Γράφει ο Ιερομόναχος Χρυσόστομος Κουτλουμουσιανός

Στο διάσημο ποίημά του Άρνηση ο Γιώργος Σεφέρης αναφέρει: ''Με τί καρδιά και τί πνοή / τί πόθους και τί πάθος / πήραμε τη ζωή μας''.

Ακολουθεί μια άνω τελεία, που ακολουθείται από τη λέξη «λάθος» και τον παρακάτω στίχο, «κι αλλάξαμε ζωή».

Με τη στίξη αυτή δηλώνεται ότι ενώ ξεκινάμε με όλες τις ευνοϊκές προδιαγραφές, αίφνης κάποιο λάθος έρχεται να ανακόψει την πορεία μας.

Οφείλεται τούτο το λάθος σε εξωγενείς παράγοντες;

Βρίσκεται έξω από μας και μας καθορίζει;

Ο ποιητής σκοπίμως μας αφήνει μετέωρους, σπάζοντας τις βεβαιότητές μας.

Το λάθος, όμως, είναι ακριβώς αυτό: να νομίζουμε πως, επειδή δώσαμε καρδιά, πνοή, πόθους, πάθος , γι’ αυτό και μόνο θα πάνε όλα κατ’ ευχήν.

Έρχεται λοιπόν κάποιος αστάθμητος παράγοντας.

Μια κρίση, που επισημαίνει όχι απλώς μια εξωγενή παρεμβολή, αλλά κάποιο στοιχείο δυσλειτουργίας εσωτερικής, κάποιο λάθος σε επίπεδο …κρίσης.

Με την κριτική λειτουργία θέτουμε τις προτεραιότητες της ζωής μας, θέτουμε στόχους και τακτικές, ελέγχουμε τα κίνητρά μας.

Με την κρίση είτε ακολουθούμε τη φυσική οδό είτε κάποιους δρόμους αντίθετους με τις προδιαγραφές μας, που προκαλούν βλάβη και φθορά, κάποτε και απελπισία.

Εδώ είναι το κομβικό σημείο.Η απελπισία συνωθεί ή στην αλλαγή της ζωής –τη μετάνοια- ή στην απόρριψη της ζωής, του κόσμου, των πάντων.

Ο αμερικανός συνάδελφος του Σεφέρη Robert Frost, φιλοσοφώντας πάνω στις δύο θεωρίες καταστροφής του κόσμου –το παρανάλωμα από φωτιά ή τον παγετό- ομολογεί πως η γεύση του πάθους τον κάνει να κλίνει προς την πρώτη άποψη, την εκπύρωση, ωστόσο, αν ο κόσμος ήταν να καταστραφεί διπλά, γνωρίζει αρκετά την αποτελεσματικότητα του μίσους, ώστε να δεχθεί ότι και ο παγετός είναι επαρκής να αφανίσει τον κόσμο.

Το πυρ του αφανισμού είναι τα ανθρώπινα πάθη, και ο παγετός το μίσος. Μετατοπίζει έτσι ο ποιητής τις αιτίες της ολικής καταστροφής σε ενδογενείς παράγοντες, σε κάποια δύναμη που ενεργεί εντός του ανθρώπου πριν επεκταθεί στο κοινωνικό ή φυσικό περιβάλλον.

Οι μορφές του κακού έχουν ένα κοινό παρανομαστή: την ιδιοτέλεια.

Το «κοιτάζω τη δουλίτσα μου, το συμφέρον μου, τα λεφτουδάκια μου». Και η ιδιοτέλεια τρέφεται από το φόβο του θανάτου. Και ο φόβος του θανάτου μεγεθύνεται από την απουσία της ζωτικής σχέσης με τον Θεό.

Έξω από τη σχέση αυτή ο άνθρωπος γαντζώνεται από την καθημερινή αμεσότητα, την κατοχή υλικών πραγμάτων, την επιβεβαίωση μέσα από την άσκηση όποιας μορφής βίας και εξουσίας, βάρβαρης ή εκλεπτυσμένης, δεν έχει σημασία.

Η άντληση της ζωής από τον εαυτό μας δεν μπορεί παρά να μας οδηγήσει σε υπαρξιακό άγχος και πανικό, αφού αυτή η ζωή είναι τόσο περιορισμένη και εύθραυστη.Κι όσο μεγαλώνει αυτός ο πανικός, τόσο αυξάνει η άμυνα απέναντι σε ό,τι και όποιον μας πλησιάζει.

Το αποτέλεσμα είναι ρήξη, βραχυκύκλωμα, σκότωση, μια πραγματική κρίση λειτουργίας της προσωπικής ύπαρξης.

Ας μη συκοφαντούμε τη φύση.Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας επέμεναν ότι το φυσικό δεν είναι ούτε κακό ούτε αναγκασμένο.

Οι αδικίες, ο φθόνος, η απληστία, δεν ανήκουν στη στόφα της φύσης, είναι μίγμα της προαίρεσης.

Το κακό είναι προσωπικό.Γεννιέται και πεθαίνει στο ανθρώπινο πρόσωπο ως παράσιτο.

Βεβαίως το κακό παίρνει κοινωνικές μορφές που εισβάλλουν στη ζωή μας.Σήμερα μάλιστα το κακό μεταλλάσσεται συνεχώς, υποδύεται τα πιο αγαθά προσωπεία.

Μπορεί να είναι η ίδια η κυβέρνηση, ο διεθνής οργανισμός, ένας ευαίσθητος σωτήρας.

Βλέπετε, τα πιο κραυγαλέα ψέματα εκτοξεύονται από τους ίδιους τους ψηφισμένους ταγούς, και οι χειρότεροι φασισμοί χτίζονται πάνω στην επίφαση της κοινωνικής μέριμνας.Αυτό το κακό έρχεται να επηρεάσει τη ζωή μας.

Πόσο μπορεί να την επηρεάσει;

Ο ιερομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός σε εποχές δεινές και μαύρες φώναζε: «όλα να σας τα πάρουν, τον Χριστό και την ψυχή σας δεν μπορούν να τα πειράξουν».

Βεβαίως, ο Χριστός δεν δίνει συνταγές ανθόσπαρτου βίου. Δίνει σταυρό και ανάσταση. Είναι ο ίδιος το μέγα πάθος και ο μέγας πόθος, μέσα στον οποίο θεραπεύεται το μέγα τραύμα, ο άνθρωπος.

Συνέβη κάποιο λάθος.Όσο κι αν ο πόθος και το πάθος κινητοποιεί τα όνειρά μας, το αντικείμενό τους μπορεί να είναι κάποιο είδωλο που αιφνίδια κονιορτοποιείται.

Το είδωλο του επαγγελματικά επιτυχημένου, του κοινωνικά αναγνωρισμένου, του καριερίστα, του πλούσιου, του τεχνοκράτη, το είδωλο ενός Θεού-εαυτού.

Η προτεραιότητά μας, ή αν θέλετε, το όνειρό μας, ήταν (και είναι;) μια θεσούλα στις βασιλείες του κόσμου τούτου.

Θυμηθείτε τί είπε ο σατανάς στον Χριστό στην έρημο: ''Θα σου δώσω τις βασιλείες του κόσμου τούτου, αν πέσεις και με προσκυνήσεις''.

Και ο Ιησούς απάντησε: «τον Κύριό σου θα προσκυνήσεις και θα λατρέψεις».

Δεν συνεχίζεται ο ίδιος πειρασμός στην ιστορία;

Άραγε μιμηθήκαμε τον Χριστό;

Το λάθος, όταν συνειδητοποιείται, μας χτυπά την καμπάνα.

Θα αλλάξουμε ζωή ή θα βυθιστούμε περισσότερο στον φοβικό εγωκεντρισμό μας;

Όσο κι αν οι Κυβερνήσεις αδιάντροπα ξεπουλάνε τις χώρες τους, ας μη ξεπουλήσουμε εμείς την ατομική και συλλογική ψυχή μας.

Στο κάτω-κάτω αυτή είναι η Ελλάδα.


Του Αρχιμ. Πορφυρίου, Ηγουμένου Ι.Μ. Τιμ. Προδρόμου Βέροιας | Romfea.gr

Το κέρασμα είναι κατεξοχήν ελληνικό και ορθόδοξο χαρακτηριστικό.

Μάλιστα έχει «καθαγιαστεί» από την παράδοσή μας, τους αιώνες και τους τόπους όπου συναντάται.

Ένα παράδειγμα: Τα αγιορειτικά Αρχονταρίκια, όπου κάθε προσκυνητής θα κεραστεί μία ρακή, ένα λουκούμι, ένα ποτήρι δροσερό – όχι κρύο, έλεγε ο παπαΣίμων – νερό, και μέτριον ελληνικό καφέ, όποιος θέλει. Όμως, άλλαξαν τα ελληνικά ήθη, τα ορθόδοξα ήθη, τα παραδοσιακά.


Αγιορείτης παραδελφός μας μας έλεγε πως έμεναν στο ίδιο δωμάτιο, σαν φοιτητές, στην Γερμανία, «με τον Κάρολο». Από εκί μας ήρθαν και οι μπύρες.

«Άρχοντα λαού σου ουκ ερείς κακώς» αναφέρει μία παλαιά εκκλησιαστική παροιμία. Δεν μπορείς, δεν επιτρέπεται, να κατηγορήσεις τον άρχοντα της πατρίδας σου, του τόπου σου του λαού σου.
Σωστή η παροιμία και σεβαστή!

Αλλά και όταν κάτι σε σκανδαλίζει καλό είναι να το εξομολογείσαι, δηλαδή να το φανερώνεις.


Ο λόγος που γράφουμε το παρόν είναι ένα τελευταίο κέρασμα. Δημοσιεύτηκε στον Τύπο ότι σε κάποια επετειακή εορτή, ο πρόεδρός μας κέρασε τους παρόντες εκεί ένστολους. Και ποιό ήταν το κέρασμα; Ένα μικρό χρηματικό ποσό. Και πώς να το χρησιμοποιήσουν; Να πιούν μπύρες.

Συνηθιζὀταν να προσφέρεται ένα δώρο στις επίσημες ημέρες στους ενστόλους, κυρίως στρατιώτες, και μάλιστα σε όσους έχουν παρελάσει ή έχουν εργαστεί στις ετοιμασίες της εορτής, ή έχουν επιδείξει αρετή, ή έχουν συμμετάσχει σε χορωδία ή θεατρική ομάδα.

Και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις. 
Παλαιότερα το σχετικό φιλοδώρημα ήταν μερικές ημέρες άδειας, ανάλογα με το κατόρθωμα.

Άδεια γιά να πάνε οι στρατιώτες, στις οικογένειές τους. Αυτά ήταν τα ειωθότα και τα παραδεδομένα. 


Όμως όλα τριγύρω αλλάζουνε και φαίνεται πως άλλαξε και το ήθος των νεοελλήνων.

Αυτών που έχουν διαλύσει τις αξίες του λαού μας, αυτών που προσπαθούν να μας αλλάξουν και τα ήθη. Και δυστυχώς, το καταφέρνουν.

Είναι τόσο πονηρός ο τρόπος δράσεώς των, ώστε η διάλυση θεωρείται ευλογοφανής και απαραίτητη.


Και έτσι, αδελφοί μου συνέλληνες, διαλύθηκε και το βασικότερο κύτταρο της νεοελληνικής κοινωνίας.

Και ποιό είναι αυτό; Μα η Ελληνική Οικογένεια.
Έτσι, λοιπόν, φιλοδώρημα τριάντα ευρώ δόθηκε στα παιδιά, γιά να πιούν μπύρες. Κύριε, ελέησον.


Άλλος πρόεδρος δημοσιοποίησε τις επισκέψεις του σε κοινούς οίκους. Κύριε, ελέησον.
Τραγικά λάθη και ασυγχώρητα.


1. Ο ανώτατος άρχοντας της γλυκιάς μας πατρίδας δίνει παράδειγμα γιά …. Λάδωμα, μόνο που εδώ έγινε φανερά και δημόσια.


2. Προτείνει ο άρχοντάς μας να πίνουν μπύρες οι ένστολοι. Μέγα λάθος. Αυτοί που μιλούν γιά αλκοτέστ κερνούν μπύρες.


Άντε τώρα, κάθε ανώτερος να κερνάει μπύρες στους ένστολους. Ούτε καν το ελληνικότατο κρασί. Μπύρες. Που πίνει το βόρειο ξανθό γένος των Αλεμάνων.

Θα έπρεπε να εγκληθεί ο ανώτατος άρχων. Είμαι πολύ μικρός, αλλά αν υπήρχε η παραμικρή ευθιξία, θα έπρεπε ο κ. Παπούλιας να παραιτηθεί.

Αρχή άνδρα δείκνυση, και εξ όννυχος ο λέων. Τα ελάχιστα είναι οι μεγαλύτερες αποδείξεις.

Ή δεν κατάλαβαν οι δημοσιογράφοι την τραγικότητα του λάθους, ή, που είναι και χειρότερο, έχουν αλλωθεί κυριολεκτικά τα ελληνικά ήθη, πέρα γιά πέρα.


Μας έφυγε και ο λέων άγιος ιεράρχης του Θεού του Υψίστου, ο πατήρ Αυγουστίνος. 
Με πολύ παράπονο και βαθύν πόνο γράφουμε το παρόν.

Μακάρι, να μην υπάρχουν και άλλα ανάλογα συμβάντα. Μακάρι.

Δείτε και το σχετικό βίντεο:

Του Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Προκοπίου

Κάθε τόπος επαίρεται για το κάλος ή την ιστορία του. Κάποιοι τόποι όμως είναι ευλογημένοι από τον Θεό.

Η Ιερά Μητρόπολή μας κατέχει αυτήν την ευλογία, αφού τους Φιλίππους επέλεξε η θεία πρόνοια για να ιδρυθεί εδώ η πρώτη χριστιανική εκκλησία στην Μακεδονία, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη ολόκληρη.

Και εδώ στα ευλογημένα ύδατα του Ζυγάκτη ποταμού βαπτίζεται η πρώτη ευρωπαία χριστιανή, η αγία Λυδία η Φιλιππησία, την μνήμη της οποίας θα πανηγυρίσει η τοπική μας εκκλησία στον περικαλλέστατο μνημειακό Ναό-Βαπτιστήριο το διήμερο 19 και 20 Μαΐου με τις προγραμματισμένες λατρευτικές συνάξεις:

Κυριακή 19 Μαΐου το πρωΐ, Προεόρτιος Θεία Λειτουργία καί το απόγευμα στις 7 πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετ' αρτοκλασίας στο υπαίθριο Βαπτιστήριο.

Δευτέρα 20 Μαΐου, το πρωΐ Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, κατά την οποία ευλαβικά θα περιστοιχίσουμε την Ευχαριστιακή αγία Τράπεζα, ψάλλοντας αναστάσιμους «ψαλμούς και ύμνους και ωδές πνευματικές» προς τον Νικητή του Θανάτου  Αναστάντα Κύριο.

Λιτανεύοντας, θα εξέλθουμε του Ναού και θα πορευθούμε στην όχθη του ποταμού Ζυγάκτη, του Ιορδάνη της Μακεδονίας, στο μέρος που εθεωρείτο, κατά το Βιβλίο των Πράξεων, τόπος προσευχής.

Εκεί όπου ο φωτιστής μας Απόστολος μετά το κήρυγμά του κατέβασε στα ρέοντα ύδατα του ποταμού τη «σεβομένην τον Θεόν» πορφυροπώλιδα Λυδία, της οποίας ο Κύριος άνοιξε την καρδιά, ώστε να δίνει προσοχή και να δέχεται, όσα δίδασκε ο Παύλος, και βάπτισε την ίδια και όλη την οικογένεια της.

Στον ίδιο τόπο ο  Επίσκοπος μας και πάλι φέτος, όσους  ενήλικες ελεύθερα και ανεπηρέαστα δήλωσαν τον πόθο τους να αναγεννηθούν δια του βαπτίσματος και να εισέλθουν στους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας, θα βαπτίσει στο όνομα του Τριαδικού Θεού και θα χρίσει διά του Αγίου Μύρου.

Θα ζωντανέψουν και πάλι τα πρωτοστατούντα τιμώμενα πρόσωπα. Ο Παύλος και οι συνοδίτες του απόστολοι Σίλας, Λουκάς και Τιμόθεος, η Αγία Λυδία, ο δεσμοφύλακας και η μαντευομένη παιδίσκη.

Οι λίθοι θα ομιλήσουν και πάλι και θα υμνήσουν τα μεγαλεία του Θεού. Θα χαραχθούν ανεξίτηλα στις καρδιές των προσκυνητών όλα αυτά που η θεία πρόνοια μας δώρισε ως ιερά παρακαταθήκη.

Η μορφή της δυναμικής πορφυροπώλιδας και φλεγομένης ισαποστόλου Αγίας Λυδίας θα μας υπενθυμίζει ότι στην παράδοση και στο πνεύμα της Ορθοδοξίας οι γυναίκες έχουν ξεχωριστή θέση στη διακονία, στο κήρυγμα της πίστεως, στην προσευχή, στην εκδήλωση της αγάπης, στην «κατ’ οίκον εκκλησία», στις λατρευτικές και κυρίως στις ποιμαντικές εκδηλώσεις της εκκλησιαστικής Κοινότητος, καθώς και στις  κοινωνικές δράσεις, στην τέχνη, στην επιστήμη, στον πολιτισμό, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις πιο αποδοτικά από τους άνδρες.

Ακόμη μέσα στην χαρά της αναστασίμου περιόδου η καρδιά μας θα πυρποληθεί  με τα λόγια του Αποστόλου μας από την προς Φιλιππησίους Επιστολή του: "Χαίρετε πάντοτε εν Κυρίω, με τη χαρά, που προέρχεται από την ένωση και την  κοινωνία μας με τον Κύριο. Όλοι μας να πράττουμε όσα είναι αληθινά, σεμνά, δίκαια, αγνά, όσα έχουν σχέση με την αρετή και με τον έπαινο. Και ο Θεός της ειρήνης θα είναι πάντοτε μαζί μας".

Και έτσι θα ευχαριστήσουμε τον Κύριο που μας αξίωσε να ζούμε στον ευλογημένο με την παρουσία τόσων αγίων τόπο μας και να έχουμε μια τόσο ένδοξη και αξιοζήλευτη ιστορία.                                             

Ένας από τους μεγάλους Βούλγαρους εξουσιαστές – ο Βόρις A’ δεν είναι ξακουστός με τις νίκες του στο πεδίο μάχης.

Έχασε σχεδόν όλους τους πολέμους, που συμμετείχε. Οι επιτυχίες του, όμως, στο πεδίο της διπλωματίας και του πολιτισμού δίνουν τους καρπούς τους μακριά στο μέλλον και όχι μόνο για τους Βούλγαρους, αλλά και για άλλους λαούς.

Ο Βόρις ο Α’ κυβερνά 37 χρόνια – από το 852 μέχρι το 889. Η κύρια συμβολή του στην ιστορία είναι ο εκχριστιανισμός της Βουλγαρίας και η μετατροπή της σε λίκνο του σλαβικού πνευματικού πολιτισμού. Στις 2 Μαΐου συμπληρώνονται 1106 χρόνια από τον θάνατό του.

Τον 9ο αιώνα τόσο η Ρωμαϊκή, όσο και η Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης αγωνίζονται για επιρροή στους πολυάριθμους Σλάβους στην Ευρώπη.

Στην Βουλγαρία ο πληθυσμός διάφορης εθνικής σύνθεσης τιμά διάφορους θεούς. Υπάρχουν πλέον και εκχριστιανισμένες κοινότητες.

Ο Βόρις φθάνει στο συμπέρασμα, ότι το κράτος του θα λάβει διεθνή αναγνώριση, εάν περιληφθεί στην χριστιανική οικογένεια και ότι μέσω της καθιέρωσης αυτού του θρησκεύματος βαθμιαία θα σχηματισθεί ενιαία βουλγαρική εθνότητα.

Στην αρχή ο Βόρις προσανατολίστηκε προς την Δυτική εκκλησία. Η Κωνσταντινούπολη, όμως, έστειλε το φθινόπωρο 863 στρατεύματα στη Βουλγαρία.

Η χρονιά ήταν εξαιρετικά βαριά και δύσκολη για την χώρα και ο Βούλγαρος εξουσιαστής εξαναγκάστηκε να υπογράψει ειρήνη με το Βυζάντιο, αφού υποχρεώθηκε να προσηλυτιστεί από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Νονός του έγινε ο ίδιος ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ' και ο Βόρις δέχτηκε το όνομά του. Το μυστήριο τελέστηκε την νύχτα και μυστικά.

Οι αιτίες γι' αυτό ήταν πολύπλοκες – ένα μέρος της αριστοκρατίας και του λαού δεν ήθελε να αφήσει την ειδωλολατρία.

Πολλοί φοβούνταν, ότι η Βουλγαρία θα γίνει εξαρτημένη από το Βυζάντιο. 52 Βούλγαροι βογιάροι ξεσηκώθηκαν εναντίων του μονάρχη, ενώ ο ίδιος έδωσε εντολή να τους σκοτώσουν.

Έτσι στα μέσα της δεκαετίας του '60 του 9ου αιώνα οι Βούλγαροι εκχριστιανίστηκαν, ενώ 15 χρόνια αργότερα η Βουλγαρική εκκλησία έγινε αυτοκέφαλη. Επικεφαλής της έγινε ο Ιωσήφ Α', αρχιεπίσκοπος και πρώτος πατριάρχης της Βουλγαρίας.

Εν τω μεταξύ, για την ευκολότερη προσχώρηση των Σλάβων προς τον χριστιανικό πολιτισμό δημιουργήθηκε νέο αλφάβητο.

Είναι έργο των Αγίων ισαποστόλων Κύριλλου και Μεθοδίου.

Το 886 ο Βόρις Α’ δέχτηκε τους μαθητές τους - Κλήμης, Ναούμ, Σάββας, Γκοράζδιος και Αγγελάριος στη Βουλγαρία. Στη χώρα θεμελιώθηκαν δύο λογοτεχνικές σχολές – ιδιόμορφα σλαβικά πανεπιστήμια.

Η μία ήταν στην Οχρίδα, όπου μόνο για 7 χρόνια εκπαιδεύτηκαν 3.500 ιερείς.

Η άλλη στην αρχή ήταν στην Πλίσκα, αλλά μετά μεταφέρθηκε στην νέα πρωτεύουσα Μεγάλη Πρεσλάβα.

Εκεί τα λειτυοργικά και θεολογικά βιβλία όχι μόνο μεταφράζονταν στην ομιλούμενη γλώσσα, αλλά και δημιουργούνταν πρωτότυπα έργα, που βρίσκονται στην βάση της σλαβικής λογοτεχνίας.

Το 889 ο Βόρις απαρνήθηκε το θρόνο και αποσύρθηκε σε μονή.

Ο πρωτόγονος γιος του Βλαδίμηρος Ρασάτε, όμως, αφού ανέλαβε την εξουσία, αποφάσισε να γυρίσει την ειδωλολατρία.

Χρειάστηκε ο Βόρις να βγάλει τα ράσα, να φορέσει στρατιωτικά ρούχα και να πολεμήσει εναντίων του γιου του.

Ο Ρασάτε εκτυφλώθηκε και φυλακίστηκε. Το 893 την εξουσία ανέλαβε ο τρίτος γιος του Βόριδος, Συμεών, η διακυβέρνηση του οποίου ονομάζουμε Χρυσό αιώνα του βουλγαρικού πολιτισμού.

Ο Βόρις Α επέστρεψε στην μονή, όπου στην 2.05. 907 απεβίωσε. Λίγο μετά αγιοποιήθηκε από την Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα