά τήν οἰκογένεια κλαίω πού διαλύεται, γιά τά παιδιά μας θρηνῶ πού ζοῦν καί πεθαίνουν στήν μοναξιά, καί αὐτό δέν τούς ταιριάζει. 

Τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου κρούω, κατά χρέος, μήπως καί ξυπνήσουν οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ τοῦ τόπου καί ἀποφασίσουν νά σκεφθοῦν καί νά ἐνεργήσουν Ἑλληνικά, μέ βάση τό καλῶς ἐννοούμενο συμφέρον τῆς πατρίδος μας.

Ἄς δοῦν τά ἀποτελέσματα τοῦ μέτρου, τό ὁποῖο ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία ἤδη ἐπί μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, γιά τήν ἐπιχορήγηση τοῦ τρίτου τέκνου τῶν Χριστιανικῶν οἰκογενειῶν τῆς Θράκης, καί τό ὁποῖο συνεχίζεται καί ἐπί τοῦ νῦν Ἀρχιεπισκόπου Μακαριωτάτου Ἱερωνύμου, καί ἄς παραδειγματισθοῦν καί ἄς σταματήσουν νά σφυρίζουν ἀδιάφορα, προφασιζόμενοι «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις». Οὐδέποτε ἡ Ἑλληνική πολιτεία κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες ἐνδιαφέρθηκε σοβαρά γι’ αυτό τό ζήτημα.

Ἄς ἀναλάβωμε ὅλοι μας τίς εὐθύνες μας γι’ αὐτό τόν τόπο καί τά παιδιά του.

Ἡ Ἑλλάδα, ἡ πατρίδα μας, σύντομα θά μᾶς δικάσῃ καί θά μᾶς καταδικάσῃ γιά τήν ἀδιαφορία μας, τήν ὀλιγωρία μας καί τήν ἀπραξία μας μπροστά στά μέγιστα πνευματικά καί μείζονος σημασίας ἐθνικά θέματα, τά ὁποῖα μαστίζουν τήν χώρα μας, ἀνάμεσα στά ὁποῖα καί τό συγκεκριμένο ζήτημα.