Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

Σε μια περίφημη ομιλία του, ο θεοφόρος Νείλος της Δαμασκού, ο Άγιος Ιωάννης, μιλώντας για το γεγονός – θαύμα της Μεταμορφώσεως του Χριστού στο όρος Θαβώρ, λέγει τα εξής :

«Σήμερα, έχουμε εμπρός μας την άβυσσο του απροσίτου Θείου Φωτός.

Σήμερα, η άπειρη έκχυση της θείας ελλάμψεως στο όρος Θαβώρ γίνεται ορατή από τους Αποστόλους.

Σήμερα, γίνεται γνωστός ως Κύριος της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, ο Ιησούς Χριστός...

Σήμερα ο μέγας ηγέτης της Παλαιάς Διαθήκης, ο Μωϋσής...στέκεται ως δούλος προς τον κύριό του εμπρός στον νομοδότη Χριστό...

Σήμερα στον παρθένο μαθητή Ιωάννη, ο παρθένος προφήτης της Παλαιάς (ο Ηλίας) κηρύττει και αναγγέλλει ως Κύριο τον παρθένο Χριστό, που εγεννήθη εκ της Παρθένου Μαρίας...

Τώρα έγιναν ορατά αυτά που ήσαν αθέατα από τα ανθρώπινα μάτια. Ένα σώμα χοϊκό ακτινοβολεί θεϊκή λαμπρότητα, ένα σώμα θνητό αναβλύζει δόξαν θεότητος...»

Ακούγοντας αυτούς τους λόγους του θεοφόρου πατρός της Εκκλησίας, οι οποίοι είναι αποτέλεσμα της καθάρσεως που υπέστη και του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος, γεμίζουμε κι εμείς από πνευματική χαρά και ευφροσύνη.

Παίρνουμε φως από το Ανέσπερο Φως, γιατί αυτό έχουμε ανάγκη στη ζωή μας. Λαμβάνουμε χάρη από την πηγή της χάριτος, γιατί αυτό μας χρειάζεται, προκειμένου να φθάσουμε κι εμείς σ' αυτήν την πολυπόθητη θεραπεία και να δούμε τη δόξα της θεϊκής Του μορφής.

Στο μυαλό μου ακόμη, αντηχούν τα λόγια του εκκολαπτόμενου Αγίου της Εκκλησίας μας, του γέροντος Παϊσίου : «Αν δεν δούμε τον Θεό ως φως σ αυτήν την γη, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να Τον δούμε ούτε στον ουρανό.»

Α. Τι είναι η μεταμόρφωση

Είναι μια αποκάλυψη, όχι μόνο του τι είναι ο Θεός, αλλά και του τι είμαστε εμείς. Πως ήταν, δηλαδή, ο άνθρωπος, πριν από την πτώση του, στον Παράδεισο της τρυφής και της απολαύσεως. Γράφει ο μεγάλος θεολόγος της Εκκλησίας μας, μακαριστός π. Ιωάννης Ρωμανίδης : «Προ της πτώσεως, ο νους του ανθρώπου είχε κοινωνία με τον Θεό και τους Αγγέλους...Έβλεπε τη δόξα του Θεού και μέσα στην προοπτική αυτή, μεταμορφώνονταν όλες οι ενέργειες της ψυχής και του σώματος. Όλα είχαν φορά και κίνηση προς τον Θεό. Και αυτή η εμπειρία της θεώσεως συμπεριλαμβάνει ολόκληρο τον άνθρωπο, όχι μόνο την ψυχή αλλά και το σώμα. Έτσι, έχουμε τη θέωση και της ψυχής, της λογικής, του νου και του σώματος, ακόμη έχουμε θέωση και κάθαρση των παθών» (Εμπειρική Δογματική, σελ. 174 / 179).

Γι' αυτό και στο γεγονός της Μεταμορφώσεως όλων τα βλέμματα, και των Προφητών και των Αποστόλων, είναι στραμμένα στο πρόσωπο του Χριστού. Κι ενώ οι Μαθητές Του Τον έβλεπαν μέχρι τώρα με τη μορφή της ταπεινής ανθρωπίνης φύσεως , τώρα Τον βλέπουν να ακτινοβολεί από ένα υπερκόσμιο φως. Το πρόσωπό Του να λάμπει ως ο ήλιος. Τα ιμάτια Του να είναι λευκά ως το φως (Ματθ. 17,2).

Τον βλέπουν έτσι μέσα στη δόξα του θεϊκού Του μεγαλείου, όπως Τον έβλεπε ο Αδάμ και η Εύα προ της πτώσεως· όπως Τον έβλεπαν οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης και όπως Τον ἀντικρύζουν οι Άγιοι της Καινής.

Πόσο ωραία μας τονίζει την αλήθεια αυτή ο ιερός υμνογράφος : «Ο πάλαι τω Μωσεί συλλαλήσας επί του όρους Σινά διά συμβόλων, Εγώ ειμί, λέγων, ο Ων, σήμερον επ' όρους Θαβώρ μεταμορφωθείς επί των Μαθητών, έδειξε το αρχέτυπον κάλλος της εικόνος, εν εαυτώ την ανθρωπιίνην αναλαβών ουσίαν» (Απόστιχα Εσπερινού εορτής).

Β. Αυτή η γιορτή μας φανερώνει, ακόμη, την εικόνα της μελλούσης μακαριότητος. Μας παρουσιάζει την κατάσταση, την οποία θα απολαμβάνουν οι δίκαιοι στη Βασιλεία των Ουρανών. Είναι ένα θριαμβευτικό άνοιγμα της Εκκλησίας μας στην προοπτική της αιωνιότητος.

Όπως οι Μαθητές, δηλαδή, είδαν την δόξα της θεϊκής Του μορφής, έτσι και στην Βασιλεία των Ουρανών, οι δίκαιοι θα απολαμβάνουν διαρκώς αυτήν την θέα και αυτό το φως του προσώπου Του. «Οψόμεθα αυτόν καθώς εστίν» τονίζει χαρακτηριστικά ο Ευαγγελιστής Ιωάννης.

Και ενώ στο Θαβώρ οι Μαθητές είδαν αμυδρά την Θεότητα «ως ηδύναντο χωρείν... μήπως συν τη οράσει και το ζην απωλέσωσιν» (τροπάριο Λιτής εορτής), οι δίκαιοι θα βλέπουν πλήρως την δόξα Του στη Βασιλεία του Θεού.

Μάλιστα, σ' εκείνη την ανέκφραστη μακαριότητα, δεν θα απολαμβάνουν οι δίκαιοι μόνο την θέα του δοξασμένου προσώπου του Κυρίου Ιησού Χριστού, αλλά συγχρόνως και των άλλων δοξασμένων πιστών, όπως ο Μωυσής και ο Ηλίας. Και όπως αυτοί παρουσιάστηκαν στο όρος εν δόξη («ώφθησαν εν δόξη»), έτσι και οι δίκαιοι θα βρίσκονται εν δόξη και θα περιστοιχίζουν τον ένδοξο Κύριο ενδεδυμένοι αυτήν την άφθαρτη δόξα.

Αυτήν την αλήθεια την διατυπώνει μελωδικά ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σ' ένα τροπάριο της ενάτης ωδής : «Ίνα σου δείξης εμφανώς, την απόρρητον δευτέραν κατάβασιν, όπως ο Ύψιστος, Θεός οφθήση εστώς εν μέσω θεών, τοις Αποστόλοις εν Θαβώρ, Μωσεί συν Ηλία τε, αρρήτως έλαμψας». Για σκεφτείτε , έλεγε ο γέροντας Παΐσιος, ο Χριστός στο μέσον να λάμπει ως φως , οι Άγιοι και οι δίκαιοι και κοντά σε αυτούς και εμείς.

Να γιατί υπάρχει η Εκκλησία. Όχι για να μας διαβάζει μόνο ευχές, αλλά για να μας προετοιμάζει με την μετάνοια και την κάθαρση γι' αυτόν τον δοξασμό στην Βασιλεία των Ουρανών. Γι' αυτό υπάρχει, για να είναι το εργαστήριο της αγιότητος, για να γεννά Αγίους, πρόσωπα δηλαδή, τα οποία θα βλέπουν το φως του προσώπου του Χριστού.

Και αυτή η γιορτή, που την ονομάζουν «Πάσχα των Μοναχών», μας μεταφέρει από το επίπεδο του χρόνου στην αιωνιότητα. Μας δίνει την δυνατότητα καλύτερα να βιώνουμε την αιωνιότητα μέσα στο χρόνο. Γι' αυτό και την ονόμασαν ως «την γιορτή της καταστάσεως της αγιότητος».

Μεγαλύνουμε τις δύο παρουσίες, την δευτέρα πλάι στην πρώτη και προγευόμαστε από αυτήν την ζωή τα αγαθά της Βασιλείας των Ουρανών.

«Δεύτε νυν την κρείττονα αλλοιωθέντες αλλοίωσιν, ουρανόφρονες σήμερον, ... των αρετών περιωπήν ανενεχθέντες αγαλλιόμεθα».

Δηλαδή να υποστούμε την καλή αλλοίωση, να δεχτούμε τον φωτισμό και την χάρη του Θεού, να καρποφορήσουμε στις αρετές, προκειμένου να γίνουμε να γίνουμε φιλοθεάμονες, φιλήκοοι, «οψόμενοι την Θείαν Κυρίου Μεταμόρφωση» (Στιχηρά και Απόστιχα μικρού Εσπερινού της Μεταμορφώσεως).

 

Του Σεβ. Μητροπολίτου Σπάρτης κ. Ευσταθίου

Στίς 12 Αὐγούστου ἐφέτος συμπληρώνονται πενήντα χρόνια ἀπό τήν εὐλογημένη ἡμέρα πού φόρεσα τό τιμημένο ράσο.

Πενήντα χρόνια πέρασαν ἀπό τότε πού ἐνώπιον τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Γόρτυνος Εὐσταθίου, τοποτηρητοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, στήν ἱστορική Μονή τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Βουλκάνου ἔδωσα τήν ὑπόσχεση ὅτι θά τηρήσω τίς τρεῖς βασικές ἀρετές τοῦ Μοναχοῦ, τήν ὑπακοή, τήν παρθενία καί τήν ἀκτημοσύνη.

Πενήντα χρόνια ἔφυγαν ἀνεπιστρεπτί ἀπό τή στιγμή πού, σέ μιά ἀτμόσφαιρα ὑπερβολικά συγκινησιακή, στήν ἐρώτηση τοῦ Γέροντός μου ἀειμνήστου ἀρχιμ. π. Ἀγαθαγγέλου, «φυλάττεις σεαυτόν ἐν παρθενίᾳ καί σωφροσύνῃ καί εὐλαβείᾳ;» ἀπαντοῦσα καί ἐγώ συγκλονισμένος «Ναί, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος Τίμιε πάτερ».

Τήν ἑπομένη, 13η τοῦ αὐτοῦ μηνός, ἔγινε ἀπό τόν προδιαληφθέντα Ἱεράρχη ἡ χειροτονία μου σέ Διάκονο καί τό ὄνειρό μου νά γίνω κληρικός καί νά δώσω τόν ἑαυτό μου ὁλόκληρο ἀπροϋπόθετα καί χωρίς ὅρους ἔπαιρνε σάρκα καί ὀστά καί ἡ χαρά μου γι’αὐτό ἦταν ἀπερίγραπτη. Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν» μπορῶ καί σήμερα νά ἀναφωνήσω γι’αὐτή τή στιγμή, πού ζυγίζει αἰωνιότητα.

Τήν ἴδια ἑβδομάδα ἀναλάμβανα τό ἔργο τοῦ Ἱεροκήρυκος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μεσσηνίας. Εἶχε ὁ διορισμός μου ἕνα πλεονέκτημα καί ἕνα μειονέκτημα.

Τό πλεονέκτημα ἦταν ὅτι στήν ἡλικία τῶν 24 ἐτῶν εἶχα ὄρεξη, διάθεση, φλόγα, ζῆλο ἱεραποστολικό, πνεῦμα θυσίας, ὅλες αὐτές τίς προϋποθέσεις σέ ὑπερθετικό βαθμό.

Οὔτε ὁ μόχθος τῆς προετοιμασίας τοῦ κηρύγματος, γιά τό ὁποῖο ἔπρεπε νά χρησιμοποιῶ καί τή νύχτα, οὔτε ὁ κόπος τῶν καθημέραν περιοδειῶν χωρίς δικό μου μεταφορικό μέσο, οὔτε ἡ παντελής ἔλλειψη προϋποθέσεων γιά στοιχειώδη ἐξυπηρέτηση καί ἀναγκαία ἀνάπαυση κατά τίς ἐπισκέψεις μου στά μικρά χωριά καί στούς οἰκισμούς μέ ἔκαναν νά δυσφορήσω.

Ἡ χαρά μου ἦταν ἀπερίγραπτη καί ἡ συγκίνησή μου ὁλοφάνερη, ὅταν εὑρισκόμενος στήν ὡραία Πύλη ἔβλεπα ἀνθρώπους κάθε ἡλικίας νά ἔχουν τό πνεῦμα τῆς μαθητείας καί νά θυσιάζουν τήν ὥρα τους, γιά νά ἀκούσουν τί θά τούς πεῖ ἕνα παιδί 24 ἐτῶν, ἔστω καί ἄν φοροῦσε τό τιμημένο ράσο.

Ὅμως εἶχε καί ἕνα μειονέκτημα ἡ ἐργασία πού ἔκαμα σ’ ὅλα τά χωριά τῆς Μεσσηνίας στά ὁποῖα περιόδευσα.

Ἔκανα τό δάσκαλο, ἐνῶ ἔπρεπε νά ἤμουν μαθητής. Εἶχα τόν ἐνθουσιασμό τοῦ νέου ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου, ἀλλά μοῦ ἔλειπε ἡ πεῖρα καί τό κήρυγμα ἦταν μιά καλή διήγηση, χωρίς νά εἶναι καί βίωμα.

Εὐτυχῶς οἱ ἁπλοϊκοί ἄνθρωποι τοῦ χωριοῦ ὄντας καλοκάγαθοι ξεπερνοῦσαν αὐτή τήν πλευρά καί ἔδειχναν ἀνοχή. Δοξάζω τώρα σ’αὐτή τήν ἡλικία περισσότερο τό Θεό, διότι διαπιστώνω ὅτι δέν ἔρχονταν στό Ναό ν’ ἀκούσουν τό συγκεκριμένο ἱεροκήρυκα, ἀλλά τόν ἀπεσταλμένο ἀπό τή Μητρόπολη κήρυκα τοῦ θείου λόγου.

Δέν τούς ἐνδιέφερε τό πρόσωπο, ἀλλά ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι πάντοτε ὠφέλιμος, ἐξαφανίζει τήν πνευματική δίψα καί παρηγορεῖ τήν πονεμένη καρδιά κάθε ἀνθρώπου.

Μέ τήν ἰδιότητα τοῦ ἱεροκήρυκα, χάρη τῆς ὑπακοῆς καί ἀνταποκρινόμενος στή θερμή παράκληση τοῦ χειροτονητοῦ μου, πού μοῦ ἔλεγε ὅτι στή Μεσσηνία ἦταν 8 ἱεροκήρυκες, ἐνῶ στή Γορτυνία καί τή Μεγαλόπολη δέν ὑπῆρχε οὔτε ἕνας, ἀφοῦ ὁ μέχρι τότε ἱεροκήρυκας Σωτήριος Κίτσιος εἶχε προαχθεῖ σέ Μητροπολίτη Γυθείου καί ὁ ἕτερος ἱεροκήρυκας Ἀγαθόνικος εἶχε ἀποσπασθεῖ στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή Τήνου, ἔφυγα «ἐκ τῆς γῆς μου καί ἐκ τῆς συγγενείας μου» καί ἐπί 11 συναπτά ἔτη ἔζησα στή Μητρόπολη Γόρτυνος, ἀπό τήν ὁποία ἔχω μόνο πολύ καλές ἀναμνήσεις καί στήν ὁποία ἄφησα κομμάτι τῆς ζωῆς μου.

Εἶναι ἀδύνατο νά περιγράψω τή ζωή μου ἐκεῖ, μόνο ἕνα ὑπογραμμίζω. Γνώρισα ἀνθρώπους μέ ἀνθρωπιά, χριστιανούς ὄχι τοῦ τύπου καί τῆς ταυτότητας, μέ αἰσθήματα φιλόξενα καί φιλάδελφα. Ἀνθρώπους μέ ἁγνότητα ζωῆς καί δίψα γιά προκοπή. Ἀνθρώπους πού ἀγαποῦσαν τήν πατρίδα τους μέ πάθος.

Μεταφερόμουν ἀπό χωριό σέ χωριό μέ φορτηγά αὐτοκίνητα καί κάποια φορά μέ ἁλωνιστική μηχανή, πού μοῦ ἔκανε τό μαῦρο ράσο κόκκινο ἀπό τή σκόνη, μέ μηχανάκι πού ὁδηγοῦσε ὁ ἱερέας σέ χωριό πού ἔμοιαζε μέ ἀετοφωλιά, μέ ζῶα ἤ πεζοπορώντας καί νόμιζα ὅτι ταξίδευα μέ μερσεντές, γιατί ἡ ἀγάπη μου γιά τό κήρυγμα καί ἡ λαχτάρα μου γιά τήν πνευματική ὠφέλεια τῶν συνανθρώπων μου ἐξαφάνιζαν τίς δυσκολίες καί ἔδιωχναν πολύ μακριά τή δυσφορία.

Μέ ἔθελγε ὁ ψαλμικός λόγος «ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων τήν εἰρήνην, τῶν εὐαγγελιζομένων τά ἀγαθά» καί μέ συγκλόνιζε ἡ ἀπολογία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅταν περιέγραφε τά παθήματά του γιά τό Εὐαγγέλιο «Ὁδοιπορίαις πολλάκις…. κινδύνοις ποταμῶν….κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ…. ἐν κόπῳ καί μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καί δίψῃ ἐν νηστείαις πολλάκις»( Β’ Κορ. ια’. 26, 27).

Βλέπετε, ὅπως καί ἡ ἐπιστήμη τῆς ψυχολογίας διακηρύσσει, ὅτι, ὅταν ἀγαπᾶς κάποιο πρόσωπο ἤ πρᾶγμα, ἀσχολεῖσαι καί χαίρεσαι μόνο μέ τά πλεονεκτήματά του καί, ἄν εἶναι μικρά, τά μεγαλοποιεῖς καί ταυτόχρονα σβήνεις ἀπό τή σκέψη σου καί λησμονεῖς τά μειονεκτήματά του καί, ἄν εἶναι πολύ μεγάλα, τά σμικρύνεις καί τά εξαφανίζεις.

Ἀλήθεια, πόσο μεγάλη ἦταν ἡ ἱκανοποίησή μου, ὅταν πρό καιροῦ ἦλθε ἀπό τή Γορτυνία στή Σπάρτη ἕνας ἡλικιωμένος καί, ἀφοῦ πῆρε πληροφορίες γιά τή ζωή τοῦ οἰκείου Μητροπολίτη, ὅπως εἶναι συνηθισμένο νά γίνεται ἀπό ἀνθρώπους πού πραγματικά ἐνδιαφέρονται γιά τά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας, εἶπε στούς συνομιλητές του μεταξύ ἄλλων: «Ἄν σέ κάποιο πουρνάρι τῆς Γορτυνίας βρεῖς μαῦρο σκουτί(κομμάτι πανιοῦ), θά εἶναι ἀπό τό ράσο ἤ τοῦ Σωτηρίου (προηγήθη ἐμοῦ στή Γορτυνία ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Γυθείου) ἤ τοῦ Εὐσταθίου».

Γιά μένα αὐτά τά λόγια ἦταν ὁ μεγαλύτερος ἔπαινος γιά τόν ὁποῖο δοξάζω τό Θεό, ἀφοῦ κάθε καλό πού ἔχουμε εἶναι δῶρο δικό του.

Τά 11 χρόνια τῆς ἐκεῖ διακονίας μου πέρασαν σάν μία ἡμέρα, ἀλλά καταγράφηκαν ἀνεξίτηλα στή μνήμη μου καί χαρακτηρίζοντάς τα θεωρῶ ὅτι ἦταν τά πιο καλά μου χρόνια.

Ἀνταποκρινόμενος στίς συνεχεῖς καί θερμές παρακλήσεις τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσοστόμου ἐπέστρεψα στήν πατρίδα μου τό 1977.

Ἀφοῦ παρῆλθαν καί ἄλλα τρία χρόνια στή Μητρόπολη Μεσσηνίας στή θέση τοῦ Ἱεροκήρυκα, τοῦ Πρωτοσυγκέλλου καί τοῦ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς Βουλκάνου καί τοῦ καθηγητῆ στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή, ἡ πανσθενής χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος μέ κατέστησε πνευματικό πατέρα καί διδάσκαλο, λειτουργό τῶν Μυστηρίων καί ποιμενάρχη ἑνός λαοῦ εὐσεβοῦς, εὐγενοῦς καί φιλογενοῦς, τόν ὁποῖο ὑπεραγάπησα καί γιά τόν ὁποῖο ἐπί 34 χρόνια ἐργάζομαι νύχτα καί ἡμέρα, ἀφοῦ, ὅπως λέγω πολλές φορές, δέ χόρτασα τόν ὕπνο, καί προσπαθῶ νά γίνομαι χρήσιμος καί ὠφέλιμος.

Δέ θά περιγράψω αὐτά τά χρόνια τῆς ἀρχιερατείας μου, γιατί τά ξεύρετε, ἀφοῦ ἡ ζωή μου εἶναι ζωή σέ γυάλινο πύργο καί τό καθετί πού γίνεται, ἔστω καί ἄν δέν προβάλλεται, εἶναι γνωστό καί γίνεται αἰτία νά δοξάζεται ὁ Θεός καί νά ἐπαινεῖται ἡ Ἐκκλησία μας.

Τόν εὐχαριστῶ γιά τά πολλά χρόνια πού μοῦ χάρισε ὡς ἀρχιερέα, γιά τίς 100 καί πλέον χειροτονίες νέων ἀνθρώπων μορφωμένων καί μέ ζῆλο στολισμένων, χωρίς νά λείπουν καί οἱ ἀποτυχίες, ὅπως συμβαίνει σέ πολύτεκνες ἤ ὀλιγότεκνες οἰκογένειες. Καί ἐκεῖ ἔχουμε διαζύγια, ἀποστασίες, θανάτους, ἀποτυχίες, χωρίς νά σημαίνει καί νά προσδιορίζει αὐτό τήν εὐθύνη μόνο τῶν γονέων. Ζοῦμε σέ κοινωνία διεφθαρμένη καί εἶναι ἀδύνατο νά μήν ἐπηρεασθοῦν οἱ ὑποψήφιοι κληρικοί μας ἤ καί οἱ ἱερεῖς μας.

Εὐχαριστῶ τόν Πανάγαθο Θεό γιά τά Μοναστήρια μας, πού ἀνθίζουν καί εἶναι λιμάνια «τῶν τοῦ βίου πλωτήρων».

Εὐγνωμονῶ τούς χριστιανούς μας, γιατί εὐαισθητοποιήθηκαν στό θέμα τῆς φιλανθρωπίας, ὥστε νά δημιουργηθοῦν 13 Φιλανθρωπικά Ἱδρύματα καί τά 12 νά λειτουργοῦν ἄψογα, ἔστω καί ἄν ἡ οἰκονομική ὕφεση μᾶς κάνει νά ἀγκομαχοῦμε. Ἔχει ὅμως ὁ Θεός καί πιστεύουμε ὅτι ἡ Πρόνοιά του δέ θά μᾶς ἐγκαταλείψει. Ἐκεῖνος πού δίδει τό στόμα θά φροντίσει καί γιά τήν τροφή.

Εὐγνωμονῶ ὅλους τούς καλούς μας συνεργάτες, κληρικούς καί λαϊκούς πού δώσαμε τά χέρια, πού ἑνώσαμε τίς καρδιές μας καί δίδουμε ὅλοι μαζί ἕνα δυνατό «παρών» στίς δύσκολες στιγμές τῶν συνανθρώπων μας.

Χαίρομαι ὅλα αὐτά τά χρόνια τή νεολαία μας στά κατηχητικά Σχολεῖα μά προπάντων στήν Κατασκήνωση καί διαπιστώνω ὅτι ἔχουμε τά καλύτερα παιδιά ἀπό ὅλες τίς ἄλλες περιοχές τῆς χώρας μας, χωρίς βέβαια νά παραβλέπω καί ἐκεῖνα πού σκόνταψαν καί περνοῦν τά καλύτερα χρόνια τῆς ζωῆς τους χωρίς στόχο καί νόημα, μέ πίκρα καί ἀπογοήτευση γιά τά ἴδια καί τούς γονεῖς τους καί γιά τά ὁποῖα προσευχόμαστε νά κάνει ὁ Θεός τό θαῦμα Του.

Ὁ Γέροντας Παΐσιος ἔλεγε: «Μιλῆστε στά παιδιά σας γιά τό Θεό καί, ἄν δέ σᾶς ἀκούσουν, μιλῆστε στό Θεό γιά τά παιδιά σας καί θά σᾶς ἀκούσει Ἐκεῖνος.

Ὅμως θά ἤθελα νά παρακαλέσω καί ἐκείνους πού ζοῦν χωρίς θρησκευτική μά προπάντων χωρίς μυστηριακή ζωή καί νά τούς πῶ μέ πόνο καί ἀγωνία: «Παιδιά μου, ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας φεύγει ἀνεπιστρεπτί. Ἄς τόν ἀξιοποιήσουμε, γιατί χάνει αὐτούς πού τόν χάνουν.

Ἡ πέραν τοῦ τάφου ζωή εἶναι γεγονός. Γιατί γι΄αὐτήν μίλησε τό παναληθέστατο στόμα τοῦ Κυρίου μας. Ἡ ἄλλη ζωή ἄς εἶναι τό σημεῖο τῆς ἀναφορᾶς μας καί ἡ ἐπιδίωξή μας. Εἶπαν οἱ Πατέρες: Ἄν χάσεις τά χρήματά σου, ἴσως θά τά βρεῖς. Ἄν χάσεις τήν ὑγεία σου, μπορεῖ νά τήν ξαναβρεῖς. Μά ἄν χάσεις τήν ψυχή σου, δέ θά τήν ξαναβρεῖς ποτέ».

Ἡ μετάνοια καί ἡ ἐπιστροφή κοντά στό Θεό καί στή συνέχεια ἡ μυστηριακή μας ζωή εἶναι τό πᾶν, γιατί νοηματοδοτοῦν τή ζωή μας. Ὅταν ἔτσι συμπεριφερόμαστε, ξεύρουμε γιατί ζοῦμε. Καί εἶναι φοβερό νά μήν ξεύρουμε γιατί ἤρθαμε ἐδῶ.

Εἰλικρινά πονῶ ψυχικά, ὅταν βλέπω ἀδιάφορους ἀνθρώπους πού ζοῦν χωρίς Θεό καί εἶναι καί αὐτοί γεμάτοι λύπη, γιατί «ὁ Χριστός τούς λείπει».
Εἶναι πανευτυχής ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει στήν καρδιά του τό Θεάνθρωπο καί τόν ἄνθρωπο.

Καί οἱ ὁμογενεῖς μας εἶναι ἕνα κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ μου. Ἰδιαίτερη ἀγάπη τρέφω σ’αὐτούς καί βαθειά τούς ἐκτιμῶ γιά τήν προκοπή τῆς ἐργασίας τους καί γιά τίς εὐτυχισμένες οἰκογένειές τους.

Στό διάστημα τῆς ἀρχιερατείας μου τούς ἐπισκέφτηκα στήν Ἀμερική, στόν Καναδᾶ καί στήν Αὐστραλία καί τούς καμάρωσα γιά τήν καταξίωσή τους.

Πάντα προσεύχομαι γι΄ αὐτούς καί πάντα θά τούς περιμένω μέ ἀγάπη καί αἰσθήματα τιμῆς, ἐνῶ ποτέ δέ θά λησμονήσω τή δυνατή καί ἀποτελεσματική συμπαράστασή τους στό φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καί ὄχι μόνο.

Ἀδελφοί μου καί Παιδιά μου,

Γιά τήν ἐνισχυτική καί στηρικτική ἀγάπη σας ἰδίως σέ στιγμές δοκιμασιῶν καί δυσκολιῶν μου σᾶς εὐγνωμονῶ καί παρακαλῶ τόν Πανάγαθο Θεό νά σᾶς ἀμείψει πλουσιοπάροχα.

Γιά τήν κατανόησή σας σέ θέματα πού ἡ ἰδιότητά μου ἀπαιτεῖ καί οἱ ἱεροί κανόνες ἐπιβάλλουν σᾶς εὐγνωμονῶ καί σᾶς χαρακτηρίζω ὡς συνειδητούς χριστιανούς πού σέ κάθε τέτοια στιγμή ἡ προτίμησή σας γέρνει πρός τό μέρος τῆς ἑλληνορθόδοξης παραδόσεώς μας καί δέ συνθηκολογεῖ μέ τούς νεωτερισμούς τῆς ἐποχῆς μας πού στοχεύουν στόν ἀφανισμό τῆς ὀρθοδοξίας μας ἤ ἔστω στήν ἀποδυνάμωσή της.

Γιά τή συμπαράστασή σας στό φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Μητροπόλεως δέ σᾶς εὐχαριστῶ ἁπλῶς ἀλλά καί σᾶς θαυμάζω καί σᾶς προβάλλω εὐκαίρως-ἀκαίρως πρός μίμηση, γιατί σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ Κυρίου μας βλέπετε τόν ἀπέναντί σας ἐμπερίστατο ἄνθρωπο ὡς τόν ἴδιο τό Χριστό καί δείχνετε μιά ἀγάπη μεγαλειώδη, ἔμπρακτη, χωρίς ὅρους καί ὅρια καί συνειδητοποιεῖτε κάθε στιγμή τήν τραγουδισμένη ἀπό τόν ποιητή ἀλήθεια «ἑνός πατέρα εἴμαστε παιδιά».

Στούς κληρικούς μας ἀντιπροσφέρω τήν ἀγάπη μου καί τή στοργή μου, τούς παρακαλῶ νά στέκονται ὄρθιοι στίς ἐπάλξεις τους καί νά δίδουν τό δυναμικό «παρών» στή χρεοκοπημένη ἐποχή μας, τή γεμάτη ἀπαιτήσεις καί μάλιστα περίεργες καί παράλογες. Τούς εὔχομαι νά λάμπει ὁ βίος τους σάν ἀστραπή, γιά νά ἀκούγεται στή συνέχεια ὁ λόγος τους σάν βροντή, ὅπως συνέβαινε μέ τόν ἅγιο Βασίλειο.

Γιά τά τυχόν σφάλματά τους καί τίς παραλείψεις τους θεωρῶ πρωτίστως τόν ἑαυτό μου ἔνοχο, γιατί δέν τούς βοήθησα ὅσο ἔπρεπε ἤ γιατί δέν πρόσεξα στήν ἐπιλογή τους ὅσο ἐπιβαλλόταν.

Γιά τούς νέους μας, τή γενιά πού θά μᾶς διαδεχθεῖ, εὔχομαι καλή δύναμη, καλή προκοπή, ἀντίσταση μέχρις ἐσχάτων σέ κάθε κακό, κόντρα στή διαφθορά καί ὄρεξη νά κάψουν κάθε κακό πού θά συναντήσουν καί διάθεση στή θέση του νά φυτέψουν κάθε καλό πού θά ὀμορφαίνει τή ζωή τους καί θά βοηθήσει τήν κοινωνία μας ν’ἀνέβη ψηλότερα.

Ὁ Πανάγαθος Θεός, πού εἶναι ὁ ἐξουσιαστής καί τοῦ χρόνου καί τῆς ζωῆς μας, νά μᾶς βοηθήσει στήν πνευματική μας ἀναγέννηση, σέ μιά πορεία διαφορετική, μέ στόχο πάντα τόν οὐρανό καί τή βασιλεία Του, στήν ὁποία ὅλοι μας ἔχουμε κληρονομικά δικαιώματα.

Ζητῶ τήν ἀγάπη σας καί τήν προσευχή σας γιά ὅσα χρόνια ἐπιτρέψει ὁ Θεός νά ζήσω κοντά σας, σ΄αὐτή τή ζωή, γιά νά εἶμαι χρήσιμος. Καί ὅταν ἔλθει ἡ ὥρα τῆς ἀναχωρήσεώς μου γιά τήν αἰωνιότητα νά εἶμαι ἕτοιμος χωρίς βάρη, χωρίς χρέη καί μέ Ἐκεῖνον στήν καρδιά μου.

Γιά τίς ἀναπόφευκτες πικρίες πού ἔχω δοκιμάσει θεωρῶ αἴτιο μόνο τόν ἑαυτό μου, γι’αὐτό ζητῶ τή συγγνώμη ὅλων ἐκείνων πού θεωρήθηκαν αἴτιοι τοῦ παραπικρασμοῦ μου.

Σ’ ὅλους προσφέρω τίς ἐγκάρδιες εὐχές καί ἀρχιερατικές μου εὐλογίες μαζί μέ τήν ἀγάπη μου, ἡ ὁποία «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει καί οὐδέποτε ἐκπίπτει».

 

Του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ | Romfea.gr

1ον Τὸ γεγονὸς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ

Κατὰ τοὺς συνοπτικοὺς Εὐαγγελιστὲς (Ματθαῖο ιζ΄ 1-13, Μάρκο θ΄ 2-13 καὶ Λουκᾶ θ’ 28-36) ὁ Κυριό μας Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸ τοῦ σταυρικοῦ θανάτου Του παρέλαβε τοὺς τρεῖς μαθητὲς Του Πέτρο, Ἰάκωβο καὶ Ἰωάννη καὶ ἀνέβη μαζί τους «εἰς ὅρος ὑψηλὸν κατ’ ἰδίαν», καὶ «μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν».

Μαζὶ μὲ τὸν μεταμορφωθέντα Ἰησοῦ παρέστησαν καὶ «συνελάλουν αὐτῷ» οἱ ἀπὸ τὴν Παλαιά Διαθήκη ἱεροὶ καὶ ἐπιφανεῖς ἄνδρες Μωυσῆς καὶ Ἠλίας. Οἱ μαθητὲς δὲν ἠδύναντο νὰ προσβλέψουν πρὸς τὴν «δόξαν» τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ Ὁποίου τὸ πρόσωπο ἔγινε λαμπρὸ καὶ ἀκτινοβόλο ὡς ὁ ἥλιος. Δὲν κατέστη μόνο ἡ μορφή Του ἀπαστράστουσα καὶ ἀκτινοβόλος, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἱμάτια Του ἔγιναν «λευκὰ ὡς τὸ φῶς» στίλβοντα καὶ ἀνακλῶντα, ἐκπέμποντα ἀκτῖνες θείου μεγαλείου καί δόξας.

Οἱ εὐαγγελιστὲς μᾶς πληροφοροῦν γιὰ τὴν παρουσία τῶν δύο ἀνδρῶν ἀπὸ τή Παλαιά Διαθήκη καὶ τὸ περιεχόμενο τῆς συνομιλίας τους μὲ τὸν Ἰησοῦ. Ὁ Λουκᾶς ὁμιλεῖ ὅτι κι αὐτοὶ ἐμφανίσθηκαν δοξασμένοι, ὅπως ὁ Μωυσῆς στὸ Σινᾶ.

Οἱ ἐμφανισθέντες δύο ἱεροὶ ἄνδρες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης συνδέονται ἄμεσα μὲ τὸ πρόσωπο καί τήν ἀποστολὴ τοῦ Μεσσία. Οὐσιαστικῶς μὲ τὴν ἐμφάνισή τους ἐπιβεβαιώνουν, ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Μεσσίας, δηλαδὴ ὁ Χριστὸς πού αὐτοὶ προανήγγειλαν ὡς τὸν ἐκλεκτό τοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἔκπληξη καὶ ὁ θαυμασμὸς ἀπὸ τὴ θέα τοῦ φωτὸς τῆς Μεταμορφώσεως τῶν σ’ αὐτὴ παρόντων μαθητῶν δημιούργησαν σ’ αὐτοὺς κατάσταση συναισθηματικῆς εὐαισθησίας καὶ φόβο. Πρὸ τῆς θέας τῶν ἐξόχων γεγονότων, μάλιστα δὲ μὲ τὸ ἄκουσμα τῶν λόγων τῆς Φωνῆς, οἱ μαθητὲς «ἔπεσαν ἐπὶ τὸ πρόσωπο αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα».

Ὁ Πέτρος, σπεύδοντας καὶ πάλι, πρότεινε νὰ στηθοῦν ἀπὸ τοὺς μαθητὲς στὸ χῶρο ποὺ εὑρίσκοντο τρεῖς «σκηναὶ», μία γιὰ τὸν Ἰησοῦ καὶ ἀπὸ μία γιὰ τοὺς Μωυσῆ καὶ Ἠλία. Ἐνῶ ὅμως ὁμιλοῦσε ὁ Πέτρος νεφέλη ἐπισκίασε τοὺς μαθητὲς καὶ φωνὴ ἀκούσθηκε ἀπὸ τὴ νεφέλη νά λέγει: «Οὗτος ἐστὶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς αὐτοῦ ἀκούγεται».

Ἐν τέλει ὁ Ἰησοῦς παρέμεινε καὶ πάλι μόνος μὲ τοὺς τρεῖς μαθητές Του, ὁ Ὁποῖος τοὺς πλησίασε καὶ τοὺς ἄγγιξε λέγοντας «ἐγέρθητε καὶ μὴ φοβεῖσθε». Κατέβηκε μαζί τους ἀπὸ τὸ ὄρος ὑποδεικνύοντάς τους νὰ μὴν ἀναφέρουν τὸ γεγονὸς αὐτὸ πρίν τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασή Του.

Κατὰ τὰ Πάθη καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ οἱ τρεῖς μαθητές Του ἔζησαν στιγμὲς συγκινήσεων ἀλλὰ καὶ ἀναμνήσεων.

Οἱ ἴδιοι μαθητὲς θὰ γίνουν ἀπὸ πολὺ κοντὰ μάρτυρες καί τῆς προοιωνίζουσας νέα δόξα ἀγωνίας τοῦ Ἰησοῦ στὴ Γεθσημανῆ.

Ἡ ἀκτινοβολία τῆς παρουσίας τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ θὰ συνεχισθεῖ μὲ τό λαμπρό καί ἐξαστράπτον φῶς τῆς Ἀνάστασεώς Του.

2ον Προτυπώσεις τοῦ γεγονότος στὴν Παλαιὰ Διαθήκη

Ἡ περιγραφὴ τοῦ γεγονότος τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀνακαλεῖ στὴ μνήμη μας ὁρισμένα γνωστὰ γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στά ὁποῖα ἐμφανίσθηκε ἡ ἀπαστράπτουσα καὶ ἐκπέμπουσα θεῖες μαρμαρυγὲς δόξα τοῦ Κυρίου.

α) Κατὰ τὸ κδ΄ (24ο) κεφάλαιο τῆς Ἐξόδου (στίχοι 12-18) ὁ Μωυσῆς κλήθηκε καὶ ἀνῆλθε «εἰς τὸ ὄρος τοῦ Θεοῦ» (τὸ Σινᾶ) , τὸ ὁποῖο κάλυψε νεφέλη, ἐνῶ συγχρόνως «κατέβη ἡ δόξα Θεοῦ ἐπὶ τὸ ὄρος Σινᾶ». Τὸ δὲ «εἶδος τῆς δόξης Κυρίου πῦρ φλέγον ἐπί τῆς κορυφῆς τοῦ ὄρους». Κατὰ τὴν περιγραφὴ αὐτὴ τρεῖς ἄνθρωποι καὶ πάλι μνημονεύονται, ὅτι ἦσαν παρόντες ὁ Μωυσῆς, ὁ Ἀαρών καὶ ὁ Ὤρ.

β) Μεταξὺ ἄλλων παρεμφερῶν περιπτώσεων ἀναφέρουμε τὴν μνημονευομένη στὰ κεφάλαια λγ΄ (33ο στίχοι 11-23) καὶ λδ΄ (34ο στίχοι 4-8) τῆς Ἐξόδου. μνημονευομένη, ὁπότε καὶ πάλι ὁ Μωυσῆς «ἀνέβη εἰς τὸ ὅρος Σινᾶ…….. καὶ κατέβη Κύριος ἐν νεφέλῃ». Πρὸ τῆς θέας τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἐμφανίζεται ὁ Μωυσῆς « κύψας ἐπὶ τῆς γῆς», ὅπως ἀκριβῶς καὶ οἱ μαθητὲς κατὰ τὴν Μεταμόρφωση «ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν».

γ) Ὡς πρὸς τὸν Ἠλία, αὐτός ἐμφανίζεται κατὰ τὸ ιθ΄ (19ο) κεφάλαιο (στίχοι 3-16) τοῦ Γ’ Βασιλειῶν, φεύγοντας ἀπὸ τῆν ὀργίν τῆς βασίλισσας Ἰεζάβελ νά μεταβαίνει, ἕως τοῦ ὄρους Χωρὴβ «καὶ ἰδοὺ ρῆμα Κυρίου πρὸς αὐτόν» ποὺ προανήγγειλε ἔνδοξη καὶ φοβερὴ παρουσία τοῦ Θεοῦ, συγχρόνως δὲ καὶ πῦρ «καὶ μετὰ τὸ πῦρ φωνὴ αὔρας λεπτῆς κακεῖ ὁ Κύριος». Προστίθεται στὴν συνέχεια, ὅτι «ὡς ἤκουσε (ἐννοεῖται ὁ Ἠλίας) ἐπεκάλυψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ». Ὅλα αὐτὰ ἀντιστοιχοῦν μὲ τὰ συμβάντα στὴν Μεταμόρφωση ὅπου πρὸ τῆς λαμπρότητος τοῦ Ἰησοῦ, ὑπὸ τὴν νεφέλη καὶ κατόπιν τῆς φωνῆς ποὺ ἀκούσθηκε, οἱ μαθητὲς «ἔπεσαν ἐπὶ τὸ πρόσωπον αὐτῶν» ὅπως ἤδη ἀναφέρθηκε.

δ) Ἡ περιγραφὴ τῆς Μεταμορφώσεως, στὴν ὁποία τὰ προαναφερθέντα πρόσωπα Μωυσῆς καὶ Ἠλίας ἐμφανίζονται μαζὶ μὲ τὸν Ἰησοῦ, παρουσιάζει μεγάλη λεκτικὴ ὁμοιότητα μὲ τὴν περιγραφὴ τῆς μεγάλης ὁράσεως τοῦ Προφήτου Δανιὴλ μάλιστα δὲ μὲ τὰ δεδομένα ἐκ τοῦ ι΄ (10ου) κεφαλαίου τῆς προφητείας δεδομένα.

Ἡ ἀντιστοιχία καθίσταται φανερὴ μέ τήν ἀντιπαράθεση τοῦ κειμένου τοῦ Δανιὴλ ι΄ (10ου στίχοι 9-12) καὶ τοῦ Ματθαίου ιζ΄ (17ου στίχοι 6-8). Ἐπὶ πλέον παρατηροῦμε καὶ τοῦτο, ὅτι στὴν προφητεία τοῦ Δανιὴλ εἶδε τὸ ὅραμα καὶ ἄκουσε τὴν φωνὴ μόνο ὁ Δανιὴλ καὶ ὅτι στὴν Μεταμόρφωση εἶδαν τὸ γεγονὸς καὶ ἄκουσαν τὴν φωνὴ μόνο οἱ τρεῖς μαθητὲς καὶ ὄχι ὅλοι.

3ον Ἡ βίωση τοῦ γεγονότος ἀπὸ τοὺς πιστοὺς

Ἡ ὀρθόδοξη θεολογία καί εὐσέβεια ἀνέπτυξε καὶ ἀνέδειξε τὴν Χριστολογικὴ, σωτηριολογική καί ἐσχατολογικὴ σημασία τοῦ γεγονόντος τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος.

Τὸ μεγαλεῖο ποὺ πληροῖ τὴν ὀρθόδοξη καρδιά κατοπτρίζεται στὴν ἡσυχαστικὴ κίνηση (14ος αἰώνας μ.Χ.) ποὺ καταυγάζεται ἀπὸ τὸ φῶς τῆς Μεταμορφώσεως, τό Θαβώριο φῶς.

Οἱ «ὑπὲρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων» (Migne Ε.Π. τ. 50 1101 καὶ ἑξῆς) λόγοι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, μὲ τὸ ἀπολογητικὸ περιεχόμενό τους, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ δύο ὁμιλίες του ἡ ΛΔ΄ «εἰς τὴν μεταμόρφωσιν τοῦ Σωτῆρος ἐν ᾗ παράστασις, ὅτι τὸ κατ’ αὐτὸν φῶς ἄκτιστον ἐστὶ» καὶ ἡ ΛΕ΄ «εἰς τὴν αὐτὴν τοῦ Κυρίου μεταμόρφωσιν, ἐν ᾗ παράστασις, ὡς εἰ καὶ ἄκτιστον ἐστὶ κατ’ αὐτὸν τό θειότατον φῶς, ἀλλ’ οὐκ ἐστιν οὐσία τοῦ Θεοῦ» (Migne Ε.Π. 151,424 καί ἑξῆς 436 καί ἑξῆς) ἀποτελοῦν καὶ ὕμνο πρὸς τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου μπροστὰ στὸ φῶς τῆς ὁποίας παρέμεινε ἔκπληκτος ὁ ἱερὸς Πατέρας.

Ἐπιστρατεύοντας τίς γνῶμες πολλῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἀνατολῆς γιὰ νὰ στηρίξει τὶς ἀπόψεις του ὁ θεοφόρος Πατέρας διδάσκει, ὅτι οἱ πάντες δύναται νὰ γευθοῦν τὴν χαρὰ τοῦ Θαβωρίου Φωτός, τὸ ὁποῖο χαρακτήριζεται μὲ πλῆθος ἐπιθέτων καὶ ἐκφράσεων.

Τοῦτο εἶδαν, διδάσκει ὁ ἱερὸς καὶ θεῖος Γρηγόριος, «οἱ ἔγκριτοι τῶν μαθητῶν, καθάπερ ἀκούεις ψάλλουσαν τὴν Ἐκκλησίαν….., τὴν οὐσιώδη τοῦ Θεοῦ καὶ ἀΐδιον εὐπρέπειαν εἶδον ἐν Θαβώρ…………… τὴν ὑπέρφωτον τοῦ ἀρχετύπου κάλλους λαμπρότητα, αὐτὸ τὸ ἀνείδεον εἶδος τῆς θεϊκῆς ὡραιότητος, δι’ οὗ θεουργεῖται καὶ τῆς πρὸς τὸ πρόσωπον θείας ὁμιλίας καταξιοῦται ὁ ἄνθρωπος, αὐτὴν τὴν ἀΐδιον καὶ ἀδιάδοχον βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, αὐτὸ τὸ ὑπερ νοῦν καὶ ἀπρόσιτον φῶς, φῶς οὐράνιον, ἄπλετον, ἄχρονον ἀΐδιον, φῶς ἀπαστράπτον ἀφθαρσίαν, φῶς θεοῦν τούς θεουμένους……. μία γὰρ χάρις Πατρός, Υἱοῦ καὶ Πνεύματος, ἥν εἰ καὶ σωματικοῖς εἶδον ὀφθαλμοῖς, ἀλλὰ διανοιγεῖσιν……».

Στόν Ἁγιορείτικο Τόμο «ὑπὲρ τῶν ἡσυχαζόντων ἔργῳ καὶ λόγῳ» (Migne Ε.Π. 150, 1225 καί ἑξῆς) καὶ στὶς ἀποφάσεις τῶν Ἱερῶν Συνόδων 1341, 1351 ἐπικυρώθηκαν οἱ θεολογικὲς διδασκαλίες τοῦ ἁγίου Πατρός γιά τὴν θεωρία τοῦ θείου Φωτὸς τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τοὺς διαθέτοντες τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις.

Κατά τήν ὀρθόδοξη εὐσέβεια καί πνευματικότητα ὁ πιστὸς ἄνθρωπος δύναται νὰ γνωρίσει τὸ Θαβώριο Φῶς μέ τήν ταπείνωση καὶ τήν ἀγάπη, διότι κατὰ τὸν πρύτανι τῆς θεολογίας ἅγιο Ἰωάννη τὸν Δαμασκηνὸ στήν ὁμιλία του «εἰς τήν μεταμόρφωσιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Migne Ε.Π. 96,545) «ὁ ἐν τῷ ἄκρω, τῆς ἀγάπης γενόμενος, τρόπον τινὰ ἑαυτοῦ ἐξιστάμενος κατανοεῖ τὸν ἀόρατον καὶ τὸν ἐπιπροσθοῦντα ζόφον τοῦ σωματικοῦ νέφους ὑπεριπτάμενος καὶ ἐν τῇ τῆς ψυχῆς αἰθρίᾳ γενόμενος ἐνατενίζει τῷ ἡλίῳ τῆς δικαιοσύνης τρανότερον» κατ’ ἰδίαν προσευχόμενος.

Ἀναφερόμενος ὁ ἴδιος ἱερὸς Πατέρας καὶ θεοφόρος διδάσκαλος τῆς θεολογίας στοὺς λόγους τῆς ἀπὸ τήν Φωνῆς ἐκ τῆς νεφέλη θεολογεῖ ὀρθοδόξως λέγοντας καὶ τὰ ἑξῆς: «Οὗτος ἐστὶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς ὁ προαιώνιος, ὁ μόνος ἐκ μονογενοῦς, ὁ ἀχρόνως καὶ ἀΐδίως προελθών ἐξ ἐμοῦ τοῦ γεννήτορος, ὁ ἐξ ἐμοῦ καὶ ἐν ἐμοί καὶ σὺν ἐμοί, ἀεὶ ὤν καὶ οὐκ ὑφυστερίζων τὴν ὕπαρξιν. Ἐξ ἐμοῦ……….. δι’ ὅ ὁμοούσιος ἀγαπητός. Τὶς γὰρ ἀγαπητὸς ὡς ὁ μονογενής;»

Τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος ἐρευνώντας ἐπισταμένως παρατηρεῖ : «Μετεμορφώθη τοίνυν οὐχ ὅ οὐκ ἦν προσλαβόμενος ἀλλ’ ὅπερ ἦν τοῖς οἰκείοις μαθηταῖς ἐκφαινόμενος διανοίγων τούτων τὰ ὄμματα».

Ἡ ὀρθόδοξη εὐσέβεια καὶ κατὰ Χριστὸν ζωὴ διαποτίζεται ἀπὸ αὐτὲς τὶς θεοπτικὲς ἐμπειρίες τῆς Μεταμορφώσεως, πού νοηματοδοτοῦν τὴν ἄσκηση καὶ τὸν ἁγῶνα τῶν πιστῶν γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν.

«Οἱ τῷ ὕψει τῶν ἀρετῶν διαπρέψαντες
καὶ τῆς ἐν’ θέου δόξης ἀξιωθήσονται».

(τρίτο ἐσπέριο στιχηρὸ της ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως).
Αὔγουστος 2014

Του  Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου Δρ. Θ. για την Romfea.gr

Η μεταμόρφωση του Χριστού που θα γιορτάσουμε για μια ακόμη φορά και τούτο το χρόνο, δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός, αλλά ήταν η αποκάλυψη της νέας πραγματικότητας, που εισήλθε στην ανθρώπινη ιστορία και στη ζωή του καθενός μας.

Στην μεταμόρφωση αποκαλύφθηκε αυτό που όλοι μας γνωρίσαμε, δηλαδή η φανέρωση της θεανθρώπινης υποστάσεώς του, της μείξεως των δυο φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού.

Ο σύγχρονος άνθρωπος συνεχώς καυχιέται για τα σκαρφαλώματα και τις αναβάσεις του τόσο στα Ιμαλάια όσο και στη Σελήνη.

Μια άλλη όμως σωτήρια ανάβαση δεν ενδιαφέρθηκε να πραγματοποιήσει, που θα τον οδηγούσε στο όρος Θαβώρ. Εκεί πάνω όλα είναι λευκά και λαμπερά όπως ο ήλιος. Στο όρος αυτό συναντάμε τις κορυφές της αλήθειας, της αγάπης και ολοκλήρου της αγιότητας.

Η ανάβαση και το όρος είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό της βιβλικής και θεολογικής σκέψης. Δυο όροι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το Θεό στην Παλαιά Διαθήκη, το όρος Σινά ή Χωρήβ και το όρος Σιών.

Στο Χριστό γίνονται αρκετές αναφορές για τα όροι που κήρυξε, έπαθε, προσευχήθηκε, όπως το Όρος των Μακαρισμών, το Όρος των ελαιών, ο Γολγοθάς, το Όρος Θαβώρ κ.τλ. Αυτά όμως δεν είναι ένας θρησκευτικός αποκλεισμός.

Η λατρεία και η προσευχή μπορεί να γίνει παντού και πάντοτε. Γιατί είναι πνευματική. Κατά παραστατικό τρόπο η ανάβαση στο Όρος μας προσφέρει αυτήν ακριβώς την αναζήτηση της θέας του άκτιστου φωτός. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο, ότι πολλά μοναστήρια είναι κτισμένα στις κορυφές των ρρέων. 

Τα όρη πάντοτε αποτελούν μια ανάβαση του ανθρώπου, μια πρόσκληση για γαλήνη και ηρεμία.

Ό Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην Ομιλία του Εις την Μεταμόρφωση, αναφέρεται σε αυτήν την ανάβαση, αλλά συγχρόνως και κατάβαση του Θεού στο πρόσωπο του εναθρωπήσαντος Λόγου.

Και ερώτα ο ίδιος ο Άγιος γιατί ο Χρίστος τους οδήγησε στο όρος; Γιατί αυτή η ανάβασης; Και απαντά ο ίδιος για να τους δείξει το μυστήριο της θεώσεως, που είναι ακριβώς η θέα του Άκτιστου φωτός. Η ανάβαση από τα γήινα στα επουράνια.

Στο όρος το φως του Χριστού, ή έλαμψη δεν είναι κάτι που έρχεται και φεύγει, ούτε περισσότερο υπόκειται στις αισθήσεις, αν και το βλέπουν οι σωματικοί οφθαλμοί, εντούτοις το φως αυτό, αλλοιώνει και θεώνει τους Αποστόλους.

Στο όρος οι Απόστολοι ανέβηκαν στο θεαθήναι θεία δόξαν. Ανέβηκαν, άνοιξαν οι οφθαλμοί τους και είδαν το ανέκφραστο και άκτιστο φως. 

Μια τέτοια γεύση της θείας μακαριότητας είχαν στην ανάβαση στο όρος Θαβώρ οι τρεις Απόστολοι. Για αυτό και ο Απόστολος Πέτρος ποθεί να μείνουν εκεί και να μην φύγουν.

Αλλά ο Χριστός τους καλεί να κατέβουν από το όρος και να πορευτούν στην κοιλάδα, εκεί που οι άνθρωποι υποφέρουν και αγωνίζονται.

Η μεταμόρφωση του Χριστού έχει μεγαλύτερη σημασία, καθότι δεν δοξάσθηκε μόνο ο Κύριος αλλά και όλοι εμείς οι χοϊκοί που προσπαθούμε να μετέχουμε στην δόξα του.

Βέβαια η δόξα του Θεού είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που είδαν και γνώρισαν οι τρείς απόστολοι, διότι αυτοί την γνώρισαν και την είδαν όσο χωρούσε η ανθρώπινη φύσης τους.

Εμείς όλοι οι ποθούντες την δόξα και τη σωτηρία μας, θα πρέπει να σταματήσουμε τις διάφορες άλλες αναβάσεις και να επιδιώξουμε την μια και μοναδική που οδηγεί στο όρος της μεταμόρφωσης.

Μέσα στη Θεία Λειτουργία προσφέρεται ο μεταμορφωμένος Χριστός, σε κάθε τόπο και κάθε στιγμή. Είναι η αέναη ανάβαση των πιστών στη θέα του άκτιστου φωτός.

Ένα είναι βέβαιο πως εκεί επάνω στο όρος αυτό θα ξεκουρασθούμε και θα ελαφρώσουμε, διότι εκεί θα εξαγνιστούμε και θα μεταμορφωθούμε.
Ας το προσπαθήσουμε.