Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθίμου

Δεν μου αρέσει και δεν μεταχειρίζομαι τις λέξεις ευτυχία και δυστυχία, επειδή έχουν μέσα τους την λέξη "τύχη", την οποία απεχθάνομαι.

Όμως, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που όταν τους ξέρεις, βλέπεις ότι η δυστυχία τρέχει από τα μάτια τους.

Λες και συμμάχησε το σύμπαν για να τους φέρει κάθε πόνο στη ζωή τους. Λες και το πρόσωπό τους φτιάχτηκε για να μη γνωρίσει χαμόγελο ποτέ.

Λες και τα πόδια τους έμαθαν να περπατάνε τρικλίζοντας αμήχανα. Το βλέμμα τους φορτωμένο ντροπή, αλλά περισσότερο πνιγμένο στην απορία.

Μια απορία που δεν τολμάει μήτε να αρθρωθεί σε λόγο, πού να σκεφθεί να διεκδικήσει δικαίωση...!

Ακόμα κι αν έφταιξαν σε κάτι, δεν άξιζαν τόσο πόνο. Ακόμα κι αν έκαναν κάποιες λαθεμένες επιλογές ή μεγάλες αμαρτίες, κάποτε θα έπρεπε να ξεπληρωθούν.

Όχι να τις σέρνουν στις πλάτες τους μέχρι τον τάφο, σαν τον Άτλαντα που κουβαλούσε την υδρόγειο.

Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο, αν πληρώνουν "ξένες" αμαρτίες. Τότε το "γιατί" παραμένει τραγικό όσο μένει αναπάντητο.

Αν ζούσαμε πριν από το Χριστό, θα ρωτούσα: "αυτός αμάρτησε ή οι γονείς του", ώστε να υποφέρει τόσο; Όμως η απάντησή Του, και σήμερα, εύκολα γίνεται κατανοητή, μα, δύσκολα αποδεκτή.

Μπορώ να σας αραδιάσω, υπέρογκους θεολογικούς τόμους, εκατοντάδες παραδείγματα συναξαρίων, χιλιάδες αποφθέγματα γερόντων.

Κι ακόμα· ρήσεις σοφών, συνθήματα οσίων και δικαίων, διανθισμένα με φιλοσοφικούς δολιχοδρόμους και ακαδημαϊκούς διαλόγους.

Όμως, ο παπα-Τριαντάφυλλος Ξηρός, στην ιλαρή ατμόσφαιρα του αγιορείτικου μοναστηριού, προ ημερών, ακουμπισμένος στο στασίδι της ολονύχτιας ακολουθίας, ήταν στα μάτια όλων μας το πιό σεβάσμιο πρόσωπο της ομήγυρης, μετά τον οσιομάρτυρα που τιμούσαμε πανηγυρικά ως Εκκλησία.

+ Ο α.α.

Του Δρ Χαραλάμπη Μ. Μπούσια

«Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν» (Ἑβρ. ιγ΄ 7).

Ἡ παραγγελία τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου Παύλου ἀφορᾶ ὅλους τοὺς πιστοὺς κάθε ἐποχῆς.

Στὸν καθένα μας ἀπευθύνεται καὶ μᾶς τονίζει τὴν ἀνάγκη νὰ θυμώμαστε τοὺς πνευματικούς μας πατέρες καὶ διδασκάλους καὶ νὰ τοὺς τιμᾶμε, μιμούμενοι τὴ φλογερὴ πίστη καὶ κενωτική τους ἀγάπη.

Ἡ μνημόνευση αὐτὴ ὅμως, μᾶς προτείνει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, νὰ συνοδεύεται καὶ ἀπὸ μίμηση τῆς καθαρῆς καὶ ἁγίας ζωῆς τους καὶ ἀπὸ παράβλεψη κάθε πνευματικῆς μας ἀδυναμίας, ἀφοῦ ἐμεῖς συχνὰ ζοῦμε μεταξὺ ἀμφιβολίας καὶ ὀλιγοπιστίας.

Ἔτσι, μόλις συναντήσουμε μία μικρὴ δυσκολία, ἕνα ἐμπόδιο, μία θλίψη, μία δοκιμασία, λυγίζουμε καὶ τὰ χάνουμε, ἰδιαίτερα σήμερα, ποὺ φουσκώνει τὸ κύμα τῆς ἀπιστίας, σήμερα ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἀμφιβάλλει γιὰ κάθε τί τὸ ὑπερφυσικό, σήμερα ποὺ ἐμεῖς οἱ πιστοί, μὲ τὰ συνθήματα τῆς ἀπιστίας ποὺ ἀκοῦμε γύρω μας, ταραζόμαστε.

Συμπληρώνονται σήμερα 40 ἡμέρες ἀπὸ τὴν πρὸς Κύριον ἐκδημία τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Γαβριήλ, τοῦ χαριτωμένου Γέροντος τῆς ἀγάπης,

*τοῦ πνευματικοῦ τῆς Λευκωσίας,

*τοῦ χειραγωγοῦ πλήθους πιστῶν πρὸς σωτηρία, Μητροπολιτῶν, Ἱερομονάχων, Μοναχῶν Μοναζουσῶν, Ὑπουργῶν, Ἠθοποιῶν, Ἰατρῶν, Πανεπιστημιακῶν Λειτουργῶν καὶ πολλῶν ἄλλων καταξιωμένων πιστῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν,

*τοῦ ἀγωνιστῆ καὶ μαρτυρικοῦ Ἡγουμένου τῆς κατεχόμενης Μονῆς τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα,

*τοῦ Γέροντα τοῦ Γυναικείου Ἡσυχαστηρίου τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, αὐτοῦ ποὺ πρόθυμα τοῦ παραχωρήθηκε ἀπὸ τὸν εὐσυμπάθητο Καθηγούμενο τοῦ Κύκκου, τὸ Μητροπολίτη μὲ τὴ μεγάλη καρδιά, πανιερώτατο Γέροντα Νικηφόρο, γιὰ νὰ στεγάσει τὴ γυναικεία του ἀδελφότητα,

*τοῦ γνήσιου τηρητῆ τῶν πατρικῶν μας παραδόσεων,

*τοῦ φιλάνθρωπου καὶ ἱεραπόστολου μύστη τῆς Θείας Χάριτος.

Ὁ Γέροντας Γαβριὴλ ἐκπλήρωσε τὸ κοινὸ τοῦ βίου χρέος πρὶν ἀπὸ 40 ἀκριβῶς ἡμέρες.

Μὲ Ὀρθόδοξη χαρολύπη σήμερα προσευχόμασε στὸν Κύριο γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς του καὶ ἐκδεχόμεθα τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες του πιστεύοντας ὅτι θὰ ἔχει βρεῖ παρρησία στὸν Κύριό μας ὡς γνήσιος δοῦλος Του.

Τὸ ἐπίσημο μνημόσυνό του τελέσθηκε τὴν Κυριακὴ στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Κύκκου ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Κύκκου κ.κ. Νικηφόρο, τὸ Μητροπολίτη Ταμασοῦ κ.κ. Ἠσαΐα καὶ τὸ Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε κ.κ. Σεραφείμ, παρουσία τῶν πενθοφορούντων πνευματικῶν του παιδιῶν.

Μάλιστα τὴν ἴδια ἡμέρα ἐψάλη καὶ εἰδικὴ δέηση στὴν Κυκκώτισσα Ἐλεοῦσα, γιὰ τὴν κατάπαυση τῆς ἀνομβρίας ποὺ μαστίζει τὴ πολύπαθη Μεγαλόνησό μας καὶ κατὰ θαυμαστὸ τρόπο μὲ τὴ λήξη τῆς παρακλήσεως οἱ οὐρανοὶ ἄνοιξαν τοὺς κρουνούς τους καὶ πότισαν τὴν ξερὴ καὶ ἄνικμη καὶ διψῶσα κυπριακὴ γῆ.

Σὲ ὅλους τοὺς πιστοὺς ποὺ ἀνέβηκαν στὸ παναγιοσκέπαστο Μοναστήρι τοῦ Κύκκου μοιράσθηκε καλαίσθητο ἔντυπο μὲ φωτογραφίες τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Γαβριὴλ καὶ τὸ κείμενο ποὺ φέρει τὴν ἀκροστιχίδα «Γαβριὴλ» μαζὶ μὲ τὸ ἑπόμενο ποίημα ποὺ ἐξέφραζε ὅλο τὸ πλῆθος τῶν πνευματικῶν τοῦ Γέροντος παιδιῶν.

Γέροντας Γαβριήλ, ὁ Κεχαριτωμένος,

ὁ Γέροντας τῆς ἀγάπης

Βιογραφικὴ Ἀκροστιχίς: ΓΑΒΡΙΗΛ

Γαβριήλ, ὁ χαριτωμένος Γέροντας τῆς ἀγάπης, ὁ ἄνθρωπος τῆς κενωτικῆς προσφορᾶς σὲ ὅλους τοὺς γύρω του, ὁ ὁσιώτατος Καθηγούμενος τῆς Μονῆς τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα καὶ ὁ σταθερὸς πνευματικὸς καθοδηγητὴς χιλιάδων ψυχῶν, γεννήθηκε στὴν ἡρωοτόκο κώμη τῆς Λύσης καὶ κοιμήθηκε «ἐν ἐξορίᾳ», λόγῳ τῆς εἰσβολῆς τῶν τουρκικῶν ὀρδῶν τὸ 1974, στὸ ἁγιοτρόφο καὶ φιλόξενο Μοναστήρι τῆς Ἐλεούσας τοῦ Κύκκου.

Ἀνοιχτὴ καὶ πλατιὰ ἀγκαλιὰ ὁ Γέροντας, ὄχι μόνο γιὰ ὅλα τὰ πνευματικά του παιδιά, ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε ἕναν ποὺ τὸν πλησίαζε, ἀνέπαυε ὅλους καὶ στὴν ὀρθάνοιχτη ἀπὸ ἀγάπη καρδιά του χωροῦσε τοὺς πόνους καὶ τὰ προβλήματά τους. Ἔτσι δικαιολογεῖται τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ πόρτα τοῦ κελλιοῦ του ἦταν μόνιμα ἀνοιχτή, γιὰ νὰ δέχεται τὸν κάθε κατατρεγμένο, τὸν κάθε ἀναξιοπαθοῦντα καὶ τὸν κάθε ἀναγκεμένο, καὶ βοηθοῦσε ὅλους μας στὸ ἄνοιγμα τῆς πύλης τῆς μετανοίας καὶ ταυτόχρονα στὸ ἄνοιγμα τοῦ στόματός μας πρὸς πλήρωσή του ἀπὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ δοξολογικοὺς ὕμνους πρὸς τὸν εὔσπλαχνο Ἰησοῦ μας.

Βοηθὸς τῶν πτωχῶν καὶ τῶν ἱεραποστόλων ὁ Γέροντας, δὲν ἔδινε «ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ τοῖς βλεφάροις νυσταγμὸν καὶ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις» (Ψαλμ. 131, 4), ἀλλὰ κάθε του ἰκμάδα τὴν ἀνάλωνε στὴν ὑπηρεσία τους. Ζοῦσε καὶ ἀνέπνεε γιὰ τὴν ἀνακούφιση τοῦ πλησίον καὶ τὸ φωτισμὸ τῶν ἐσκοτισμένων, ἀρκούμενος ὁ ἴδιος στὰ ὀλίγα ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ χορταίνοντας μὲ τὴ χαρὰ τῶν ἄλλων καὶ τὴν πλούσια ἀγάπη τῶν πνευματικῶν του παιδιῶν. Σκόρπιζε σὲ ὅλους τὸν πλοῦτο τῆς καρδιᾶς του, μοίραζε τὰ ἀγαθὰ τῆς ἀγάπης του στοὺς πτωχούς, «ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα» (Β΄ Κορ. θ΄ 9).

Ρύπου τῆς ματαιότητος καὶ τῶν φθαρτῶν ὁ Γέροντας ὡς ὑπερόπτης εἶχε μόνιμα στραμμένη τὴν πυξίδα τῆς καρδιᾶς του στὸν οὐρανό, στὰ ἄφθαρτα καὶ τὰ διαμένοντα στοὺς αἰῶνες. Ἔβλεπε τὸν ἀγρὸ τοῦ Κυρίου νὰ εἶναι γεμάτος ἀπὸ στάχυα καὶ τοὺς ἐργάτες γιὰ τὸν θερισμό τους νὰ εἶναι λίγοι, καθὼς τοὺς ἔβλεπε καὶ ὁ Κύριός μας, ποὺ ἔλεγε στοὺς Μαθητές Του: «Θεάσασθε ὅτι αἱ χῶραι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη» (Ἰωάν. δ΄ 35) καὶ «ὁ θερισμὸς πολὺς καὶ οἱ ἐργάται ὀλίγοι» (Λουκ. ι΄ 2). Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὁ Γέροντας δὲν ἄφηνε ἀπὸ τὸ χέρι του τὸ δρεπάνι τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸ ὁποῖο πολὺ καρπὸ συνέλεξε καὶ ἀποθήκευσε στὶς ἀποθῆκες τοῦ οὐρανοῦ. Εἶχε μνήμη καθημερινὴ θανάτου καὶ μᾶς ἔλεγε ὅτι «ὡς θνητοὶ ἀπερχόμεθα τῆς ματαίας ζωῆς ἕκαστος εἰς τὸν τόπον ποὺ τοῦ ἡτοιμάσθη παρὰ τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι «μακάριοι οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες» (Ἀποκ. ιδ΄ 13) καὶ τὴν ζωὴν ἀναλίσκοντες ἐν ἔργοις ἀγαθοῖς καὶ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου δοξάζοντες διὰ τοῦ βίου καὶ τῆς διδασκαλίας των». Εὐχαριστοῦσε τὸ Θεὸ γιὰ κάθε ἡμέρα ποὺ ξημέρωνε καὶ τὸν ἀξίωνε ἀπὸ τὸ «μικρὸ θάνατο», ὅπως ὀνόμαζε τὸν ὕπνο, νὰ ἀναστηθεῖ, γιὰ νὰ ζήσει καὶ νὰ Τὸν δοξάσει μὲ λόγια καὶ ἔργα.

Ἱκανώτατος πνευματικὸς καθοδηγητὴς ὁ Γέροντας, πατέρας ποὺ εὕρισκε «τὴν πρᾶξιν εἰς θεωρίας ἐπίβασιν», διδάσκαλος πρακτικώτατος, ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς, τῆς πραότητος, τῆς ταπεινώσεως, τῆς ἀγάπης τῆς πτωχείας τοῦ Ἰησοῦ, τῆς φιλεργατικότητος, στὸ θυρεὸ τῆς καρδιᾶς του εἶχε γραμμένη τὴ ρήση ποὺ τὸν χαρακτήριζε: «Ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν κόπον». Ὅπως τὸ ἐλάφι τρέχει στὶς πηγὲς τῶν ὑδάτων, ἔτσι ὁ Γέροντας ἔτρεχε στὶς χαρὲς καὶ στὶς λύπες ὅλων μας. Ἔχαιρε μετὰ χαιρόντων καὶ ἔκλαιε μετὰ κλαιόντων, μιμούμενος τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, (Ῥωμ. ιβ΄ 15) καὶ ἔχυνε βάλσαμο παρηγοριᾶς στὶς ψυχὲς ὅλων, ποὺ ἀλγοῦσαν ἀπὸ τὶς βιοτικὲς θλίψεις. Σίγουρα καμάρωνε κατὰ Χριστὸν γιὰ τὸ πλῆθος τῶν πνευματικῶν του παιδιῶν, τὰ ὁποῖα Τοῦ παρουσίαζε λέγοντας: «Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία, ἅ μοι ἔδωκας, Κύριε» (Ἑβρ. β΄ 13). Ἔτσι, στὸ τέλος τῆς ἡμέρας, εἴμαστε βέβαιοι, ἀφοῦ ἡ κενωτική του καρδιὰ ἀνέπαυε ὅλους, ὅτι θὰ εἶπε: «Κύριε, οὓς δέδωκάς μοι, οὐκ ἀπώλεσα ἐξ αὐτῶν οὐδένα» (Ἰωάν. ιη΄ 9).

Ἡλιόφωτος ἱερομόναχος, ἀγγελόμορφος κατηχητής, πνευματοκίνητος καθοδηγητής, θαυματόβρυτος Ἡγούμενος καὶ ἁπλοῦς πιστὸς τοῦ ἁπλουστάτου Ναζωραίου ὁ Γέροντας, εἶχε πάντοτε Ἁγίους Ἀγγέλους συλλειτουργοὺς καὶ βοηθοὺς στὴν καθημερινή του ζωή. Τὸν Ἀρχάγγελο Γαβριὴλ τὸν ἔνιωθε πολὺ οἰκεῖο καὶ δὲν ὑπῆρχε περίπτωση νὰ μὴν πραγματοποιηθεῖ κάποια ἀπὸ τὶς ἐπιθυμίες τοῦ Γέροντος, ἀφοῦ οἱ Ἅγιοι Ἀρχάγγελοι ἔσπευδαν στὴν ἱκανοποίηση τῶν αἰτημάτων του, ποὺ στόχευαν στὴν πνευματικὴ στήριξη καὶ ἀνακαίνιση τοῦ ἴδιου, ἀλλὰ καὶ ὅλων μας. Δὲν σπαταλοῦσε ὁ Γέροντας ἄσκοπα τὸ χρόνο τῆς ζωῆς του «ἐξαγοραζόμενος τὸν καιρόν» (Ἐφεσ. ε΄ 16), ἀλλὰ ἀποφεύγοντας συζητήσεις ψυχοβλαβεῖς προέτρεπε καὶ ἐμᾶς νὰ ἀποφεύγουμε «μωρὰς ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικάς» (Τίτ. γ΄ 9). Δίδασκε σὲ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς του, ἀκόμη καὶ μὲ τὴν ὑπομονή του, μὲ τὸ χαμόγελό του «εὐκαίρως ἀκαίρως» (Β΄ Τιμ. δ΄ 2), μὲ τὸ ἄκτιστο φῶς ποὺ τὸν περιέλουζε καὶ μὲ τὴ χάρη τῶν θαυμασίων ποὺ ἐπιτελοῦσε, συνεργοῦντος τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου μας Βαρνάβα, «τοῦ μεγάλου κλέους τῆς Κύπρου μας».

Λαμπάδα ἀναμμένη ὁ Γέροντας, καιγόταν ὁλόκληρος μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μας, τῆς Παναγίας μας τῆς Κυκκώτισσας καὶ τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, ποὺ τὸν δόξασε μὲ τὰ ἔργα του, γι’ αὐτὸ καὶ ἀξιώθηκε ἀπὸ αὐτὸν δόξης ἐπιγείου καὶ ἐπουρανίου. Καιγόταν ἀπὸ ἀγάπη καὶ φώτιζε, χωρὶς νὰ μειώνεται τὸ φῶς της, ὅλους μας ποὺ βρισκόμασταν στὰ σκοτάδια τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀγνωσίας, τῶν βιοτικῶν μεριμνῶν, τῆς ραστώνης καὶ τῆς ἀκηδίας. Παρέμενε ἀναμμένη καὶ φωτιστική, γιὰ νὰ μεταλαμπαδεύσει τὴ φλόγα της καὶ νὰ ἀνάψει πάλι μὲ τὸ ἐλεύθερο φῶς της τὰ καντήλια τοῦ σκλαβωμένου Μοναστηριοῦ του. Ὁ Κύριος ὅμως τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου πῆρε τὸ φῶς της γιὰ τὰ οὐράνια σκηνώματα, στὶς πέντε Δεκεμβρίου τοῦ 2013, ἀπ’ ὅπου μὲ τὸ ἄδυτο φῶς τῆς Χάριτός Του, αὐτὸ ποὺ περιέβαλε τὸ Γέροντα κατὰ τὶς Λειτουργίες του στὸν τάφο τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, θὰ φωτίσει σύντομα τὸ Μοναστήρι τοῦ «Υἱοῦ τῆς Παρακλήσεως» καὶ τὶς καρδιὲς ὅλων μας πρὸς αἴνεση καὶ δοξολογία Του. Αὐτός, ἄλλωστε, εἶναι ὁ Φωτοδότης μας, τὸ Φῶς, ἡ Ζωὴ καὶ ἡ Ἀνάστασή μας, ἡ μεγάλη ἀγκαλιά, τοῦ οὐρανοῦ ἰσοστάσια, ἡ Αὐταγάπη, ποὺ βαστάζει μέσα Της καὶ τὸ Γέροντα Γαβριήλ, τὸ Γέροντα τῆς ἀγάπης.

Στὸν οὐρανοπολίτη Γέροντα Γαβριήλ,
τὸν Κεχαριτωμένο

Γέροντά μου,
ἤσουν ὁ θησαυρός μου,
ὁ πολύτιμος μαργαρίτης τῆς ζωῆς μου,
ἡ καταφυγή μου στὶς καθημερινὲς περιπέτειες,
ἡ βακτηρία μου στὶς ἀνηφορικὲς πορεῖες,
τὸ ἀστέρι ποὺ φώτιζε τὴ σκοτεινιά μου,
ἡ αὔρα στὶς ὧρες τοῦ καύσωνος,
τὸ χαμόγελο στὴν κατήφειά μου,
τὸ γαλήνιο λιμάνι στὶς βιοτικὲς τρικυμίες,
ὁ χειραγωγός μου στὸ δρόμο γιὰ τὸν οὐρανό,
ἡ πλήρωση τῆς κενότητας τῆς καρδιᾶς μου,
ἡ δύναμη στὶς ἀδύνατες στιγμές μου.
Γέροντά μου,
μοῦ λείπεις.
Μοῦ λείπει ὁ χαροποιός σου λόγος,
τὸ ἀθῶο σου χαμόγελο,
ἡ καθαρότητα τῆς σκέψεως καὶ τῶν λογισμῶν σου,
ἡ σωστὴ καθοδήγησή σου,
ἡ εὐαγγελικὴ διδαχή σου,
οἱ ψυχοσωτήριες συμβουλές σου,
οἱ οὐρανόπεμπτες προσευχές σου,
ἡ σταθερὴ στήριξή σου,
ἡ ὁλόθυμη εὐλογία σου.
Γέροντά μου,
σὲ βλέπω, ὅμως, κοντά μου μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου καὶ ἀναπαύομαι.
Σὲ βλέπω νὰ διώχνεις τὰ ἐμπόδια
ἀπὸ τὴν ἀτραπὸ τῆς πνευματικῆς μου προόδου,
νὰ μοῦ δείχνεις τὸ δρόμο ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθῶ γιὰ νὰ εἰρηνεύω,
νὰ εὐχαριστῶ τοὺς γύρω μου,
νὰ εὐαρεστῶ τὸ Θεό μας,
νὰ διακρίνω τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό,
νὰ διώχνω τοὺς πειρασμούς,
νὰ ἐργάζομαι σὰν νὰ μὴν πρόκειται νὰ πεθάνω ποτὲ
καὶ νὰ ἑτοιμάζομαι σὰν νὰ πρόκειται νὰ πεθάνω τὴν ἑπόμενη στιγμή,
νὰ ἀκολουθῶ πιστὰ ὅσα μὲ δίδαξες,
νὰ μὴν ὑπολογίζω κόπους γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἄλλων,
καὶ θερμὰ παρακαλῶ σε, νὰ δέεσαι,
νὰ μὲ ἀξιώσει ὁ φιλάνθρωπος Ἰησοῦς μας
νὰ ἔρθω κοντά σου, ὅταν Ἐκεῖνος μὲ καλέσει,
γιὰ νὰ χαίρομαι μαζί σου τὴν ἀτελεύτητη χαρὰ
τῆς Οὐράνιας Βασιλείας.

Του Μάξιμου Χαρακόπουλου*

Το Δεκαπενταύγουστο του 2010 ήμουν μεταξύ εκείνων που είχαν την τύχη να ζήσουν την αλησμόνητη εμπειρία της συμμετοχής στην πρώτη λειτουργία μετά τη μικρασιατική καταστροφή στην ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, που τελέσθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Κατά την παραμονή μας στην πρωτεύουσα του Πόντου, μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούμε ιστορικά μνημεία της πόλης, που στέκονται αδιάψευστοι μάρτυρες του περίλαμπρου παρελθόντος της. Ανάμεσα σε αυτά ιδιαίτερη εντύπωση προξένησε η εκκλησία της Αγίας Σοφίας.

Πρόκειται για κορυφαίο βυζαντινό μνημείο που οικοδομήθηκε στα μέσα του 13ου αιώνα.

Ο ναός αντανακλά την αίγλη της ένδοξης Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος, που άκμασε για περίπου δυόμιση αιώνες, μετά τη μοιραία για το Βυζάντιο τέταρτη σταυροφορία.

Εκτός από το δέος που αναμφίβολα προξενεί ο ναός, που υπήρξε καθίδρυμα του ηγεμόνα της Μανουήλ Α΄ Μεγάλου Κομνηνού, το βλέμμα αιχμαλωτίζουν οι υπέροχες βυζαντινές τοιχογραφίες και ο μοναδικός ανάγλυφος διάκοσμος στις προσόψεις.

Ο ναός, που μετά την οθωμανική κατάκτηση είχε μετατραπεί σε τέμενος, λειτουργούσε από το 1962 ως μουσείο.

Μάλιστα, είχαν προηγηθεί και εργασίες αποκατάστασης που διεξήγαγε τότε το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Το θέρος, όμως, του παρελθόντος έτους, η τουρκική κυβέρνηση, απεφάσισε ξαφνικά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό χώρο λατρείας.

Όπως φαίνεται, η άδεια λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά κάθε Δεκαπενταύγουστο, προκάλεσε οξείες αντιδράσεις ακραίων εθνικιστικών κύκλων.

Η απόφαση για την εκ νέου μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, ίσως, να είχε στόχο να κατασιγάσει αυτές τις φωνές.

Η μεταμόρφωση της εκκλησίας σε τζαμί δεν έγινε χωρίς συνέπειες. Όπως επισημαίνει η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, εκτός από τις φθορές που προκλήθηκαν για την κάλυψη των μαρμαροθετημάτων του δαπέδου και των τοιχογραφιών «τίθεται σε κίνδυνο η ακεραιότητα του μοναδικού ζωγραφικού διακόσμου του μνημείου».

Πριν από την Αγία Σοφία Τραπεζούντος, το 2011, σε μουσουλμανικό τέμενος είχε μετατραπεί και η Αγία Σοφία Νικαίας στη Βιθυνία. Πρόκειται για άλλη μια ιστορική εκκλησία, στην οποία έλαβε χώρα το 787 η έβδομη Οικουμενική Σύνοδος.

Μάλιστα, κατά της συγκεκριμένης απόφασης είχαν ταχθεί δημοσίως και εξέχοντες Τούρκοι Ακαδημαϊκοί.

Ο βυζαντινολόγος καθηγητής Engin Akyürek σε άρθρο του στην εφημερίδα Cumhuriyet με τον εύγλωττο τίτλο «Κάτω τα χέρια από το Μουσείο Αγίας Σοφίας Νικαίας» καυτηριάζει την εκμετάλλευση της θρησκείας σημειώνοντας ότι «εάν δεν πρόκειται για σκόπιμο πολιτικό σόου, τότε είμαστε αντιμέτωποι με μία ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση».

Αλλά και ο καθηγητής Cengiz Bektas, ο οποίος δημοσιοποιώντας την αντίθεσή του στην κυβερνητική απόφαση έγραψε, στην εφημερίδα Evrensel, ότι «αυξήθηκαν αυτοί οι οποίοι δεν παίρνουν μαθήματα, δεν διδάσκονται από το παρελθόν».

Ανησυχία, επίσης, προκαλεί το γεγονός ότι δυναμώνουν οι φωνές που ζητούν να ξαναγίνει τζαμί και αυτή ακόμη η Αγιά Σοφιά στην Πόλη.

Μάλιστα, πρόσφατα κατατέθηκε σχετική πρόταση και επισήμως από κόμμα της αντιπολίτευσης στη τουρκική βουλή. Ας ελπίσουμε ότι, τελικώς, οι κραυγές θρησκευτικού φανατισμού δεν θα εισακουσθούν και θα επικρατήσει η λογική.

Χωρίς αμφιβολία, οι πράξεις που εδράζονται σε ακραίες αντιλήψεις δεν βοηθούν στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την εδραίωση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας.

Η Ελλάδα έχει αποδείξει τις ειλικρινείς της προθέσεις. Θα πρέπει, όμως, να γίνει κατανοητό απ’ όλους ότι με τη διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας και την παραβίαση βασικών κανόνων του σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών, που άπτονται και του αξιακού πυρήνα της ευρωπαϊκής οικογένειας, δεν γίνονται βήματα προς το μέλλον.

Οι βυζαντινές εκκλησίες στην Ανατολή δεν είναι μόνο ελληνικά ή χριστιανικά μνημεία, σύμβολα της Ορθοδοξίας, αλλά μνημεία του οικουμενικού πολιτισμού.

Είναι χρέος, λοιπόν, της παγκόσμιας κοινότητας να τα διαφυλάξει για τις επόμενες γενιές.

*Ο κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Γράφει ο Νίκος Κάτσικας

Σπάνια το αγκάλιασμα των πιστών είναι τόσο μεγάλο, για έναν αγαπητό Δεσπότη, όπως τον Σεβασμιώτατο Μέμφιδος κ. Νικόδημο, που ενθρονίστηκε την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου το πρωί στον καθεδρικό ναό της Παναγίας Ηλιουπόλεως Καΐρου από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β΄.

Σπάνιο και το ανθρώπινο αλλά και αληθινό χειροκρότημα μέσα στην εκκλησία, από όλη την παροικία, που ήρθε να πάρει την ευλογία του νέου Ποιμενάρχη της Μητρόπολης Μέμφιδος, όπως ακριβώς έχει μπει στην καρδιά όλων, η ανθρώπινη και αληθινή πλευρά του χαρακτήρα του.

Ακόμη και αν δεν συνάδει με την εκκλησιολογική λογική, ταιριάζει όμως απόλυτα με την καταξίωση ενός σπάνιου κληρικού σε μία τόσο ιστορική παροικία.

Εδώ και εννέα περίπου χρόνια, από τότε που ήρθε στην Αίγυπτο ο τότε Αρχιμανδρίτης Νικόδημος, μέχρι σήμερα, δεν φαίνεται να πέρασε ούτε μία μέρα!! Έμεινε στις καρδιές όλων των καϊριανών, ως ο πάτερ Νικόδημος.

Ο Δεσπότης που ήταν και είναι πάντα κοντά στον απλό κόσμο.

Ο Δεσπότης που δεν ξεχνά τον ευεργέτη του, τον Πατριάρχη Θεόδωρο, την Σύνοδο που τον εξέλεξε, αλλά και τους απλούς φίλους και συνεργάτες, και όλον τον κόσμο που τον στήριξε στο έργο του, όπως και αυτός αφουγκράστηκε τις αγωνίες τους.

Είναι ο Δεσπότης που δεν ξέχασε τον αείμνηστο πατέρα του Γεώργιο, αλλά και δεν παρέλειψε να τιμήσει την μητέρα του, την κυρα Βασιλική, που δεν έπαψε να σκουπίζει κρυφά τα δάκρυά της για την μεγάλη χαρά του γιου της.

Είναι ο Δεσπότης που δεν έπαψε να λάμπει με το ξεχωριστό του χαμόγελο και την ίδια στιγμή να συγκινεί τους πάντες με την τρεμάμενη από την στιγμή, καθάρια φωνή του. Καθάρια η φωνή του, όπως είναι και η ψυχή του.

Διότι, ο Δεσπότης Μέμφιδος Νικόδημος, δεν γνωρίζει από υποκρισίες, ούτε από ψεύτικες συμπεριφορές. Προτιμά να αντιμετωπίζει κατάματα την αλήθεια, να κοιτάει κατ΄ευθείαν στα μάτια αυτούς που απευθύνεται.

Για αυτό και η ανταπόκριση του κόσμου ήταν τόσο μεγάλη σήμερα στον καθεδρικό ναό της Παναγίας Ηλιουπόλεως Καΐρου: από τον Έλληνα Πρέσβη κ. Χριστόδουλο Λάζαρη και την σύζυγό του Αντουανέττα, τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στο Κάιρο κ. Γιάννη Χατζαντωνάκη και την σύζυγό του Πολιτιστική Σύμβουλο Δρ Μαριλένα Γρίβα, τον Κύπριο Πρόξενο κ. Φώτη Φωτίου, τον Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Κήμη Φλεβοτομά, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Αδελφότητας κ. Ανδρέα Μαυρομάτη, τον Πρόεδρο των Αραβοφώνων κ. Ρομπέρ Χόσνι, την Αρχόντισσα των Εκκλησιών κα Στέλλα Κυριάζη, που με τον σύζυγό της Κυριάκο Κυριάζη ανέλαβαν την πλήρη ανακαίνιση του περικαλλούς Καθεδρικού ναού, όπου έγινε η ενθρόνιση, μέχρι και όλους τους άλλους επισήμους και όλον τον κόσμο, που ήρθε να τιμήσει έναν σπουδαίο Ιεράρχη και να τον ακούσει να τον προσφωνεί με λόγια αγάπης ο Λεοντουπόλεως κ. Γαβριήλ, παρουσία του Βαβυλώνος Νήφωνα, του Έξαρχου του Πατριαρχείου Μόσχας και όλου του κλήρου.

Με δάκρυα χαράς, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος υποδέχτηκε ένα από τα πιο αγαπημένα του παιδιά και το ανέβασε στο πιο ψηλό σκαλοπάτι του δεσποτικού της εκκλησίας της Παναγίας Ηλιουπόλεως, ενθυμούμενος τις δύσκολες αλλά και τις όμορφες στιγμές, όπου ο πάτερ Νικόδημος στάθηκε δίπλα του, από το Μπουλαβάγιο όπου ήρθε να υπηρετήσει στο Ζιμπάμπουε, υπηρετώντας πιστά τον Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε και μετέπειτα Πατριάρχη.

Με ένα λυγμό στη φωνή, ο ενθρονισθείς Μητροπολίτης Νικόδημος ευχαριστούσε τον Μακαριώτατο και την Εκκλησία μας για την μεγάλη χαρά και τιμή να βρίσκεται δίπλα του να έχει τελικά εκλεγεί στο πηδάλιο μίας από τις πιο ιστορικές Μητροπόλεις της Αφρικής και σίγουρα, την πλέον πολυπληθέστερη της Αιγύπτου.

Με μεγάλη ικανοποίηση δέχτηκαν το γεγονός και οι ελληνικές διπλωματικές αρχές, καθώς ο Έλληνας Πρέσβης κ. Χριστόδουλος Λάζαρης μίλησε για τις σπάνιες αρετές του νέου Ποιμενάρχη της Μητρόπολης Μέμφιδος, που δεν σταμάτησε να εργάζεται σκληρά όλα αυτά τα χρόνια ως Πατριαρχικός Επίτροπος, με συνέπεια και αυτοθυσία.

Τιμητικά και τα λόγια του Αρχιμανδρίτη π. Μιχαήλ Ζάκι, εκ μέρους της αραβορθόδοξης Κοινότητας, αλλά και οι ευχές του Κύπριου Προξένου κ. Φώτη Φωτίου.

Εξίσσου τιμητική η παρουσία της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου (ΕΚΚ), όπου τον Πρόεδρό της, κ. Χρήστο Καβαλή (που βρισκόταν στο εξωτερικό) εκπροσώπησε ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΚ κ. Κήμης Φλεβοτομάς, πλαισιούμενος από τον Ταμία της ΕΚΚ κ. Αντώνη Διαμαντίδη και τους Κοινοτικούς Επιτρόπους κ.κ. Στέλλα Κυριάζη, Σούλα Σκουφαρίδου και Μανούσο Δαμουλάκη.

Σημαντική η παρουσία και των παροικιακών μας Σωματείων, από τα οποία διακρίναμε τον Πρόεδρο του Ελληνικού Ναυτικού Ομίλου Καΐρου κ. Γιώργο Χαγιάτ, τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του Ορθόδοξου Πνευματικού Πατριαρχικού Κέντρου Σούμπρας κ. Ιωάννη Αγιάννογλου, την Αντιπρόεδρο της Φιλοπτώχου κα Βάσω Γαζή και τόσους άλλους.

Εμφανής και η παρουσία της Τράπεζας Πειραιώς, μέσω του Γενικού Γραμματέα του ΔΣ της Τράπεζας στην Αίγυπτο κ. Δημήτρη Σκουφαρίδη.

Συγκινητική η παρουσία και των Προσκόπων, τόσο των Ελλήνων όσο και των αραβορθοδόξων, με το να παιανίζουν κατά την έξοδο του νέου Μητροπολίτη, από την θύρα του ναού, όπου αναγραφόταν στα ελληνικά και τα αραβικά, το «Καλώς ορίσατε».

Τέλος, εξίσσου συγκινητικό το άκουσμα και της «ζαγρούτας», της χαρακτηριστικής κραυγής χαράς των Αιγυπτίων, που το επιφυλάσσουν μόνο σε πολύ μεγάλες στιγμές της ζωής τους.

Και πράγματι, η 10η Ιανουαρίου ήταν μία μία μεγάλη ημέρα για την Ορθοδοξία για την Ηλιούπολη του Καΐρου και το Χελουάν και όλο το Κάιρο.

Για το νέο Δεσπότη Μέμφιδος κ. Νικόδημο, ας είναι πολλά τα έτη του!