Άρθρα - Απόψεις

Ο ταπεινός «εργάτης» της Εκκλησίας επτά χρόνια στον θρόνο

arxiepiskopos-ieronymos-1

Του Μάκη Αδαμόπουλου

Από την Ορθόδοξη Αλήθεια | Φύλλο Φεβρουαρίου


«Ευχαριστώ τον Θεό και τους αρχιερείς». Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια του τότε Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κ. Ιερωνύμου στο άκουσμα της απόφασης της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος που τον εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος στις 7 Φεβρουαρίου 2008.

Επτά χρόνια μετά, ο Αρχιεπίσκοπος συνεχίζει να υλοποιεί τις δεσμεύσεις του ενθρονιστήριου λόγου του. Συνεχίζει με δύναμη ψυχής να βρίσκεται δίπλα στον άνθρωπο που υποφέρει και στους νέους «που ασφυκτιούν από έλλειψη πνευματικού οξυγόνου».

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος γεννήθηκε στα Οινόφυτα Βοιωτίας στις 30 Μαρτίου 1938. Ηταν το πρώτο παιδί της οικογένειας του Τάσου και της Δήμητρας Λιάπη. Διάχυτη και αδιαμφισβήτητη είναι η αγάπη του για την ιδιαίτερη πατρίδα του και τους κατοίκους της.

Εκεί έκανε τις πρώτες δυνατές και ουσιαστικές φιλίες, που κρατούν ακόμη. Θυμάται με νοσταλγία τα παιδικά χρόνια του και τις ξεχωριστές εκδρομές που έκαναν στο Κάστρο και στον Ασωπό ποταμό. Στη Βοιωτία γνώρισε τον πνευματικό καθοδηγητή του, τότε αρχιμανδρίτη και μετέπειτα μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας Νικόδημο Γραικό.

Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε φορά που επισκέπτεται την περιφέρεια της Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας εκατοντάδες πιστοί τον πλησιάζουν για να μιλήσουν μαζί του, να πάρουν την ευχή του αλλά και να του εξομολογηθούν προβλήματα, ανησυχίες και ζητήματα που τους απασχολούν.

Βλέπουν στο πρόσωπό του τον πνευματικό πατέρα τους, τον δικό τους άνθρωπο, τον φίλο, τον συγγενή, τον πιστό ποιμενάρχη που συνεχίζει να τους αγαπά και να τους στηρίζει.

Αλλά και ο ίδιος, πάντα καλοπροαίρετα, με ευχάριστη διάθεση και χαμόγελο δέχεται και συζητά με όλους. Εκεί νιώθει ότι τον αγαπούν και τους το ανταποδίδει.

Η Αρχαιολογία

Σπούδασε Αρχαιολογία και Θεολογία στην Αθήνα και στη συνέχεια πραγματοποίησε βυζαντινές σπουδές σε Αυστρία και Γερμανία.

Η Αρχαιολογία αποτελεί πάντα κάτι που τον γοητεύει. Ακόμη και σήμερα, όταν επισκέπτεται αρχαιολογικούς χώρους και βυζαντινά μνημεία, δεν αρκείται στην τυπική σύντομη πληροφόρηση, αλλά ενδιαφέρεται να μάθει με λεπτομέρειες όσο περισσότερα μπορεί.

Ζητά από τους υπευθύνους να του διευκρινίσουν και να του λύσουν κάθε απορία. Και μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές που καταθέτει και ο ίδιος τις γνώσεις και την εμπειρία του παρουσιάζοντας σημαντικές ιστορικές πληροφορίες.

Εργάστηκε, άλλωστε, ως πανεπιστημιακός βοηθός στην Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, δίπλα στον σπουδαιότερο ερευνητή της ελληνικής Αρχιτεκτονικής Αναστάσιο Ορλάνδο, ο οποίος υπήρξε και ένας από τους θεμελιωτές της επιστήμης της Βυζαντινής Τέχνης στην Ελλάδα.

Επίσης, εργάστηκε ως φιλόλογος στο Λεόντειο Λύκειο της Νέας Σμύρνης, στο 9ο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αθηνών καθώς και στο Γυμνάσιο Αυλώνα.

Καθηγητής

«Νέος που δεν δίσταζε να πει τη γνώμη του με θάρρος και σθένος». Ετσι χαρακτηρίζουν οι μαθητές του τον τότε καθηγητή Φιλολογίας της Λεοντείου Σχολής Ιωάννη Λιάπη.

Συγκινημένοι, θεωρούν ότι έχει μείνει πιστός στις απόψεις του, σεμνός και ταπεινός. Συζητούσαν μαζί του πολλές ώρες εντός και εκτός σχολείου και θυμούνται ότι είχε απάντηση σε κάθε ερώτημά τους, όσο δύσκολο κι αν ήταν.

Ποτέ δεν απέφευγε ερωτήματα και μπορούσε να τεκμηριώσει αυτό που έλεγε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη των λόγων του, με αυτοσυγκράτηση και μέτρο.

«Ηταν όμως και ο αγαπημένος τους την ώρα των ελέγχων. Ολοι οι μαθητές θυμούνται ότι είχαν υψηλή βαθμολογία στα μαθήματά του, όχι μόνο επειδή ο ίδιος δεν αδικούσε κανέναν, αλλά γιατί είχε καταφέρει να μεταδώσει στους μαθητές τις γνώσεις και την αγάπη για μελέτη. Ηταν στο πλευρό τους σε κάθε δυσκολία και, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τον χώρο της εκπαίδευσης και να γίνει κληρικός, το ανακοίνωσε ο ίδιος στους μαθητές του, στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Σήμερα, όταν επισκέπτεται σχολεία, ξυπνάει μέσα του ο καθηγητής που με αγάπη φροντίζει τους μαθητές».

Εγκαταλείποντας την ακαδημαϊκή καριέρα του, εντάχθηκε στον ορθόδοξο κλήρο. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 3 Δεκεμβρίου 1967 από τον μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας Νικόδημο, στη Θήβα, λαμβάνοντας το όνομα Ιερώνυμος προς τιμήν του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου Α΄.

Στις 10 του ίδιου μήνα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην πόλη της Λιβαδειάς, όπου έλαβε το οφίκιο του αρχιμανδρίτη.

Ηγούμενος

Από την ημέρα της χειροτονίας του έως και το 1978 υπηρέτησε ως πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας και διετέλεσε ηγούμενος των Ιερών Μονών Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σαγματά (1971-1977) και Οσίου Λουκά Βοιωτίας (1977-1981).

Το διάστημα των ετών 1978-1981 υπήρξε γραμματέας και κατόπιν αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

«Χρωστάω την εκλογή μου στην Αρχιεπισκοπή, στον όσιο Λουκά»

Πνευματικός πατέρας και καθοδηγητής του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου υπήρξε ο μακαριστός μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας Νικόδημος Γραικός.

Ηταν ο άνθρωπος που αποφάσισε, αν και ακόμη είχε δυνάμεις και αποθέματα προσφοράς, να παραιτηθεί από τη θέση του μητροπολίτη, θεωρώντας ότι για το καλό της Εκκλησίας θα ήταν σωστό να τον διαδεχθεί ο πνευματικός υιός του Ιερώνυμος, παρέχοντάς του έτσι την ευκαιρία να αξιοποιήσει τα δικά του τάλαντα, τα σπουδαία προσόντα που του έχει προσφέρει ο Θεός.

«Ο,τι έκανα ήταν για το συμφέρον της Εκκλησίας» δήλωνε λακωνικά σε όσους εξέφραζαν την απορία τους για την ενέργειά του αυτή.

Ο μακαριστός Νικόδημος του είχε διδάξει ότι η ζωή παίρνει ιδιαίτερο νόημα όταν βοηθάμε μυστικά τους συνανθρώπους μας όσο και όπως μπορούμε. Η εις επίσκοπον χειροτονία του πραγματοποιήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1981 στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ.

Ο Αρχιεπίσκοπος δεν έχει πάψει να τιμά τον μακαριστό μητροπολίτη Θηβών και επισημαίνει ότι θα έπρεπε να αποτελεί πρότυπο μίμησης.

Θυμάται ότι τις τελευταίες ημέρες τον είχε καλέσει κοντά του και του ζήτησε να μοιράσει τα προσωπικά αντικείμενά του στους φτωχούς και το σπίτι του, που το είχε φτιάξει με δικό του κόπο, να το δωρίσει στο σωματείο των κωφαλάλων.

Η Μελίνα

Στα τέλη του 1986 έφτασε από τη Βενετία το ιερό λείψανο του οσίου Λουκά στο ομώνυμο μοναστήρι στις δυτικές υπώρειες του Ελικώνα, κοντά στην αρχαία Στειρίδα. Πολλοί επισκέπτες από την Ελλάδα - και όχι μόνο- βρίσκονταν εκεί για τις ακολουθίες.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία όμως ζήτησε να πάρουν το ιερό λείψανο και να φύγουν από το μοναστήρι, το οποίο, όπως τους είπαν, επιβάλλεται να παραμείνει κλειστό, για να αποφευχθούν τυχόν ζημιές. Τότε ξεκίνησαν οι εντάσεις.

Αρχές του 1987 ο Ιερώνυμος, τότε μητροπολίτης Θηβών, επισκέφθηκε τη Μελίνα Μερκούρη, που ήταν υπουργός Πολιτισμού, για να της ζητήσει να παρέμβει, ώστε να μπορούν πλέον να λειτουργούν κανονικά στον Οσιο Λουκά. Η ίδια δέχτηκε με προθυμία τον μητροπολίτη και ενδιαφέρθηκε να μάθει τις λεπτομέρειες του προβλήματος.

Οι αρχαιολόγοι που βρίσκονταν στη συνάντηση επέμεναν ότι τα κεριά και οι επισκέψεις των πιστών θα καταστρέψουν το βυζαντινό μνημείο, το οποίο αποτελεί και το σπουδαιότερο προσκύνημα του 11ου αιώνα.

Ο Αρχιεπίσκοπος κατέθεσε στη Μελίνα Μερκούρη τον προβληματισμό του και την ανησυχία του και, γνωρίζοντας ότι η ίδια ήταν ένας άνθρωπος της τέχνης και των γραμμάτων, της ζήτησε να βάλει τον εαυτό της στη θέση τους λέγοντας: «Σκεφτείτε πως έχει συντηρηθεί και έχει ανακατασκευαστεί το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και εσείς θέλετε να ανεβάσετε μια αρχαία τραγωδία, για παράδειγμα τη "Μήδεια", αλλά κάποιοι δεν σας αφήνουν, διότι, όπως λένε, πατώντας στο θέατρο, θα το καταστρέψετε, τι θα κάνατε;».

Χωρίς δεύτερη σκέψη, η Μελίνα Μερκούρη συμφώνησε με τον κ. Ιερώνυμο και έδωσε αμέσως εντολή να ανοίξει η Ιερά Μονή.

Το σημάδι

Μια δύσκολη περίοδος για τον Αρχιεπίσκοπο ήταν λίγο πριν από τις Αρχιεπισκοπικές Εκλογές του 1998. Τότε τον συκοφάντησαν για οικονομικά θέματα. Απογοητευμένος αλλά αισιόδοξος, με δύναμη προσευχήθηκε στον όσιο Λουκά, για να αποκατασταθεί η αδικία και έτσι έγινε.

Αυτό ήταν ένα πρώτο σημάδι από τον όσιο Λουκά. Δέκα χρόνια μετά οι Αρχιεπισκοπικές Εκλογές του 2008 ορίστηκαν για τις 7 Φεβρουαρίου και αυτό ήταν το δεύτερο σημάδι, γιατί εκείνη την ημέρα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του οσίου Λουκά του Στειριώτη.

Γι' αυτό και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος έχει πει χαρακτηριστικά: «Χρωστάω την εκλογή μου στον όσιο Λουκά».

«Σκοπός της Εκκλησίας είναι να στέκεται δίπλα στον άνθρωπο που έχει ανάγκη»

Ο Αρχιεπίσκοπος έχει καθημερινά ραντεβού από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ. Δεν αρνείται να δεχτεί όποιον ζητήσει να τον δει.

Πολιτικοί, διπλωμάτες, επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, άποροι, ασθενείς, νέοι, παιδιά θα επισκεφθούν τον Αρχιεπίσκοπο, για να ζητήσουν τη στήριξή του και την προσευχή του, και ο ίδιος δεν θα αρνηθεί να συναντήσει κανέναν.

Θα κάνει ό,τι μπορεί είτε επικοινωνώντας ο ίδιος άμεσα με αρμόδιους φορείς είτε επιστρατεύοντας τους συνεργάτες του για να λυθεί όποιο ζήτημα.

Επισκέπτεται νοσηλευτικά ιδρύματα και κοινωνικές υπηρεσίες χωρίς συνοδεία δημοσιογράφων και τηλεοπτικών δικτύων.

Είναι γεγονός, εξάλλου, ότι καθημερινά γίνονται πολλές κινήσεις του Αρχιεπισκόπου πνευματικής και κοινωνικής μέριμνας, που δεν δημοσιοποιούνται, αφού δεν είναι αυτός ο σκοπός και ο στόχος.

Αφουγκράζεται τον παλμό της εποχής, τις ανησυχίες των πιστών και προσπαθεί να βρίσκεται στο πλευρό όσων έχουν ανάγκη.

Κύριο μέλημά του να ανακουφίζονται από τον πόνο όσοι υποφέρουν. «Σκοπός της Εκκλησίας, άλλωστε», όπως ο ίδιος πολλές φορές έχει τονίσει, «είναι να στέκεται δίπλα στον άνθρωπο που έχει ανάγκη».

Προσπαθεί και επιδιώκει με κάθε τρόπο να προσφέρει τις δυνάμεις της Εκκλησίας προς το κοινό συμφέρον και διεκδικεί τη συνεργασία με κράτος και Πολιτεία, για να μπορέσει να επιτύχει το κοινό καλό.

«Δεν θα μας συγχωρήσουν όσοι πεινάνε, αν δε συνεργαστούμε για να τους βοηθήσουμε» έχει δηλώσει και διαθέτει τις δυνάμεις της Εκκλησίας προς αξιοποίηση με μόνο γνώμονα τον άνθρωπο.

Η κλασική μουσική,
το μπαλκόνι της Πλάκας
και το αναμμένο φως

Ακούει κλασική μουσική, μελετά και διαβάζει καθημερινά, ενώ ξεκουράζεται και κοιμάται πολύ λίγο. Το φως του δωματίου του παραμένει ανοιχτό σχεδόν όλο το βράδυ. Ξεκουράζεται για λίγο και συνεχίζει το διάβασμα.

Του αρέσει να κάθεται στο μπαλκόνι της Αρχιεπισκοπής και να θαυμάζει την Ακρόπολη, την Πλάκα, τα γραφικά σοκάκια της Αθήνας και τους ανθρώπους της.

Δίπλα του βρίσκονται συνεργάτες και άνθρωποι που γνωρίζει χρόνια και τον στήριξαν με την αγάπη τους και τον σεβασμό τους.

Οταν βρίσκει λίγο ελεύθερο χρόνο, επισκέπτεται την ιδιαίτερη πατρίδα του και τους αγαπημένους συγγενείς του.

Σημαντική ένδειξη, βέβαια, της μετριοφροσύνης, της σεμνότητας, της συνέπειας και της απλότητας του χαρακτήρος του είναι το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα, επτά χρόνια μετά την εκλογή του, υπάρχουν άνθρωποι σε σημαντικές θέσεις της Αρχιεπισκοπής και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος που βρίσκονται εκεί πολύ πριν από την εκλογή του, διότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος λειτουργεί αξιοκρατικά, με αγάπη και σεβασμό προς τον συνάνθρωπο.

 

Μια πολύτεκνη «αγκαλιάζει» όσους υποφέρουν

alexadra

Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Από την εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια | Φύλλο Φεβρουαρίου


Για την κυρία Αλεξάνδρα Γεωργακοπούλου όλα ξεκίνησαν από μια διαφήμιση της Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών, στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας.

Η ίδια ήταν επιφορτισμένη με την πολυμελή οικογένειά της, αφού είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών.

Τη διαφήμιση όμως της Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών την άκουγε συνέχεια για μερικούς μήνες, ώσπου τελικά ωρίμασε μέσα της η σκέψη.

«Στο τελευταίο παιδί έμεινα 33 μέρες στο νοσοκομείο, γιατί η εγκυμοσύνη ήταν υψηλού κινδύνου. Οταν έχεις ζήσει το νοσοκομείο από μέσα και ξέρεις ότι ένα μικρό παιδί είναι εκεί μόνο του, αυτό ίσως σε ευαισθητοποιεί πιο πολύ» μας λέει, εξηγώντας την απόφασή της να γίνει εθελόντρια της Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών.

Η σωστή προετοιμασία όσων ενδιαφέρονται να βοηθήσουν στο έργο της Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών της Αρχιεπισκοπής Αθηνών είναι απολύτως απαραίτητη.

Οι κοινωνικοί λειτουργοί παίρνουν συνεντεύξεις από τους ενδιαφερομένους («για να δουν και αυτοί με τι ανθρώπους έχουν να κάνουν», σημειώνει η κ. Γεωργακοπούλου), ενώ ακολουθεί θεωρητική εκπαίδευση σχετικά με τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται στο νοσοκομείο, αλλά και με τα διαφορετικά περιστατικά ασθενών, που καλούνται οι εθελοντές να αντιμετωπίσουν.

Υστερα, ο νέος εθελοντής πηγαίνει μαζί με έναν παλαιότερο στο νοσοκομείο. Εκεί έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με το πρώτο δύσκολο τεστ συναισθημάτων.

«Στην αρχή όλοι οι εθελοντές φοβόμαστε ότι μπορεί να μην το αντέξουμε και ότι μπορεί να στενοχωριόμαστε όταν θα γυρίσουμε σπίτι μας» μας εξομολογείται η κυρία Γεωργακοπούλου, η οποία ένιωσε και αυτή φοβισμένη την πρώτη φορά (πηγαίνει συνήθως στα Νοσοκομεία Παίδων «Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού»).

Το συναίσθημα είναι το ίδιο, όπως λέει, «ακόμη και τώρα που είμαι πιο παλιά. Η σχέση με το παιδί χτίζεται από την αρχή, όμως (τα παιδιά) έχουν πολύ καλή διάθεση και, επειδή έχουν πολλή ανάγκη την αγκαλιά και το χάδι, η αμηχανία δεν κρατά περισσότερο από πέντε λεπτά. Φανταστείτε ότι είναι πολλά παιδιά με εισαγγελική εντολή, που έχουν βιώσει πολύ άσχημα πράγματα, κάτι που βγαίνει στη συμπεριφορά τους, αλλά, δόξα τω Θεώ, κυλάει η βάρδια (τρεις ώρες) και φεύγεις χαρούμενος μετά, αυτό συμβαίνει σε όλους τους εθελοντές και αυτό σου δίνει δύναμη και ξαναπηγαίνεις».

Τα παιδιά

«Είχαμε ένα παιδάκι που ήταν κωφό, τυφλό και παράλυτο και έλεγες “θα πάω και τι θα κάνω;”.

Σε αυτές τις περιπτώσεις περνούν τρεις ώρες με μια αγκαλιά και είναι ό,τι καλύτερο και για το παιδί και για σένα. Είναι φοβερό το πόσο μεγάλη ανάγκη έχουν τα παιδιά από την αγκαλιά.

Ακόμη και τα υγιή παιδιά πολλές φορές δεν θέλουν να βγουν έξω να παίξουν, θέλουν να σε νιώθουν εκεί, ότι τα αγκαλιάζεις, τους μιλάς, τους δίνεις προσοχή» αναφέρει η κυρία Γεωργακοπούλου, η οποία μοιράζεται μαζί μας το πόσο γεμάτη νιώθει εσωτερικά. «Φεύγεις (από το νοσοκομείο) και είσαι ευχαριστημένος, γιατί ξέρεις ότι, ενώ αυτό που έδωσες ήταν πάρα πολύ λίγο, γι’ αυτό το παιδί ήταν πάρα πολύ σημαντικό. Μου έχει τύχει να φροντίζω ένα πάρα πολύ άρρωστο παιδάκι, που έπειτα από δύο μέρες πέθανε.

Στενοχωριέσαι μεν, αλλά φανταστείτε τώρα ένα παιδί να είναι άρρωστο και να μην έχει έναν άνθρωπο δίπλα του. Οταν ξέρεις ότι μέσα στον πόνο αυτού του παιδιού, μέσα στη μοναξιά και το φόβο του, ήσουν δίπλα του και του χάιδευες το χεράκι, δεν σου μένει η λύπη ότι το παιδί είναι άρρωστο ή ότι πέθανε. Σου μένει η χαρά ότι σε αυτό το παιδάκι που ήταν μόνο του και δυσκολευόταν ήσουν τρεις ώρες δίπλα του».

«Για τρεις ώρες νιώθω σαν να  σταματά ο χρόνος»

Η κυρία Γεωργακοπούλου έχει την αμέριστη συμπαράσταση της οικογένειάς της, ως εθελόντρια στην Εθελοντική Διακονία Ασθενών. Δανείζεται από τα δικά της παιδιά παιχνίδια και ό,τι άλλο χρειάζεται για να απασχολεί τα παιδιά στο νοσοκομείο.

Για την ίδια η προσφορά βοήθειας προς τον συνάνθρωπο είναι θέμα διάθεσης. «Νομίζω ότι έχουμε βολευτεί όλοι σε έναν καναπέ και δεν θέλουμε να κοιτάξουμε τριγύρω τι γίνεται. Οχι μόνο στο νοσοκομείο να πας, γενικά σε κάθε γειτονιά, υπάρχει κόσμος που περνάει δύσκολα, που δεν έχει τα αναγκαία και εσένα μπορεί να σου περισσεύει κάτι.

Το να έχεις τη διάθεση να ξεβολευτείς και να προσφέρεις κάτι στον άλλο νομίζω ότι πρώτα από όλα γυρνάει πάλι πίσω σε εσένα, είναι μεγάλη ευλογία και στην οικογένεια.

Ολοι έχουμε δυσκολίες, όλοι τρέχουμε από δω κι από κει. Για να πάω στο νοσοκομείο, φεύγω πανικόβλητη, έχω χίλια πράγματα να κάνω, όμως τις τρεις ώρες που είμαι εκεί λες και σταματάει ο χρόνος, λες και δεν υπάρχει τίποτ’ άλλο».

Στα νοσοκομεία

Η Εθελοντική Διακονία Ασθενών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών δραστηριοποιείται από το 2003 στα νοσοκομεία του νομού Αττικής, προσφέροντας στοιχειώδη φροντίδα σε μοναχικούς ή εγκαταλειμμένους ασθενείς (ενήλικες και παιδιά), κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους.

Η βοήθεια που προσφέρεται στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη γίνεται με μεγάλη υπευθυνότητα και διάκριση.

Κυριακή Σταυροπροσκυνήσεως: Γιατί οι Χριστιανοί προσκυνούν την ημέρα εκείνη τον Σταυρό

fileskono

Γράφει ο Θεολόγος – Καθηγητής, Καρατζάς Κωνσταντίνος | Romfea.gr

Αδελφοί μου, εδώ και τρεις εβδομάδες διανύουμε μία από τις πνευματικότερες περιόδους της λειτουργικής μας ζωής, και συγκεκριμένα την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Πρόκειται, όπως όλοι γνωρίζουμε, για την κατεξοχήν ιερή περίοδο του έτους, η οποία περιλαμβάνει έξι συνολικά εβδομάδες αυστηρής νηστείας και μια σειρά από ιδιαίτερες ακολουθίες που τελούνται μόνο κατά την περίοδο αυτή, και ποτέ άλλοτε κατά την υπόλοιπη χρονιά.

Η Εκκλησία με τον συνδυασμό όλων αυτών στοχεύει στην πνευματική μας προετοιμασία για τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα, την Εορτή των Εορτών.

Επιθυμεί ανακαινισμένοι να βιώσουμε, να ζήσουμε δηλαδή και να νιώσουμε ότι γίνονται εκείνη την ώρα μπροστά μας, τα σωτήρια για όλη την ανθρωπότητα γεγονότα της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Θεανθρώπου Χριστού και να αντλήσουμε έτσι την απαραίτητη δύναμη για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες των καιρών.

Η σημερινή, λοιπόν, Κυριακή βρίσκεται ακριβώς στη μέση της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, του πνευματικού αυτού μας ταξιδιού, που κάθε άλλο παρά εύκολο είναι.

Όσοι από εμάς βιώνουμε ουσιαστικά και χωρίς μεσοβέζικες λύσεις το ασκητικό πνεύμα αυτής της περιόδου, αρχίζουμε να νιώθουμε τα πρώτα έντονα σημάδια πνευματικής κούρασης. Άλλωστε, ο πνευματικός αγώνας πάντα κουράζει. Αυτή, όμως, η ιερή κόπωση είναι που οδηγεί στην τελειότητα και στη σωτηρία.

Τώρα, λοιπόν, σ’ αυτήν την κρισιμότατη φάση του πνευματικού μας αγώνα η στοργική μητέρα όλων μας, η Εκκλησία μας αφήνει αβοήθητους; Μας αφήνει στην τύχη μας;

Όχι φυσικά, μιας και προβάλλει σήμερα στο μέσο του Ναού τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το σύμβολο της θυσίας του και το σύμβολο του χριστιανισμού, που για μας τους χριστιανούς είναι σημάδι σωτηρίας και χάριτος.

Μας καλεί να τον προσκυνήσουμε, ώστε να αναθαρρήσουμε και να συνεχίσουμε με ακόμη περισσότερη ένταση, κουράγιο και δύναμη τον πνευματικό μας αγώνα. Γι’ αυτό και την Τρίτη Κυριακή των Νηστειών την αποκαλούμε και Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.

Πιο συγκεκριμένα, νωρίτερα σήμερα, και μετά από τη μεγάλη Δοξολογία, ο Τίμιος Σταυρός μεταφέρθηκε με μια σεμνή πομπή στο κέντρο του Ναού. Όλοι θα τον προσκυνήσουμε με ευλάβεια και θα πάρουμε μαζί μας για ευλογία ένα λουλούδι και ένα κλαδάκι από δεντρολίβανο που θα μας δοθούν από τον ιερέα. Στη θέση αυτή θα παραμείνει ο Σταυρός όλη την υπόλοιπη εβδομάδα για να τον προσκυνούμε οι πιστοί στο τέλος κάθε ακολουθίας που θα τελεστεί.

Και ποιον Σταυρό προσκυνούμε; Μα τον Σταυρό που ο υμνογράφος των Χαιρετισμών εις τον Τίμιον Σταυρόν, αλλά και όλοι εμείς οι πιστοί νιώθουμε ως φύλακα της οικουμένης και θαυμάτων θησαυρό. Το ξύλον το μακάριον πάνω στο οποίο ο Θεάνθρωπος Χριστός θυσιάστηκε για να μας σώσει από τις αμαρτίες και από την υποδούλωση μας στο διάβολο.

Τον διάβολο που εμείς με τη θέλησή μας υποδουλωνόμαστε. Τον διάβολο που εμείς του δίνουμε το δικαίωμα να μας θέτει εμπόδια στην πνευματική μας ζωή και να μας παγιδεύει στην αμαρτία.

Τον διάβολο που για να τον καταπολεμήσουμε ο Χριστός μας έχει δώσει ως όπλο το Σταυρό Του. Νωρίτερα, στους Αίνους ψάλαμε ότι ο Σατανάς φρίττει, πανικοβάλλεται δηλαδή, και τρέμει μη αντέχοντας να αντικρύσει καν τη δύναμη και την όψη του Σταυρού.

Και κάτι άλλο, όμως, πάλι σχετικό με το Σταυρό προσθέτει η ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε σήμερα από τα χείλη του ιερέως και η οποία είναι παρμένη από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο.

Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τη φράση του Χριστού Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ, καί ἀκολουθείτω μοι, στην οποία ουσιαστικά συμπυκνώνεται όλο το κήρυγμα του Σταυρού.

Πιο συγκεκριμένα, ο Θεάνθρωπός Χριστός προσφέρει με τη σταυρική του θυσία τη σωτηρία σ’ όλους εμάς τους ανθρώπους. Δεν μας την επιβάλλει, όμως, ούτε με το ζόρι, ούτε και με τη βία.

Η ανοικτή αυτή πρόσκληση που απευθύνει ο Θεός στον καθένα μας ξεχωριστά για να τον ακολουθήσει, επιθυμεί να την αποδεχτούμε ελεύθερα.

Θέλει ελεύθερα ο κάθε ένας από εμάς να τον ακολουθήσει στον τρόπο ζωής που μας προσφέρει. Έναν τρόπο ζωής, όμως, που δεν είναι εύκολος, δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, όπως κάποιοι νομίζουν, αλλά έναν τρόπο ζωής σταυρικό.

Και τι σημαίνει σταυρικός; Σημαίνει να σταυρώσουμε, να νεκρώσουμε τα πάθη μας. Να υποτάξουμε το θέλημα μας, στο θέλημα του Θεού. Να κάνουμε δηλαδή τρόπο ζωής την φράση που όλοι μας κάθε μέρα λέμε στην προσευχή μας.

Το γνωστό σ’ όλους μας γεννηθήτω το θέλημά σου. Κάτι που ιδιαίτερα σήμερα που επικρατεί στην κοινωνία μας ο κτηνώδης ατομικισμός και ο εγωισμός είναι εξαιρετικά δύσκολο, είναι ένας σταυρός.

Ένας σταυρός όμως που οδηγεί στην Ανάσταση όχι μόνο στην μέλλουσα, αλλά και στην παρούσα ζωή.

Γιατί όσες δυσκολίες κι αν περνάμε, και ιδιαίτερα σήμερα με την οικονομική, κοινωνική και ηθική κρίση που μας πλήττει ανελέητα σαν κοινωνία, η πίστη στην δύναμη και στη χάρη του Σταυρού θα μας βοηθήσει να τις αντιμετωπίσουμε με επιτυχία. Θα είναι η κρυφή δύναμή μας.

Ας προσκυνήσουμε, λοιπόν, σήμερα με ευλάβεια τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.

Ας αντλήσουμε από εκείνον την δύναμη, το κουράγιο και τη βοήθεια που μας είναι τόσο αναγκαία, ώστε ανανεωμένοι και καθησυχασμένοι να αρχίσουμε το δεύτερο μέρος της Σαρακοστής και να ανεβούμε τον πνευματικό μας Γολγοθά. Τον Γολγοθά, όμως, που πάντα ακολουθεί η Ανάσταση. Γένοιτο!!!

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως (Μάρκ. Η΄, 34 - θ΄,1. )

dsc 0050

Του Αρχιμανδρίτη Δημητρίου Πολιτάκη
Διευθυντή του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης
Προϊσταμένου του Ιερού Ναού Τιμίου Σταυρού – Εσταυρωμένου Ηρακλείου


Έχοντας προ οφθαλμών το ανίκητο και ανυπέρβλητο σύμβολο της θυσίας του Χριστού τον Τίμιο Σταυρό, την Κυριακή αυτή της Σταυροπροσκυνήσεως, θα ακούσουμε στην Ευαγγελική περικοπή τον Ιησού να καλεί τους πάντες σε ανάληψη ευθύνης.

Αυτή η ανάληψη ευθύνης αποτελεί συνάμα μια κίνηση ελευθερίας, διότι ο Ιησούς το λέγει καθαρά … « όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν … ». Δεν παραβιάζει την ελευθερία μας, δεν απειλεί, δεν εκβιάζει την θέλησή μας, όμως ξεκαθαρίζει πως για να υπάρξουμε αληθινοί μαθητές Του και όχι ψευδεπίγραφοι, θα πρέπει να ακολουθήσουμε το δικό Του παράδειγμα, της θυσίας, αυτής της θυσίας που οδηγεί στην ανάσταση.

Ο Χριστός μας καλεί να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να υψώσουμε το πνευματικό μας ανάστημα σε όλους εκείνους που προσπαθούν με κάθε τρόπο να διώξουν την πίστη από την ψυχή μας και σε όλα όσα φυγαδεύουν την ψυχή μας από την πίστη. Μας καλεί ουσιαστικά να σηκώσουμε τον βαρύ σταυρό του βίου μας και μας προσκαλεί σε μια πορεία ελευθερίας.

Δυστυχώς, ο άνθρωπος εξέπεσε της χάριτος του Θεού εξαιτίας του εγωισμού του και από τότε έως σήμερα, όλα τα δεινά έρχονται και προέρχονται από τον εκ του διαβόλου εντέχνως δημιουργηθέντα και δοθέντα στον άνθρωπο, εγωισμό. Αυτόν τον εγωισμό που οδηγεί στην απόγνωση και τον παραλογισμό, στην έκπτωση, στον σπαραγμό, στην πλήρη εξάντληση και τέλος στην θανάσιμη αυτοαιχμαλωσία.

Όμως η φιλάνθρωπη σοφία του Θεού έρχεται να σώσει τον κόσμο με τον Σταυρό, που αποτελεί το κεφάλαιο αυτής! Ο Θεός, αποδεδειγμένα, με τον Σταυρό Του και στον Σταυρό, σταυρώνει τις πλάνες και τα είδωλά μας, θεραπεύει τα πάθη και τις αδυναμίες μας, φωτίζει τα αδιέξοδα και τα σκοτάδια μας και ανοίγει στους πάντες, τον δρόμο της ελευθερίας, τον δρόμο του Παραδείσου … « διά ξύλου ο Αδάμ Παραδείσου γέγονεν άποικος … ».

Ας φέρουμε στο νου μας όλους εκείνους τους αγίους μάρτυρες και Ιεράρχες, τους Αγίους της πίστεώς μας, που σήκωσαν τον σταυρό της μαρτυρίας του Ευαγγελίου.

Μήπως τα ρήματά τους σφραγίστηκαν κάτω από την πλάκα του τάφου των και λησμονήθηκαν; Μήπως τα πάθη και οι αδυναμίες τους οδήγησαν σε δρόμους ανελευθερίας και υποταγής; Μήπως η εντροπή της χριστιανικής ιδιότητος ενώπιον των τάχα ισχυρών της γης, τους οδήγησε στην απεμπόληση αυτής;

Είναι φανερό πως … οι εκκλίνοντες από της σταυροφορίας αυτής δε θα εκφύγουν τη δουλεία των παθών και θα θερίσουν εκ της σαρκός φθορά … ( Γαλ.6,8 Ρωμ. 8,13 ).

Οι πατέρες και οι άγιοί μας, σήκωσαν τον σταυρό τους και οδηγήθηκαν στην ελευθερία, και η ελευθερία είναι αυτή η ίδια η Βασιλεία του Θεού, η αγιότητα, η παραδείσια κοινωνία που καλείται να απολαύσει ο άνθρωπος έπειτα από τη ζωή αυτή.

Αγαπητοί μου, ο λόγος Του Χριστού είναι προσωπική πρόσκληση. Πρόσκληση ελευθερίας σε καιρούς υποδούλωσης. Ας αναλογιστούμε την ευθύνη μας και ας παρακαλέσουμε ειλικρινώς τον Θεό να δώσει την δύναμη εκείνη που χρειαζόμαστε ώστε να άρουμε τον σταυρό μας ψάλλοντας « ο Σταυρός σου Κύριε, ζωή και ανάστασις υπάρχει τω λαώ σου … ».

Σταυρός, το όχημα των Χριστιανών

timios1

Του Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου Δρ. Θ.


Βρισκόμαστε ήδη στο μέσον της Μεγάλης Σαρακοστής και η Εκκλησία μας προβάλει το κύριο σύμβολό μας, το χριστιανικό μας έμβλημα, του ευλογημένου, τού τί­μιου και ζωοποιού Σταυρού.

Για μας τούς ορθοδόξους χριστιανούς ό σταυρός τού Χριστού είναι η σημαία, το λάβαρο, το παράση­μο, το σκήπτρο, η ράβδος δυνάμεως.

Ο λόγος τού σταυρού που είναι σιωπή, πό­νος, στέρηση, εξαφάνιση, ταπείνωση και ατιμία, έρχεται να σβήσει, και εξαφανίσει κάθε στοιχείο υψηλοφροσύνης, βερμπαλι­σμού, δόξας, καυχήσεως, παρασυρμού στα διάφορα επαινετικά χειροκροτήματα.

Ό σταυρωμένος Χριστός συνεχώς μας μιλά δια μέσου του αίματός του, του πόνου του, τής ατίμωσης, και της ταπείνωσης.

Ό λόγος του σταυρού είναι ένα αγκάλιασμα των πονεμένων, και καταφρονημένων, ενώ το κήρυγμά του μάς ελέγχει, μάς κρίνει, και μας κοσκινίζει.

Ό λόγος τού σταυρού μάς οδηγεί σέ κα­τάδυση αυτογνωσίας, αυτοελέγχου, αυτομεμψίας, αυτοκρι­τικής κι όχι στις δημόσιες σχέσεις, τής δημοσιότητας, και τής συγκέντρωσης επαίνων.

Ή Ορθόδοξη Εκκλησία δεν κατεβάζει μόνιμα τον ουρανό στη γη. Ό σταυρός είναι εκείνος που καταλήγει στον ουρανό.

Είναι αυτός που μας διδάσκει τη ματαιότητα, τής παρούσης ζωής κι ότι εδώ δεν έχουμε μόνιμη πόλη, κατά τον απόστολο Παύλο.

Βέβαια και εμείς ως χριστιανοί, πού εκκλησιαζόμαστε και κοινωνάμε, μελετάμε, προσευχόμαστε και νηστεύουμε, μάς ενδιαφέρει το καλό όνομα, το καλό ντύσιμο, κ.ά. π. χωρίς βέβαια όλα αυτά να συμβαδίζουν με την Σταυροαναστάσιμη πορεία μας.

Οι σταυρωτές προκαλούσαν τον Εσταυ­ρωμένο, αν ήταν Θεός, να κατέβει από τον σταυρό. Δεν κατέβηκε. Γιατί; Διότι δεν έχουμε το δικαίωμα να προκαλούμε και ν’ απαιτούμε το θαύμα στη ζωή μας, βιαστικά, και ανυπόμονα.

Όπως επίσης δεν δικαιούμεθα στο επίμονο ψάξιμο χαρισματικών Γέροντων, ικανοποιώντας την πλανεμένη εντύπωση αποκαλύψεων των μελλόντων, ενώ αντιθέτως ταπεινά, και με υπομονή να ζητούμε το έλεος, τον θείο φωτισμό, δια μέσου του πνευματικού μας πατέρα.

Συχνά λοξοδρομούμε, για να μη βρεθούμε κατενώπιον τού σταυρού, και καθρεφτισθούμε και φανούν οι ελλείψεις μας, οι αστοχίες και οι παραμορφώσεις μας. Παρακάμπτουμε, αγαπη­τοί μου τον σταυρό, ακόμη και στη Θεία Λειτουργία, ερμηνεύοντάς την σήμερα μόνο εσχατολογικά, δοξαστικά, χαρούμενα.

Το να παρουσιάζουμε και να ερμηνεύουμε τον σταυρό ως αρχαίο και ιερό σύμβολο στους άλλους κι εμείς να βρίσκουμε δικαιολογίες για μια στάση και συμπεριφορά αθυσίαστη και μάλιστα επικαλούμενοι ανόσια ή ανιαρά επιχειρήματα κρύπτοντας τα πραγματικά κίνητρά μας, τέλος τα ερμηνεύουμε λαθεμένα.

Η εκλογίκευση τού σταυρού τού Χριστού αληθινά τυγχάνει ματαιοπονία, εν τούτοις όμως υπάρχει.

Οι ιεροί ευαγγελιστές μπορεί να επιμένουν όλοι στην περι­γραφή τού πάθους και τής σταυρώσεως τού Κυρίου, αλλά πα­ραμένουν σύντομοι, χωρίς συναισθηματισμούς προκαλώντας συγκινήσεις, έχοντας όμως ως στόχο τον σωτηριολογικό χαρακτήρα των γεγο­νότων και την ανάδειξη τής σημασίας τους για την Εκκλησία (Ιω. Καραβιδόπουλος).

Κάνοντας τον σταυρό μας θυμό­μαστε τη σταύρωση τού Χριστού για μάς τούς αμαρτωλούς. Θυμόμαστε τούς λόγους τού Κυρίου· «Ὅστις θέλει ὀπίσώ μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτώ μοι» (Μθ. 16, 24).

Ποιος είναι ο σταυρός ο δικός μας πού καλούμεθα να σηκώσουμε; Οι καθημερινές δο­κιμασίες και λύπες, τα παθήματα και τα προβλήματα, τα κουραστικά και δύσκολα, πού δεν τα περιμένουμε, πού μάς ξαφ­νιάζουν, πού μάς ταλαιπωρούν. Αν αυτά είναι αθέλητα, ηθελημένα είναι ή νηστεία, ή αγρυπνία, ή εγκράτεια, πού σταυρώ­νουν τον παλαιό άνθρωπο και τον ταπεινώνουν. Μόνο με τη βοή­θεια τού Εσταυρωμένου ο βαρύς προσωπικός μου σταυρός γί­νεται απρόσμενα, ασυνήθιστα ελαφρύς, αφού το είπε ό Χριστός: «ὁ ζυγός μου χρηστός ἐστι καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστι» (Μθ. 11, 30).

Ή κατάφαση στον πόνο τής πα­ραδοχής και τής άρσης τού σταυρού σημαίνει βέβαια θλίψη στον κόσμο, πού απεργάζεται σίγουρα όμως ηθική τελείωση, αγιασμό και σωτηρία τού καθενός μας. Μόνο όσοι πόνεσαν, αγωνίσθηκαν, σταυρώθηκαν, γνωρίζουν τί λέμε, διαφορετικά φιλολο­γούμε και φλυαρούμε κι οι άγευστοι απορούν πώς μπορεί κά­ποιος να χαίρεται στη μεγάλη θλίψη του και να καυχιέται στον σταυρό του.

Αυτή είναι ή πίστη μας. Μη θέλου­με λοιπόν να τη μεταβάλουμε σέ κοινωνικό ή φιλοσοφικό σύ­στημα. Ό χριστιανισμός είναι πάντα σταυρωμένος και όπως είπαμε, από τη Σταύρωση πάμε στην Ανάσταση.

Ή κένωση τού σταυρού σημαίνει όχι μεγαλείο δόξας, και δικαιώματα, αλλά διακονία, ανεκτικότητα, και ταπείνωση. Έτσι προσπαθούν να ζουν κι οι σταυροφόροι μοναχοί μας. Ήταν ένας ετοιμοθάνατος μοναχός και τον πλησίασαν οι νεότεροι μονάχοι να ακούσουν λόγο εμπειρίας κι ωφελείας.

Ό μακάριος γέροντας τούς είπε: «Παιδιά μου, δεν ελπίζω ούτε στις αγρυπνίες ούτε στις νηστείες μου, παρά μόνο στο χυμένο αίμα τού Χριστού»! Επίσης ο άγιος Γέροντας Παΐσιος γράφει σέ μία επιστολή: «Μακάριοι είναι αυτοί που τα δίνουν όλα για τον Χριστό και στερούνται κάθε ανθρώπινη παρηγοριά πάλι για τον Χριστό, και έτσι κατορθώνουν να βρίσκονται κοντά στον Χριστό μέρα-νύχτα με την θεία Του παρηγοριά πού είναι πολλές φορές τόσο πολλή, πού λέει κανείς “Θεέ μου, η αγάπη Σου δεν υποφέρεται, διότι στην μικρή μου καρδιά δεν χωράει”». Έτσι μιλούν οι ταπεινοί.

Για να είμαστε μιμητές και στρατιώτες τού γλυκυτάτου μας Ιησού, πρέπει και μείς, όπως και Αυτός να ανέβουμε στον σταυρό. Και τί θα πει σταυρός; Υπομονή στις θλίψεις. Μετά τον Γολγοθά ήλθε ή ανάστασης. Ή θλίψις γεννά την χαράν.

Το σύμβολο τού χριστιανισμού είναι ό σταυρός. Ή Εκκλη­σία μας είναι σταυρώσιμη. Ή Ορθοδοξία σταυρωμένη. Οι χρι­στιανοί σταυροφόροι. Φορώντας και ασπαζόμενοι τον σταυρό, υποσχόμαστε υπακοή στο μήνυμά του, πού διαλαλεί σταύρωση των παθών μας, ταπείνω­ση, υπακοή, υπομονή, ελπίδα, ανάσταση, ελευ­θερία, παραδεισένια χαρά.

Προσκυνώντας φιλότιμα, πρόθυμα, και με διάθεση τον τίμιο και ζωοποιό σταυρό τού Χριστού, ή χάρη Του και ή ευλογία είναι πάντοτε μαζί μας. Αμήν.

top
Has no content to show!