Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου

Μετά από απόφαση και πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, συνήλθαν στο Φανάρι, στην Κωνσταντινούπολη, οι Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, στην 5η κατά σειρά Σύναξη, με πρώτη αυτή που συγκάλεσε για πρώτη φορά ο ίδιος Πατριάρχης το 1992, λίγο μετά την ανάρρησή του στον θρόνο της του Κωνσταντίνου Πόλης.       

Η απόφαση για την σύγκληση αυτής της ΣΥΝΑΞΕΩΣ ήταν εξαιρετικά σημαντική, γιατί θα αποφάσιζε την πραγματοποίηση η όχι σε σύντομο χρονικό διάστημα της ΑΓΙΑΣ και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Όραμα πενήντα και πλέον ετών.

Τα ζητήματα που είχαν προκύψει τα τελευταία χρόνια στις συναντήσεις των εκπροσώπων των Εκκλησιών είχαν σχεδόν αφαιρέσει την ελπίδα για την πραγματοποίησή Της.

Το μόνο που απέμεινε ήταν ,όπως σωστά είχε επισημάνει ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, που είχε την ευθύνη εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι ίδιοι οι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι να αναλάβουν την ευθύνη!

Το ρίσκο ήταν μεγάλο. Πολλοί προέβλεπαν την αποτυχία της συναντήσεως, γεγονός που θα κόστιζε σε κύρος και θα εγκυμονούσε κινδύνους για την περαιτέρω ενότητα της Ορθοδοξίας.

Εντούτοις, οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Η Σύναξη παρ’ όλες τις δυσκολίες, ολοκλήρωσε με εξαιρετική επιτυχία τις εργασίες Της και το 2016 ορίσθηκε ως το έτος της ΑΓΙΑΣ και Μεγάλης Συνόδου, εκτός απροόπτου.

Η επιτυχία οφείλεται κατ’ αρχάς στην εμπειρία και το κύρος που διαθέτει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, από την Σύναξη του 1992, είναι ο μόνος που σήμερα είναι εν ζωή.

Ο πειστικός λόγος του και τα επιχειρήματα για την αναγκαιότητα της Συνόδου, με βασικό την ανάγκη της μαρτυρίας της ενότητας της Ορθοδοξίας σ όλο τον κόσμο, τούτη ιδιαίτερα την εποχή της παγκοσμιότητας και των συγκλονιστικών αλλαγών, αλλά και η διακριτική του διαχείριση των δυσκολιών και των διαφόρων απόψεων, που με ηρεμία οδηγούσε τα πράγματα στη σύγκλιση και την τελική ομοφωνία, έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα.

Βέβαια, σ’ αυτό συνέβαλε και η υπευθυνότητα που επέδειξαν όλοι οι παρόντες ηγέτες της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Τόσο οι ίδιοι όσο και οι συνοδοί τους-μέλη της ΣΥΝΑΞΕΩΣ, είχαν δικαίωμα συμμετοχής και παρεμβάσεων.

Στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και κατανόησαν ότι κανείς δεν θα μπορούσε και δεν έπρεπε να πάρει την ευθύνη της αποτυχίας και της αναβολής.

Βασικά σημεία συγκλίσεως υπήρξαν:

1. Η ομοφωνία των αποφάσεων τόσο στο προπαρασκευαστικό στάδιο όσο και κατά τις εργασίες της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.

2. Της Συνόδου θα προεδρεύσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Οι Προκαθήμενοι θα κάθονται δεξιά και αριστερά του.

3. Κάθε Αυτοκέφαλη Εκκλησία θα εκπροσωπείται με 24 επισκόπους το πολύ συν τον Προκαθήμενο Της.

4. Κάθε Εκκλησία θα διαθέτει μια ψήφο και θα εκφράζεται ομόφωνα.

5. Ειδική Διορθόδοξος Επιτροπή με δυο εκπροσώπους από κάθε Εκκλησία θα αναλάβει να αναθεωρήσει και να επικαιροποιήσει τα κείμενα της Συνόδου, ιδιαίτερα δε αυτά με θέμα: «Η ορθόδοξος Εκκλησία και η Οικουμενική Κίνηση», «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον» και «Η συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις την προώθησιν της Ειρήνης, της Δικαιοσύνης, της Ελευθερίας, της Αδελφοσύνης και της Αγάπης μεταξύ των λαών και την εξαφάνισιν των φυλετικών και άλλων διακρισεων».

6. Τέλος, ευχή όλων είναι να ολοκληρωθούν όλα τα θέματα της Συνοδου.

Την όλη προσπάθεια τραυμάτισε η στάση της Αντιπροσωπείας του Πατριαρχείου Αντιοχείας.

Η απουσία του ίδιου του Πατριάρχου ΙΩΑΝΝΟΥ, λόγω προβλημάτων υγείας, και το θέμα, που έχει προκύψει με την εκλογή καί εγκατάσταση Επισκόπου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στο Κατάρ, οδήγησαν στην άρνηση της υπογραφής του κειμένου των αποφάσεων και του ανακοινωθέντος, καθώς και στη μη συμμετοχή στο Πανηγυρικό Συλλείτουργο της Κυριακής της Ορθοδοξίας.

Ελπίδα επιλύσεως θα παραμείνει η πρόταση του Αρχιεπισκόπου ΚΥΠΡΟΥ για συνάντηση των Ορθοδόξων Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής στην Μεγαλόνησο.

Είναι αλήθεια ότι πολλά πλέον πρέπει να γίνουν από εδώ και στο εξής... Τα όρια είναι πιεστικά και η ευθύνη μεγάλη.

Επιθυμία του Οικουμενικού Πατριάρχου και απόφαση της ΣΥΝΑΞΕΩΣ είναι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος να πραγματοποιηθεί στον Ναό της ΑΓΙΑΣ Ειρήνης στην Κωνσταντινούπολη, όπου συγκλήθηκε και η ΔΕΥΤΕΡΗ Οικουμενική Σύνοδος το 381 μ.Χ.

Άρθρο του Σεβασμιωτάτου στην Εφημερίδα «Το Παρόν»

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευσταθίου

Ἡ κάθε προσευχή μας εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ταπείνωσής μας.

Ὅταν αἰσθανόμαστε ὅτι δέν ἔχουμε κάτι, τότε τὸ ζητᾶμε μὲ τήν προσευχή μας.

Ὁ ἐγωϊστὴς θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του αὐτάρκη. Νομίζει πώς τὰ ἔχει ὅλα καὶ εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ ὅλους, ἄρα δέν τοῦ λείπει τίποτε, κατὰ τὴ γνώμη του, καὶ ἔτσι λησμονεῖ τὸν Θεό.

Ἂν εἶχε ταπείνωση, θὰ ἔβλεπε ὅτι εἶναι λειψὸς σὲ πολλά, γιατὶ κανεὶς δέν εἶναι τέλειος, καὶ τότε θὰ ἔτρεχε κοντὰ στον Θεὸ γιά νά τοῦ ἀναπληρώσει τὰ ἐλλείποντα.

Ὅταν ἔχουμε ἕνα πρόβλημα καὶ δέν μποροῦμε νά τὸ λύσουμε μόνοι μας, ἡ ἐπιγνώση αὐτῆς τῆς ἀδυναμίας εἶναι δεῖγμα ταπεινοφροσύνης πού μᾶς ὁδηγεῖ κοντὰ στούς ἀνθρώπους, γιά νά μᾶς βοηθήσουν πρὸ πάντων κοντὰ στόν Θεὸ, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι Ἐκεῖνος καὶ θέλει καὶ μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει.

Ὅταν ἔχουμε πόνο καὶ δέν μποροῦμε νά τὸν θεραπεύσουμε, αὐτὴ ἡ ἐπίγνωση τῆς ἀδυναμίας μας εἶναι δεῖγμα ταπεινοφροσύνης, πού μᾶς ὁδηγεῖ στήν προσευχὴ, μὲ τὴ σκέψῃ ὅτι Ἐκεῖνος, πού εἶναι παντοδύναμος, θὰ μᾶς βοηθήσει νά ξεπεράσουμε τὸ πρόβλημα.

Ἔχουμε ἀγῶνα πνευματικὸ καὶ σὲ κάποια στιγμὴ νιώθουμε ἀνεπαρκεῖς νά προχωρήσουμε γιά νά τὸν ὁλοκληρώσουμε;

Αὐτὴ ἡ συνειδητοποίηση τῆς ἀδυναμίας μας, ποὺ εἶναι δεῖγμα ταπείνωσης, μᾶς ὁδηγεῖ κοντὰ στόν Θεὸ καὶ μὲ τὴν προσευχὴ μας ἐμεῖς οἱ ἀδύνατοι γινόμαστε δυνατοὶ μὲ τὴ βοήθεια Ἐκείνου.

Ὅμως καὶ σὲ ἄλλες στιγμὲς τῆς ζωῆς μας καθοριστικές πού αἰσθανόμαστε νά μᾶς πλημμυρίζει ἡ ἀγάπη καὶ ἡ εὐλογία Του, ἐὰν ἔχουμε ταπείνωση, στήν προσευχὴ μας θὰ καταφύγουμε, γιά νά εἰποῦμε τὸ μεγάλο εὐχαριστῶ καὶ ν’ ἀποδώσουμε ὅλα τὰ καλά που ἔχουμε σὲ Ἐκεῖνον πού εἶναι «ὁ δοτὴρ παντὸς ἀγαθοῦ».

Ἔχουμε καλὰ παιδιά; Ἐὰν σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ φώτισή Του ἀνέδειξε αὐτὰ τὰ παιδιά, πού αὐτὸ εἶναι τρανὸ δεῖγμα ταπείνωσης, τότε κοντὰ στόν Θεὸ θὰ πᾶμε γιά νά τοῦ εἰποῦμε «δικὰ Σοῦ εἶναι τὰ παιδιὰ, Κύριε.

Ὅ,τι καλὸ ἔχουμε εἶναι δικό Σου δῶρο, σὲ μᾶς ἀνήκουν οἱ παραλείψεις, οἱ ἀδυναμίες καὶ οἱ ἁμαρτίες».

Ἂν ἔχουμε ὑγεία, καὶ πάλι αἰσθανόμαστε τὴν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσουμε τὸν Θεό, γιατὶ καὶ αὐτὸ εἶναι δῶρο δικὸ Του.

Ἡ ταπείνωσή μας μᾶς ὁδηγεῖ πάντα κοντὰ του, γιατὶ συνειδητοποιοῦμε ὅτι δέν εἴμαστε για ὅλα ἱκανοί, δέν εἴμαστε οἱ τέλειοι ἢ ὅ,τι τέλειο ἔχουμε καὶ ὅσες δυνάμεις διαθέτουμε ὅλα αὐτὰ εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ πρέπει πάντα νά προσευχόμαστε καὶ ἄλλοτε νά τὸν παρακαλοῦμε καὶ ἄλλοτε νά τὸν δοξολογοῦμε.

Καὶ εἶναι παρατηρημένο ὅτι, ὅταν ταπεινωνόμαστε,  νιώθοντας τίς ἀδυναμίες μας καὶ διώχνοντας ἀπὸ τὴν ψυχὴ μας τὸν ἐγωισμό καὶ τὴν ὑπερηφάνεια,τότε ἔρχεται πολὺ κοντὰ μας ὁ Θεὸς καὶ μᾶς ἀναδεικνύει.

Ὁ Ἰακὼβ, ὅταν ταπεινώθηκε καὶ ἔτσι ταπεινωμένος κοιμήθηκε στό χῶμα καὶ ἔβαλε γιά προσκέφαλο μία πέτρα, τότε ἀξιώθηκε νά δεῖ τὴν κλίμακα πού εἶχε τὴ μία ἄκρη της στόν οὐρανὸ καὶ τὴν ἄλλη στή γῆ καὶ ἀνέβαιναν καὶ κατέβαιναν οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ὑμνοῦντες καὶ ψάλλοντες.

Ἡ Παναγία μας εἶχε πολλὲς ἀρετές. Μὲ τὴν ἁγιοπνευματικὴ καὶ χαρισματικὴ ζωὴ της ἐπέτυχε τὸν προσωπικὸ ἁγιασμὸ της, πού κάλυψε ὁλόκληρη τὴν παρθενικὴ της ὕπαρξη, δηλαδὴ καὶ τὴν πάναγνη ψυχὴ της καὶ τὸ ὁλοκάθαρο ἁγνὸ σῶμα της.

Εἶχε  πρόσωπο  ἰλαρό, γλυκὺ καὶ ἤρεμο, ἐφ’ ὅσον ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ πλημμύρισε τήν ψυχή της καὶ εἶχε ὡς ἐπακόλουθο αὐτὴ τὴν ἀκτινοβολία στό πρόσωπο. Γεμάτη εἰρήνη καὶ χάρη ἡ ψυχή; Γαλήνη καὶ ἠρεμία καὶ στό πρόσωπο.

Θαυμάζουμε ὅλες τίς ἀρετὲς της. Τὴν ἀγάπη, τὴν πίστη, τὴν ἁγνότητα, τὴν προσευχητικὴ της διάθεση, μὰ ἐκείνη πού τὴν ξεχωρίζει εἶναι μία ἀρετή πού εἶναι ἡ ρίζα καὶ τῶν ἄλλων ἀρετῶν, ἡ ὁποία στίς μέρες μας θεωρεῖται ἀδυναμία καὶ δέν ἐκτιμᾶται. Καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ταπείνωσή της.

Ὅταν  ἔλεγε στήν Ἐλισάβετ, κατὰ τὴ συνάντησή τους, ὅτι ὁ Θεὸς «ἐπέβλεψε ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ» δέν ἔκανε φιλολογία, ἀλλὰ ἔδινε μαρτυρία γιά τὸ περιεχόμενο τῆς καρδιᾶς της.

tapeinosiἩ Παναγία μας ἔδειξε αὐτὴ τὴν ταπείνωση σὲ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς της. Ἀπὸ τότε πού ἔφυγε γιά τὸν Ναὸ καὶ ἔζησε μὲν σὲ ἅγιο τόπο ἀλλὰ χωρὶς τὴν παρουσία καὶ τὴ στοργὴ τῶν κατὰ σάρκα γονέων της, μέχρι πού εἶδε τὸν Κύριό μας ἐπάνω στόν σταυρὸ καὶ τὴν εἶδαν κάποιοι ὡς μητέρα «τοῦ πλάνου ἐκείνου», ὡς τροφὸ τοῦ καταδικασμένου σὲ σταυρικὸ θάνατο, ὡς ὁδηγήτρια ἐκείνου πού τὸν σταύρωσαν «ὡς κακοῦργον μετὰ τῶν κακούργων».

Ὅπου ἔδειξε τὴν ὑπομονὴ καὶ ταπείνωσή της ἀμέσως μετὰ ἔπαιρνε καὶ τὴ δόξα της ὡς ἀμοιβὴ της.

Στόν γάμο τῆς Κανᾶ πλησιάζει τὸν Κύριο καὶ διακριτικὰ τοῦ λέγει «οἶνον οὐκ ἔχουσι». Ἐκεῖνος σχεδὸν αὐστηρὰ τὴν παρατηρεῖ καὶ τῆς  λέγει «τί ἐμοὶ καὶ σὺ γύναι, οὔπω ἤκει ἡ ὥρα μου».

Ἡ ἀπάντηση δέν ἦταν καθόλου κολακευτικὴ καὶ ἔπρεπε ἐκείνη πού τὴν ἄκουσε, γιά νά μὴν πικραθεῖ καὶ προσβληθεῖ, νά ἔχει ταπείνωση.

Ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου μας εἶχε αὐτὴ τὴν «ὑψοποιὸ ταπείνωση», γι’ αὐτὸ καὶ ἀμέσως τὴν ἀμείβει ὁ Κύριος, κάνοντας τὸ πρῶτο θαῦμα καὶ ἀλλάζοντας τὸ πρόγραμμά του.

Ἀλήθεια! Μήπως πρέπει χωρὶς ἀναβολὴ νά βεβαιωθοῦμε καὶ νά πιστέψουμε ὅτι μᾶς λείπει αὐτὴ ἡ ἀρετὴ, γι’ αὐτὸ καὶ δέν προσευχόμαστε συχνὰ ἢ προσευχόμαστε χλιαρά;

Μήπως μᾶς λείπει ἡ ταπείνωση, γι’ αὐτὸ θεωροῦμε τὰ καλὰ τῆς ζωῆς μας ὡς κατορθώματα δικὰ μας καὶ γι’ αὐτὸ κάποτε τὰ χάνουμε, γιά ν’ ἀποδειχθεῖ ὅτι εἶναι Ἐκεῖνος πού μᾶς τὰ πῆρε;

Μήπως μένουμε σὲ μία χαμοζωὴ, πού τὴν τρέφει ὁ ἐγωϊσμὸς μας, καὶ γι’ αὐτὸ ἔχουμε στερηθεῖ τή χαρά, τή σιγουριά, τὴ γαλήνη καὶ τήν ἠρεμία, τὴν εἰρήνη καὶ τὴ σωτηρία μας;

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ εἶναι ταπεινός. Ἡ ζωὴ του κοντὰ στόν Θεὸ τοῦ δίδει τή δυνατότητα τῆς σύγκρισης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἑαυτοῦ του.

Βλέπει τότε τὸ μέγεθος τοῦ Θεοῦ, τὶς ἀρετὲς ὅλες στόν ἀπόλυτο βαθμό, βλέπει καὶ τὶς δικὲς του ἀρετές, πού εἶναι οἱ «λάμπουσες ἁμαρτίες» καὶ ἀδυναμίες καὶ τότε ἀποκτᾶ ταπεινὸ φρόνημα.

Νά γιατὶ μᾶς συμφέρει ἡ ἀναστροφὴ μας μὲ ἁγίους ἀνθρώπους καὶ τὸ πλησίασμά μας στόν Θεό. Τότε βλέπουμε ποιοί πραγματικὰ εἴμαστε καὶ ἡ ταπείνωσή μας μᾶς ὁδηγεῖ στή μετάνοια.

Από το βιβλίο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης «Ροδοπέταλα στη χάρη της».

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου

Δέν πέρασε ἀπ’ αὐτό τόν κόσμο ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος νά μή ἐδάκρυσε καί νά μή ἐγεύθη τῶν θλίψεων τήν δοκιμασία.

Εἶναι σαφής ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἔχει διαχρονική ἰσχύ: «Ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλά θαρσεῖτε, ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον» (Ἰω. ιστ’, 33), καί ἀλλοῦ, «Μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε» (Λουκ. στ’, 21).

Ἐπειδή οἱ καιροί μας εἶναι ἐξαιρετικά σκληροί καί πολλάκις οἱ ἄνθρωποι κάμπτονται ἀπό τίς δυσκολίες καί ἀδυνατοῦν νά ἀντιμετωπίσουν μέ θάρρος τά προβλήματα, θεωρήσαμε πάνυ ὠφέλιμο νά ἀσχοληθοῦμε μέ τό θέμα αὐτό, προκειμένου νά ἐπιστηρίξωμε τούς ταλαιπωρημένους ἀπό τά ποικίλα βάρη ἀδελφούς μας.

Ὡς τίτλο τοῦ ἄρθρου μας ἐθέσαμε τόν λόγο τοῦ Γκαῖτε, ὁ ὁποῖος φιλοσοφῶντας γιά τήν ζωή ἔγραψε μέ νόημα: «τοῦ πόνου τό ψωμί ὅποιος δέν ἔφαγε, μόνο ἐκεῖνος δέν σᾶς γνώρισε, ὦ οὐρανοί...».

Ὅσο θά ὑπάρξῃ θάλασσα χωρίς φουρτούνα καί οὐρανός χωρίς σύννεφα, τόσο θά ὑπάρξῃ καί ζωή χωρίς θλίψεις καί προβλήματα.

Ὅσο καί ἄν ἐρευνήσῃ κανείς τήν ἀνθρώπινη ἱστορία, ἀπό τότε πού ἐδημιουργήθη ὁ κόσμος μέχρι σήμερα, δέν θά καταφέρῃ νά βρῇ πτυχή της ἄμοιρη πόνων, θλίψεων καί δοκιμασιῶν.

Ποῦ ὀφείλονται ὅμως οἱ θλίψεις;  Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος μιλάει μέ σαφήνεια γιά τήν γενεσιουργό αἰτία τῶν θλίψεων, λέγοντας ὅτι εἶναι τά πάθη μας, οἱ ἁμαρτίες μας, ἡ ἀποστασία μας ἀπό τόν Θεό.

«Ὅταν γάρ ἥμαρτεν ὁ Ἀδάμ τήν ἁμαρτίαν ἐκείνην τήν χαλεπήν καί τό κοινόν ἁπάντων ἀνθρώπων κατεδίκασε γένος, λύπῃ τότε κατεδικάζετο...» (Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς Ὀλυμπιάδα Ἐπιστολή Ι’, 3α, ΕΠΕ 37, 454).

Αὐτή ἡ λύπη ὅμως ἐνικήθη καί εἰς χαρά μετενεστράφη, ὅταν ἐνηνθρώπησε ὁ Θεός, ὅταν δηλαδή ἦλθε ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ

Ὁποῖος μέ τήν εἰς ᾅδου κάθοδο καί τήν Ἀνάστασή του ἐνίκησε τήν λύπη καί τόν θάνατο.  

Καί πάλι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θά μᾶς διδάξῃ πάνω σ’ αὐτό τό θέμα καί ὡς καλός πατέρας θά ἐξηγήσῃ στά παιδιά του:

Τίς θλίψεις τίς ἐπιτρέπει ὁ Θεός,

– Γιά τήν τελειοποίηση μας.

– Γιά τήν ἐνδυνάμωση τῆς θελήσεώς μας.

– Γιά νά γινώμαστε λαμπρότεροι, ὅπως τό χρυσάφι πού δοκιμάζεται στήν φωτιά.

– Γιά νά Τόν μιμούμεθα στήν ταπείνωση.

Ὁ Κύριός μας ἔγινε «ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ»  (Φιλιπ. β’, 18). Ἀλήθεια, ποιός ἄλλος ὑπέστη τέτοια μαρτύρια, ὅπως ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός; Ἐξευτελισμούς, ὕβρεις, ραπίσματα, μαστίγωμα, ἀτιμωτικό σταυρικό θάνατο...

– Γιά νά λαμβάνωμε στεφάνια ἀπό τόν Θεό.

Ἄς συνειδητοποιήσουμε ὅλοι μας, ὅτι ὁ βίος μας ἐπάνω στήν γῆ εἶναι πολύ λίγος, ἀπειροελάχιστος μπροστά στήν αἰωνιότητα. Αὐτή ἡ ζωή, μᾶς προετοιμάζει γιά τήν μέλλουσα δόξα.

– Γιά νά ὁδηγούμεθα στήν ἁγιότητα.

Μή λησμονῆτε, ἀδελφοί μου, τόν λόγο τοῦ Κυρίου: «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ’, 24).

– Γιά νά παραδειγματίζωνται οἱ ὑπόλοιποι ἄνθρωποι καί νά ἀντέχουν στίς δικές τους θλίψεις.

Γι’ αὐτό ὁ Θεός ἐπιτρέπει νά θλίβωνται περισσότερο οἱ δίκαιοι, παρά οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων.

Μελετῶντας τήν ζωή τῶν Ἁγίων, π.χ. τοῦ Ἰώβ τοῦ πολυάθλου, λαμβάνομε δύναμη μεγάλη καί παρηγορία στίς θλίψεις μας καί στό τέλος ἀναδεικνυόμεθα νικητές.

Γιατί ὅμως δέν ἀντέχομε σήμερα εἰδικά, στίς δοκιμασίες καί ὁδηγούμεθα στήν ἀπόγνωση; Διότι μᾶς λείπουν τά ἀντισώματα, γιά νά νικήσωμε τόν ἰό τῶν θλίψεων.

Ἔχει ἀρρωστήσει τό πνευματικό ἀνοσοποιητικό μας σύστημα. Γι’ αὐτό καί μένομε στήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία, ἐνῷ πρέπει νά περνᾶμε στήν νικοποιό δύναμη διά τοῦ ὅπλου τῆς χάριτος, τοῦ Σταυροῦ δηλαδή τοῦ Κυρίου μας, τόν ὁποῖο προβάλλει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ὡς τρόπαιο νίκης καί ὡς «μηχανή» καί «σχοινίον» (κατά τόν Ἱερό Χρυσόστομο) γιά νά ἐκτοξευθοῦμε στήν Ἀνάσταση.

Δυστυχῶς στίς ἡμέρες μας δέν ὑπάρχουν γερά πνευματικά θεμέλια, ἀφοῦ τά τελευταῖα χρόνια οἰκοδομήσαμε στήν ἄμμο καί τό ὅλο κτίσμα θυμίζει ἀνδριάντα μέ χρυσό κεφάλι καί σάπια χωματένια πόδια.

Ἀστοχήσαμε, πιστεύοντες ὅτι χαρά βρίσκεται μόνο στήν γῆ, στά ἐφήμερα, στά φθαρτά, στά κοσμικά παλάτια, στίς ψεύτικες ἡδονές, καί γι’ αὐτό, ὅταν αὐτά παρῆλθαν, ἤ παρέρχονται, γευόμεθα τήν ὀδύνη.

Στηρίξαμε τήν εὐτυχία μας στίς ἀπρόσωπες σχέσεις καί διελύσαμε τούς δεσμούς πνεύματος καί αἵματος, πού συγκρατοῦν τά μέλη μιᾶς κοινωνίας.

Γκρεμίσαμε τήν σταυρόσχημη διάσταση τῆς ἀγάπης καί κοινωνίας προσώπων: Θεός – ἄνθρωπος καί ἄνθρωπος – συνάνθρωπος. Ἔτσι βρεθήκαμε στό κενό.

Ἄς ἑστιάσωμε στόν χῶρο μας, στήν πατρίδα μας, ἡ ὁποία μαστίζεται ἀπό τήν πολυεπίπεδη, ὡς τήν ἔχομε πολλάκις χαρακτηρίσει, κρίση.

Δυστυχῶς ὑπερεπερίσσευσε ὁ πόνος καί ἡ θλιψη. Κάθε ἡμέρα ζοῦμε ἀνθρώπινα δράματα καί βλέπομε τούς ἀνθρώπους, καί μάλιστα τήν νεολαία μας, νά βαδίζουν ὡς «νυχτωμένοι στρατοκόποι, ἀποσταμένων καί σβησμένων ἐλπίδων», ὡς θά ἔλεγε καί ὁ ποιητής.

Καί τί θά γίνῃ; Ἔτσι θά προχωρᾶμε; Θά συμβιβασθοῦμε μέ αὐτή τήν «μοῖρα», γιά νά μιλήσωμε μέ ἁπλᾶ λόγια; Θά δραπετεύωμε ἀπό τήν ζωή ἀπό τήν πίσω πόρτα;

Ἀλλ’ ὄχι. Ἡ ζωή εἶναι δῶρο Θεοῦ. Εἶναι ἀναντικατάστατη. Ὁ λαός μας ἔχει τόν δικό του τρόπο, ὥστε μέσα ἀπό τήν ἁπλότητά του νά δίδῃ μαθήματα ἐλπίδας, αἰσιοδοξίας, ζωῆς.

Ἔχετε σκεφθῆ ἀλήθεια, πόσο ξεχωριστός λαός εἴμαστε γενικά  καί, ἐφ’ ὅσον μιλᾶμε γιά τό συγκεκριμένο ζήτημα, πόσο ξεχωριστός λαός εἴμαστε στό νά κατακτᾶμε τούς οὐρανούς;

Τετρακόσια χρόνια ὑπέμεινε τό γένος μας ἀπό φρικτούς δυνάστες, διωγμούς καί κατατρεγμούς, ἐξευτελισμούς καί μαρτύρια. Καί ὅμως, ἀπετίναξε μέ γενναιότητα τόν ζυγό τῆς πνευματικῆς καί σωματικῆς σκλαβιᾶς.

Γιατί ἄραγε δέν καλλιεργοῦμε τό κλῖμα τῆς αἰσιοδοξίας καί τῆς γενναιότητας, ἑτοιμάζοντας τήν εὐτυχία τῶν παιδιῶν μας; Λέει λοιπόν ὁ λαός μας: «Καί μέ τά χίλια βάσανα, πάλι ἡ ζωή γλυκειά εἶναι».

Σέ ἐπίσκεψή μας σέ χωριό τῆς ἐπαρχίας μας, γέροντας σοφός, μέ σχεδόν ἕναν αἰῶνα ζωῆς στήν πλάτη του, μοῦ εἶπε: «Νά δίνῃς θάρρος, Δέσποτα, στά παιδιά, στούς νέους.

Τά παιδιά εἶναι σήμερα σάν τό τσόφλι τοῦ αὐγοῦ. Δέν ἀντέχουν γιά πολλά. Με τό πρῶτο βόλι λακᾶνε  (με τήν πρώτη δυσκολία, ἐννοοῦσε, τό βάζουν στά πόδια).

Ἐμεῖς, Δεσπότη μου, χῶμα φάγαμε γιά νά ζήσουμε, ἀλλά τό κεφάλι δέν τό βάλαμε κάτω. Καί πολέμους περάσαμε καί φτώχειες καί πεῖνες καί ἡ ξενητειά πῆρε πολλά βλαστάρια μας, ἀλλά δόξα τῷ Θεῷ εἴμαστε ὄρθιοι, καί ἄν χρειαστῇ σέρνουμε πρῶτοι τό χορό...».

Καί σέ ἄλλο χωριό τῆς ἐπαρχίας μας βρήκαμε νεαρό αὐτή τήν φορά, βράχο τῆς ὑπομονῆς (πόσο στ’ ἀλήθεια μικρός ἔνοιωσα μπροστά του!), ὁ ὁποῖος ἀδυνατοῦσε ἐξ αἰτίας μιᾶς σπάνιας ἀσθένειας τῶν μυῶν, νά κινήσῃ τά μέλη τοῦ σώματος του (μόνο νά μιλάῃ μπορεῖ).

Αὐτό τό παιδί, γεμάτο αἰσιοδοξία, χαρά, δύναμη, ἀντοχή μοῦ εἶπε: «Ἔχω μιά μεγάλη ἀπορία, Πάτερ. Γιατί οἱ ἄνθρωποι τό βάζουν στά πόδια μέ τήν ὁποιαδήποτε δυσκολία;

Λυπᾶμαι ὅταν μαθαίνω, ὅτι κάποιοι συνάνθρωποί μας βάζουν τέλος στήν ζωή τους γιά χρέη καί κάποια ἄλλα θέματα... Θεωρῶ τήν μεγαλύτερη εὐτυχία τό ὅτι μπορῶ καί μιλῶ.

Τό ὅτι εἶμαι στήν ζωή. Εἶμαι πιό δυνατός τώρα καί ὄχι πρίν λίγα χρόνια, πού ἤμουν ἀθλητής στόν στίβο». Καί εἶναι μόλις 35 ἐτῶν, συμπληρώνω ἐγώ.

Ἀκούοντας αὐτά τά λόγια, ζητοῦσα ἐσωτερικά καί μυστικά συγγνώμη ἀπό τόν Θεό, γιατί πολλές φορές λυπήθηκα γιά ἀσήμαντα πράγματα.

Τό μόνο πού μπόρεσα νά πῶ ἦταν: «Θέλεις παιδί μου νά τά πῇς αὐτά μπροστά σέ μιά κάμερα, γιά νά τά ἀκούσῃ ὁ ἀπογοητευμένος κόσμος;». «Καί βέβαια!», μοῦ ἀπήντησε.

Ἀδελφοί μου, θά μποροῦσα νά ἀναφέρω πολλά παραδείγματα. Ὅμως θά καλέσω ὅλους νά ὑψώσωμε τά μάτια στόν οὐρανό καί νά εὐχαριστήσωμε τόν Θεό, γιατί Ἐκεῖνος εἶναι πού στέκεται πάντοτε δίπλα μας καί κοντά μας καί δέν μᾶς ἀφήνει ἀπό τά μάτια Του καί ἀπό τήν πατρική ἀγκαλιά Του.

Νά Τόν εὐχαριστήσωμε, γιατί ἔχομε παρηγοριά μας τήν Παναγία μας. Αὐτή μᾶς κράτησε ἀπό τό χέρι σάν πρόσωπα καί σάν Λαό. Σκούπισε τά δάκρυά μας καί τόν ἱδρῶτα μας καί μᾶς περιέβαλε μέ τήν μητρική Της φροντίδα.

Ἡ Εἰκόνα Της εἶναι τό φῶς τῆς ζωῆς μας, ἡ ἐλπίδα μας, ἡ χαρά μας...

Να δοξολογήσωμε τόν Θεό, γιατί μᾶς ἔδωσε «παρακλήτους» τούς Ἁγίους μας, οἱ ὁποῖοι εἶναι οἱ δάσκαλοί μας στήν ὑπομονή καί στήν καρτερία καί οἱ πρέσβεις μας οἱ ἀκοίμητοι γιά νά ξεπερνᾶμε τά προβλήματά μας.

Ἀδελφέ μου, ἐσύ πού στενοχωρεῖσαι καί κλαῖς γιά ὁποιονδήποτε λόγο, ἐσύ πού ἔχασες πρός καιρόν τό θάρρος σου καί τήν δύναμή σου, θυμίσου ὅτι τά σύννεφα μπορεῖ γιά λίγο νά κρύβουν τόν ἥλιο, ὅμως ὁ ἥλιος ὑπάρχει, ὁ οὐρανός μένει ἀνεπηρέαστος καί σέ λίγο θά φανῇ τό φῶς καί ἡ λαμπρότητά του.   

Ἀδελφέ μου, ἐσύ πού ὑποφέρεις καί λυγίζεις ἀπό τῆς ζωῆς τίς λύπες καί τά βάσανα, θυμίσου ὅτι τό χιόνι γιά λίγο καλύπτει τό χῶμα καί τά φυτά, ὅμως εἶναι ἀπαραίτητο γιά τήν ἰσορροπία τῆς φύσεως.

Σέ λίγο θά λειώσῃ καί ἡ ἄνοιξη θά φανῇ, φέρνοντας μαζί της τοῦ χιονιοῦ τά εὐεργετήματα.

Ἀδελφέ μου, ἐσύ πού ξενυχτᾶς καί ἀγωνίζεσαι νά ξεπεράσῃς τόν πόνο καί νά βρῇς λύσεις γιά τά προβλήματά σου, ἄκουσε τόν Κύριό μας, πού σοῦ λέγει, μέ τόση, ναί μέ τόση ἀγάπη:      

«Ἐγώ πατήρ, ἐγώ ἀδελφός, ἐγώ Νυμφίος, ἐγώ οἰκία, ἐγώ τροφεύς, ἐγώ ἱμάτιον, ἐγώ ῥίζα, ἐγὼ θεμέλιος. Πᾶν ὅπερ ἄν θέλῃς ἐγώ. Μηδενός ἐν χρείᾳ καταστῇς. Ἐγώ δουλεύσω. Ἦλθον γάρ διακονῆσαι, οὐ διακονηθῆναι. Ἐγώ καί φίλος καί ξένος καί κεφαλή καί ἀδελφός καί μήτηρ. Πάντα ἐγώ· μόνον οἰκείως ἔχε πρός ἐμέ. Ἐγώ πένης διά σέ, καί ἀλήτης διά σέ, ἐπί Σταυροῦ διά σέ, ἐπί τάφου διά σέ, ἄνω ὑπέρ σοῦ ἐντυγχάνω τῷ Πατρί, κάτω ὑπέρ σοῦ πρεσβευτής παραγέγονα παρά τοῦ Πατρός. Πάντα μοι σύ καί ἀδελφός καί συγκληρονόμος καί φίλος καί μέλος. Τί πλέον θέλεις;» (Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τό κατά Ματθαῖον Ὁμιλία ΟΣΤ´, 24, ΕΠΕ 12, 34).

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

Πλούσια πνευματική τράπεζα μας παραθέτει στο κοπιαστικό αυτό ταξίδι της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής η φιλόστοργη μητέρα μας Εκκλησία, ιδιαιτέρως κάθε Παρασκευή βράδυ με την ακολουθία των Χαιρετισμών.

Και εστιάτωρ πνευματικός που γεμίζει με χαρά τις καρδιές μας και δίνει ελπίδα στις προσδοκίες μας είναι το πρόσωπο της Παναγίας.

Ο Άγιος Ιωάννης Επίσκοπος Ευχαϊτων σε έναν περίφημο κανόνα του, την χαρακτηρίζει ως «η πόλις του Θεού του παμβασιλέως».

Την ονομάζει «ευαγές κειμήλιο» και συγχρόνως λαμπάδα του ηλίου της δόξης. Την παρακαλεί δε εξ ονόματος του λαού του Θεού, να περιφρουρήσει την κληρουχία της.

Να τι λέγει ο θαυμαστός αυτός ιερός υμονογράφος:

«Η πόλις του Θεού, το του παμβασιλέως, θεοδόχον ευαγές κειμήλιον σεπτόν, Θεοτόκε Πανάμωμε, φρούρησον σην κληρουχίαν, την αεί ευφημούσαν σε, και γεραίρουσαν πίστει τον τόκον σου». (Θεοτοκάριον, Κυριακή Εσπέρας, Ήχος δ’)

Ακριβώς, τον ίδιο χαρακτηρισμό αποδίδει στο σεπτό πρόσωπό της και ο έτερος υμνογράφος, Άγιος Ιωσήφ, στον κανόνα τον οποίο ακούσαμε στην αποψινή ακολουθία των Χαιρετισμών.

«Ρωννύμενοι σθένει σου, πιστώς αναβοώμεν σοι· χαίρε πόλις του Παμβασιλέως» – «Παίρνοντας σθένος από τη δική σου δύναμη, σου φωνάζουμε με πίστη· χαίρε η πόλη του Παμβασιλέως» (Κανόνας Χαιρετισμών, Ωδή ε’)

Η πόλις του Θεού.

Η φράση αυτή των ιερών υμνογράφων της Εκκλησίας μας είναι παρμένη από τον προφήτη και ψαλμωδό Δαυίδ.

Στον 45ο ψαλμό, στον στίχο 5, ο θεόπτης ιερός υμνωδός μιλάει για τα ρεύματα τα οποία ευφραίνουν την πόλη του Θεού, την οποία ο ύψιστος ηγίασε για να είναι σκήνωμά Του και κατοικητήριό Του:

«Του ποταμού τα ορμήματα ευφραίνουσιν την πόλιν του Θεού. Ηγίασε το σκήνωμα αυτού ο Ύψιστος».

Οι Πατέρες της Εκκλησίας βλέπουν σ’αυτήν την πόλη του Θεού την προτύπωση της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Τα ορμήματα, κατά τον θεοφόρο Δαμασκηνό, είναι τα κύματα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, τα οποία στόλισαν ολόκληρη την ύπαρξή της. Καρπός, η Παναγία, προσευχής των αγιασμένων γεννητόρων Της.

Έντονη η παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην ζωή της και μάλιστα κατά την είσοδό της στα Άγια των Αγίων.

Ετρέφετο υπό της χειρός των Αγγέλων, κατά την έκφραση των ιερών υμνογράφων και των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας μας: «...και τρεφομένη αγγέλου δια χειρός η Πανάμωμος...» (απόστιχα Εισοδίων).

Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού της, την αναδεικνύει όχι απλώς χαριτωμένη, αλλά κεχαριτωμένη.

Καί αυτά τα ορμήματα του ποταμού του Αγίου Πνεύματος την καταδεικνύουν ως πόλη και κατοικητήριο τερπνό του Παντάνακτος Θεού.

Έτσι η παρθενική της μήτρα έγινε θρόνος του Βασιλέως Χριστού και η κοιλία της παλάτι πιο ευρύχωρο από τον ουρανό.

Πόσο ωραία και συγκλονιστικά μας τονίζει την αλήθεια αυτή ο ιερός υμνογράφος: «την γαρ σην μήτραν θρόνον εποίησεν και την σην γαστέρα πλατυτέραν ουρανόν απειργάσατο».

Η πόλις του Θεού.

Γι’αυτήν την πόλη του Θεού πάλι μας μιλάει ο Προφήτης Δαυϊδ στον 86ο ψαλμό : «δεδοξασμένα ελαλήθη περί σου, η πόλις του Θεού».

Δηλαδή, «ω πόλις εκλεκτή του Θεού, δεδοξασμένα και εξαίσια ελαλήθησαν περί σου υπό των προφητών, οι οποίοι προανήγγειλαν το ένδοξον μέλλον σου».

Προτύπωση και πάλι, σε αυτόν τον ψαλμό, του μυστηρίου της Θεοτόκου. Χαρακτηρίζεται ως πόλις στην οποία ήλθε να κατοικήσει ο Κύριος.

Δεν έζησε σ’αυτήν άνθρωπος ή άνθρωποι όπως ζουν στις μεγάλες και στις μικρές πόλεις του κόσμου, αλλά ο μοναδικός και ανεπανάληπτος άνθρωπος, ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός.

Δανείζεται την σάρκα από τα πανάχραντα αίματα της Παναγίας μητέρας Του για να έλθει στη γη και να συναναστραφεί με το ανθρώπινο γένος: «...επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη...», θα αποκαλύψει χιλιάδες χρόνια πριν ο Προφήτης Βαρούχ (Κεφάλαιο 3, στίχος 38).

Η συμβολή της Παρθένου στο έργο της σωτηρίας, πριν φθάση η ημέρα εκείνη κατά την οποία ο Θεός σύμφωνα με το προαιώνιο σχέδιό Του έκλινε τους ουρανούς και κατέβηκε στη γη, ήταν η εξής: από τη στιγμή που γεννήθηκε (η Παναγία) οικοδομούσε κατάλυμα για Εκείνον, τον Σωτήρα του κόσμου· ἀγωνιζόταν να καταστήση ωραία την κατοικία του Θεού, δηλαδή, τόν εαυτό της, τέτοια που μπορεί να είναι άξια γι΄ Αυτόν.

Κι ακόμη περισσότερο, δεν Του πρόσφερε η Παρθένος μόνο βασιλική κατοικία άξια του μεγαλείου Του, αλλά Του ετοίμασε από τον εαυτό της και τη βασιλική πορφύρα και τη ζώνη και, όπως λέγει ο Δαβίδ, τήν ‘’ευπρέπεια’’, τη ‘’δύναμη’’ και την ίδια τη ‘’βασιλεία’’. (Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, Λόγος εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου).

Η πόλις του Θεού

Η πόλις του Παμβασιλέως Χριστού.

Η πόλις, στην οποία κατοίκησε ο Θεός παντοτινά.

Η πόλις, η οποία φιλοξένησε το πυρ της θεότητος.

Η πόλις, δηλαδή η Παναγία, που αποδέχθηκε την πρόσκληση του Θεού και πραγματοποιήθηκε ολόκληρο το έργο της σωτηρίας.

Η πόλις, η Παναγία, από την οποία ο Θεός πήρε σαν ενδυμασία τον άνθρωπο και η Παρθένος έγινε μητέρα του Κτίστου (Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, ο.π.).

Σ’ αυτήν την πόλη καταφεύγουμε πάντοτε και ιδιαίτερα στις συμφορές και στις τρικυμίες του βίου μας.

Αυτή η πόλη, όχι μόνο μας περιφρουρεί, αλλά συγχρόνως και μας σώζει από τα πεπυρωμένα βέλη του πονηρού τα καθ’ ημών κινούμενα.

Αυτή η πόλις μας ανοίγει τον δρόμο για την ουράνια πόλη, την Βασιλεία των Ουρανών, αφού «ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13,14).

Αυτή η πόλις, ακόμη, του Βασιλέως Χριστού είναι Εκείνη που θα συνηγορήσει για την ουράνια εγκατοίκησή μας σ’αυτήν την καινή πόλη της Βασιλείας των Ουρανών.

Γι’αυτό και η εμπειρία των Αγίων μας είναι χαρακτηριστική : «πιαστείτε από το χέρι της Παναγίας για να σας μεταφέρει με ασφάλεια στον θρόνο του Υιού και Θεού της» (Γέροντας Παΐσιος).

«Παναγία Θεοτόκε, πρόσχες τη κραυγή του δούλου σου, της σης δεομένου επικουρίας Μητρόθεε. Η ελπίς μου εισάκουσον μου, και κατάσπευσον του σώσαι με» (Θεοτοκάριον, Τετάρτη εσπέρας, Ήχος δ’, Ωδή γ’).