Άρθρα - Απόψεις

Οι προτεραιότητες της ζωής μας, όπως θα τις δείχνει ο λόγος του Θεού

danihl1

Του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ

Στην πνευματική ζωή μας πρέπει τα πρώτα πράγματα να έχουν την πρώτη θέση. Ο λόγος του Θεού μάς βοηθάει να βρούμε και στη συνέχεια να τοποθετήσουμε αυτές τις προτεραιότητες της ζωής μας:

1. Το πρώτο καθήκον μας στη ζωή είναι να φροντίζουμε για τα πνευματικά αγαθά τοποθετώντας τις βιοτικές μέριμνες και υποθέσεις σε δευτερεύουσα θέση, εμπιστευόμενοι την πρόνοια του Θεού γι' αυτά, όπως υπέδειξε ο Κύριος:

«Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν. Μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον, η γαρ αύριον μεριμνήσει τα εαυτής· αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής» (Ματθαίου, στ 33-34).

Οι άνθρωποι έχουν ανατρέψει αυτή την τάξη, με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρονται για τα πνευματικά αγαθά, επειδή νομίζουν ότι δεν είναι σημαντικά, τα δε βιοτικά να μην μπορούν να τα εξασφαλίσουν, παρά την εργώδη προσπάθειά τους.

Τα αιτήματα για τα πνευματικά αγαθά προτάσσονται και στην προσευχή που μας δίδαξε ο Κύριός μας το γνωστό μας «Πάτερ ημών, αγιασθήτω το όνομά Σου, ελθέτω η βασιλεία Σου, γεννηθήτω το θέλημά Σου». Πρώτα αυτά και μετά τα δικά μας και καθημερινά.

2. Το πρώτο έργο στον αγώνα για τον αγιασμό μας είναι η καθαρότητα της καρδιάς, του νου, της συνειδήσεως. Οταν αυτά είναι καθαρά και φωτεινά, τότε ολόκληρη η ζωή μας είναι λουσμένη στο φως και στην αλήθεια, όπως δίδαξε ο Κύριος: «Καθάρισον πρώτον το εντός του ποτηρίου και της παροψίδος, ίνα γένηται και το εκτός αυτών καθαρόν» (Ματθαίου, κγ 26).

«Ο λύχνος του σώματός έστιν ο οφθαλμός. εάν ουν ο οφθαλμός σου απλούς η, όλον το σώμά σου φωτεινόν έσται· εάν δε ο οφθαλμός σου πονηρός η, όλον το σώμά σου σκοτεινόν έσται. ει ουν το φως το εν σοι σκότος εστί, το σκότος πόσον;» (Ματθαίου, στ 22-23).

3. Η πρώτη υποχρέωσή μας στη λατρεία του Θεού είναι να συμφιλιωθούμε με τον αδελφό μας: «Πρώτον διαλλάγηθι τω αδελφώ σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου» (Ματθαίου, ε 24).

Ο Κύριος μας προέτρεψε να λέμε στην προσευχή μας: «Αφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» (Ματθαίου, στ 12).

Πρώτα συγχωρούμε και μετά ζητούμε να μας συγχωρέσει ο Θεός:

4. Η πρώτη υποχρέωσή μας στις αδελφικές σχέσεις, προτού διορθώσεις τον άλλον, είναι να διορθώσεις τον εαυτό σου:
«Πρώτον έκβαλε την δοκόν εκ του οφθαλμού σου» (Λουκάς, στ 42).

5. Η πρώτη προσφορά μας στον Θεό θα πρέπει να είναι η προσφορά του εαυτού μας. Αυτό έπραξαν οι Θεσσαλονικείς, οι οποίοι προτού δώσουν την ελεημοσύνη τους για τους χριστιανούς της Παλαιστίνης, «εαυτούς έδωκαν πρώτον εις τον Κύριον» (Β Κορινθίους, η 5), πίστεψαν δηλαδή και αφιερώθηκαν στον Κύριο.

Προτού προσφέρεις οτιδήποτε, ο Θεός ζητεί να Του προσφέρεις την ψυχή σου.

6. Την πρώτη θέση στην προσευχή μας έχουν οι άλλοι, κατά την αποστολική προτροπή:
«Πρώτον ποιείσθε δεήσεις υπέρ… πάντων» (Α Τιμόθεον, β 1).

Αν εργαστούμε με μεθοδικότητα και υπομονή για να πραγματοποιήσουμε αυτές τις προτεραιότητες στη ζωή μας, θα έχουμε δώσει νόημα στη ζωή μας.

(από το Σαββατιάτικο ένθετο της «Δημοκρατίας» για την Ορθοδοξία)

 

Η ασυδοσία της ανωνυμίας και τα ηλεκτρονικά απορρίμματα του ίντερνετ

dorotheosminima1

Του Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεου

«Θάρθη καιρός, πού θά ζωσθή ό τόπος με μιά κλωστή» είναι μία από τις πλέον γνωστές προφητείες του Πατρο-Κοσμά του Αιτωλού, που μέχρι πρότινος επιστεύετο ότι εκπληρώθηκε με την ανακάλυψη του τηλεφώνου, ενώ σήμερα θα προσθέταμε και το διαδίκτυο, και μάλιστα σε μια πιο ρεαλιστική εκπλήρωση της συγκεκριμένης προφητείας, αφού η κλωστή για την οποία μίλησε ο νεότερος ισαπόστολος και άγιος της Ρωμιοσύνης δεν είναι παρά οι οπτικές ίνες (= κλωστές), οι οποίες μεταφέρουν εκατομμύρια πληροφορίες εκμηδενίζοντας χρόνο και αποστάσεις.

Το διαδίκτυο είναι πλέον συνυφασχένο με κάθε τομέα και εκδήλωση της ατομικής και συλλογικής πραγματικότητας, και έχει ανατρέψει ριζικά κατεστημένες ιδέες και μεθόδους ενημέρωσης, επικοινωνίας, παιδείας και καθημερινής πρακτικής, σε τέτοιον βαθμό ώστε να βιώνει η σημερινή ανθρωπότητα την τρίτη κατά σειρά, μετά τη Γεωργική και τη Βιομηχανική, επανάσταση, την επανάσταση της πληροφορικής, που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας και τον τρόπο θέασης της πραγματικότητας, προσφέροντας στον άνθρωπο απροσμέτρητες δυνατότητες και οδηγώντας τον ταυτόχρονα σε επικίνδυνες ατραπούς.

Φυσικά η Εκκλησία, που πορευόταν πάντοτε διαλεκτικά μέσα στην Ιστορία, προσλαμβάνοντας αλλά και μεταμορφώνοντας τον κόσμο, κυρίως σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, είτε επρόκειτο τότε για τη ρωμαϊκή παντοκρατορία είτε πρόκειται για τη σημερινή παγκοσμιοποίηση των αγορών και του ομοιόμορφου και ομοιότροπου τρόπου ζωής, αντιμετωπίζει θετικά και την εξέλιξη αυτή, θεωρώντας ότι έχει στη διάθεσή της ακόμη ένα δώρο Θεού, έναν παγκόσμιο,πλέον άμβωνα, διά του οποίου και εκ του οποίου κηρύττεται ο λόγος της Σωτηρίας.

Από τη άλλη, όμως, με την εξάπλωση του διαδικτύου οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο ο κιτρινισμός και η λασπολογία, η προπαγάνδα και η συκοφαντία, καθώς δόθηκε στον καθένα ένα ανεξέλεγκτο βήμα έκφρασης, ο μόνος περιορισμός του οποίου είναι η συνείδηση και η υπευθυνότητα του χρήστη.

Περιπλανώμενοι ανά τα ιστολόγια, άλλοτε βρισκόμαστε στον πυρήνα μιας επείγουσας και γι' αυτό πειστικής ανάγκης κριτικού σχολιασμού και την αμέσως επόμενη στιγμή μπορεί να εκτοξευθούμε σ' ένα ζοφερό ποτάμι αμετροέπειας, παραπληροφόρησης, πνευματικής θολούρας, στο οποίο «κολυμπούν» διαταραγμένοι ψυχισμοί, προβληματικές προσωπικότητες, άνθρωποι στερημένοι και στερητικοί, χειραγωγημένοι και χειραγωγοί.

Πολλοί είναι αυτοί που διερωτώνται αν και κατά πόσο είναι ελεύθερος να γράφει κανείς ό,τι θέλει στο διαδίκτυο, σπιλώνοντας πρόσωπα και υπολήψεις ζωντανών και νεκρών, παραβιάζοντας κάθε κανόνα ηθικής δεοντολογίας, ανθρώπινης ευπρέπειας και, βεβαίως, τον νόμο.

Αν και κατά πόσο είναι δείγμα «αδούλωτου φρονήματος» και «ορθόδοξης ομολογίας» η ασύστολη υβρεολογία, η διακίνηση κάθε εξωφρενικής διαβολής και συκοφαντίας, αν και κατά πόσο έχει νόημα η ελευθερία, χωρίς την ευθύνη που της αναλογεί για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυτής ταύτης της αληθείας, που βεβηλώνεται υπό τη σκέπη της ανωνυμίας ή της ψευδωνυμίας...

Και σε τι μπορεί, άραγε, να εξυπηρετεί σήμερα η ανωνυμία, που θα μπορούσε α δικαιολογηθεί μόνο για λόγους προστασίας του χρήστη από μια αυταρχική και κακόβουλη εξουσία;

Η ασυδοσία της ανωνυμίας σίγουρα δεν θα διαρκέσει για πολύ, αλλά αργά ή γρήγορα θα πρυτανεύσει η λογική και θα επιβληθεί η νομιμότητα.

Ως τότε, αναπόφευκτα, οι θρασύδειλοι θα βυσσοδομούν και οι έντιμοι θα υπομένουν... Και θα αναμένουν τη στιγμή που τα ηλεκτρονικά απορρίμματα θα βρουν τη θέση τους στην ηλεκτρονική χωματερή!

(Από το Σαββατιάτικο ένθετο της «Δημοκρατίας» για την Ορθοδοξία)

200 χρόνια από το μαρτύριο του Κονιτσιώτη Νεομάρτυρος Αγίου Ιωάννου

agiosioanniskonitsa

Του Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέα

Συμπληρώνονται εφέτος διακόσια (200) χρόνια από τον μαρτυρικό θάνατο του Νεομάρτυρος Αγίου Ιωάννου του εκ Κονίτσης (1814-2014). Και μολονότι κύλησαν δύο αιώνες ολόκληροι από τις 23 Σεπτεμβρίου 1814, αυτό το Κονιτσιωτόπουλο δεν ξεχάστηκε, δεν χάθηκε στην χοάνη του χρόνου.

Πόσοι μεγάλοι και σπουδαίοι κατά κόσμον ζούσαν τότε. Σουλτάνοι, πασάδες, αγάδες, στρατηγοί και ναύαρχοι και πλούσιοι και ισχυροί, κυριαρχούσαν, τότε, στα Βαλκάνια και στην Ελλάδα, σπέρνοντας τον φόβο και τον τρόμο στους ραγιάδες, στους υποδούλους, που δεν τολμούσαν καλά - καλά ούτε το όνομά τους να πουν !

Κι’ όμως ! Ο νεαρός Ιωάννης, που ήταν πρωτύτερα Τούρκος και μουσουλμάνος, γνωστός με το όνομα Χασάν, ζη μέχρι σήμερα, λαμπρός και πάντοτε νέος, στις καρδιές των χριστιανών και, γενικά, στην ζωή της Εκκλησίας.

-Β-

Το ποιός ήταν ο Ιωάννης το έχουμε πη πολλές φορές. Ας το ξαναπούμε, όμως, άλλη μια φορά για όσους ίσως δεν έχουν μέχρι τώρα ακούσει γι’ αυτόν. Χασάν ήταν το τούρκικο όνομά του. Πατέρας του ο Σέχης της Κονίτσης. Είχε, λοιπόν, οικογένεια καλοστεκούμενη, ενώ το μέλλον ανοιγόταν μπροστά του λαμπρό.

Εικοσάχρονος ήταν τότε. Και θα έλεγε κανείς, ότι ο νεαρός Χασάν είχε εξασφαλισμένη την ζωή του. Όμως, την νεανική ψυχή του δεν την ικανοποιούσαν ούτε τα πλούτη και η κοσμική δόξα, ούτε, προ παντός, η ψεύτικη θρησκεία του Μωάμεθ. Γι’ αυτό και ζητούσε κάτι καλλίτερο, κάτι ανώτερο.

Και χωρίς, βέβαια, να γνωρίζη τον ιερό Αυγουστίνο, τον μεγάλο αυτόν Πατέρα της Εκκλησίας, ένοιωθε αυτό που εκείνος ετόνιζε : «Κύριε, η ψυχή μου είναι ανήσυχη μέχρις ότου συναντήση Εσένα».

-Γ-

Έτσι, όταν αργότερα βρέθηκε στο Αγρίνιο (που τότε λεγόταν Βραχώρι) και γνώρισε τους εκεί χριστιανούς, κληρικούς και λαϊκούς, ελκύσθηκε προς την χριστιανική Θρησκεία.

Όταν, όμως, εξεδήλωσε την επιθυμία να γίνη χριστιανός, οι Ιερείς εδίστασαν να τον βαπτίσουν, γιατί ήταν σίγουρο πως θα έπεφτε πάνω τους βαρειά η τιμωρία.

Έτσι, ο Χασάν πήγε στην Ιθάκη, η οποία ήταν Ενετοκρατούμενη, κι’ αφού κατηχήθηκε συστηματικά, βαπτίσθηκε και πήρε το όνομα Ιωάννης. Όταν ξαναγύρισε στο Αγρίνιο, νυμφεύτηκε και εργαζόταν σαν αγροφύλακας στο χωριό Μαχαλάς, που σήμερα ονομάζεται Φυτείες. Πίστευε ότι τα ίχνη του είχαν χαθή.

Αλλά ο αντίδικος διάβολος ωδήγησε τους ανθρώπους, που με εντολή του πατέρα του τον έψαχναν, και τελικώς τον βρήκαν. Δέχθηκε υποσχέσεις για πλούτη και τιμές αν ξαναγύριζε στον μωαμεθανισμό. Αρνήθηκε κατηγορηματικά. Ακολούθησαν απειλές και φοβέρες. Και το τέλος δεν άργησε να έλθη.

Τον αποκεφάλισαν κοντά στην Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου η οποία μετέπειτα κατεδαφίσθη και ανεγέρθηκε στην θέση της ο νέος μεγαλοπρεπής Ναός.

Ενταφιάσθηκε όχι μακριά από τον Ναό την ημέρα που εμαρτύρησε, δηλαδή στις 23 Σεπτεμβρίου 1814. Μετά από πέντε χρόνια, το 1819, έγινε ανακομιδή των λειψάνων του · μεταφέρθηκαν στην Μονή του Προυσσού, όπου το 1974 ανεκαλύφθησαν, ένα δε τμήμα ιερού λειψάνου είναι θησαυρισμένο στον Ιερό Ναό του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, στην Κόνιτσα. 

-Δ-

Σπουδαίο πρότυπο ο Άγιος Ιωάννης, ιδιαίτερα για τους νέους μας, που αντιμετωπίζουν πειρασμούς και δυσκολίες στην πορεία της ζωής τους. Όταν, όμως βάλουν θεμέλιο τον Χριστό, θα κατορθώσουν να ξεπεράσουν τα οποιαδήποτε εμπόδια παρουσιάζει μπροστά τους ο πονηρός.

Έτσι πραγματοποιείται ο λόγος του ιερού ευαγγελιστού Ιωάννου : «Νεανίσκοι, ισχυροί εστε και ο λόγος του Θεού εν υμίν μένει και νενικήκατε τον πονηρόν ... Ο κόσμος παράγεται και η επιθυμία αυτού · ο δε ποιών το θέλημα του Θεού μένει εις τον αιώνα» (Α Ἰωάν. β 14,17).

Δεν θα εορτάσει τα ονομαστήρια του ο Μητροπολίτης Μόρφου

morf

Ἀνακοινώνεται ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Μόρφου, ὅτι ὁ Πανιερώτατος δέν θά ἑορτάσει τήν 28η Σεπτεμβρίου, ἡμέρα τῆς ὀνομαστικῆς του Ἑορτῆς, οὔτε θά δεχθεῖ ἐπισκέψεις στό Ἐπισκοπεῖο Εὐρύχου, συμμεριζόμενος τήν γενικώτερη σημερινή κατάσταση τῆς κοινωνίας μας καί τήν οἰκονομική κρίση, ἡ ὁποία ταλαιπωρεῖ καί δυσκολεύει τούς ἀνθρώπους τοῦ τόπου μας.

ΤΑ «ΟΥ ΦΩΝΗΤΑ» ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΟΥ ΜΥΘΟΥ

images

Του Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου

(συμβολή στη συζήτηση για την ομοφυλοφιλία)

Το αριστούργημα του Σοφοκλή ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ έχει παιχθεί δεκάδες φορές σε θεατρικές σκηνές.

Έχουν γραφεί γι’αυτό εκατοντάδες θεατροκριτικές. Έγιναν χιλιάδες θεωρητικές αναλύσεις. Κυκλοφόρησαν γι' αυτό, πολύτομες «Ιστορίες Θεάτρου».

Όμως, από σεμνοτυφία ή από ενοχή παρασιωπάται ο ουσιώδης πυρήνας του μεγάλου ζητήματος.

Πριν αναζητήσουμε την κατάρα που κυνηγούσε -μέχρι που εξόντωσε πλήρως- τον Οίκο των Λαβδακιδών, ας υπενθυμίσω το γνωστό σε όλους μας μέρος του μύθου κι έπειτα θα προσθέσω το «ου φωνητό» και περιέργως κρυπτόμενο.

Ο Λάϊος, βασιλιάς των Θηβών, παντρεμένος με την Ιοκάστη, κόρη του Μενοικέως και αδελφή του Κρέοντος, δεν μπορεί να τεκνοποιήσει.

Ζητώντας χρησμό από το Μαντείο των Δελφών, μαθαίνει πως πρέπει να αποφύγει κάθε προσπάθεια γιατί: αν αποκτήσει γιό, το παιδί του αυτό θα τον σκοτώσει και θα πάρει το θρόνο, νυμφευόμενο την ίδια του τη μητέρα.

Μεθυσμένος κάποιο βράδι, ο Λάϊος, λησμονεί το χρησμό και αφήνει έγκυο την γυναίκα του Ιοκάστη. Το παιδί που φτάνει τελικά στον κόσμο, είναι ο απευκταίος γιός.

Κατατρομαγμένος ο Λάϊος, παραδίδει το βρέφος σε ένα έμπιστό του βοσκό, για να το αφήσει βορά στα θηρία, πάνω στο βουνό Κιθαιρώνα.

Ένας άλλος βοσκός, στις υπηρεσίες του βασιλιά της Κορίνθου, Πόλυβου, βρίσκει το παιδί, κρεμασμένο από τα σφυρά των ποδιών του, που γι’αυτό το λόγο είναι καταπληγωμένα.

Παίρνει να αναθρέψει το βρέφος και στη συνέχεια το προσφέρει στον Πόλυβο και στη γυναίκα του Μερόπη. Αυτοί, επειδή είναι άτεκνοι, το μεγαλώνουν σαν δικό τους και του δίνουν το όνομα: Οιδίποδας (οίδημα + πους) λόγῳ του οιδήματος των ποδιών του.

Μεγαλώνοντας ο Οιδίποδας και πηγαίνοντας στο Μαντείο των Δελφών για να ευχαριστήσει το θεό Απόλλωνα (ως Κουροτρόφο) για την μέχρι τότε προς αυτόν προστασία του, ή (κατ’άλλην εκδοχή) για να πληροφορηθεί αν είναι πραγματικός γιός των Κορίνθιων βασιλέων (επειδή από ακριτομύθια συνομιλήκου του: υποψιάστηκε «κάτι περίεργο» στην ύπάρξή του) έλαβε μιαν άλλη τρομερή απάντηση στο ερώτημά του.

Το φριχτότατο εκείνο χρησμό πως: αν επιστρέψει στο πατρογονικό του, θα σκοτώσει τον πατέρα του και θα παντρευτεί τη μητέρα του.

Κατατρομαγμένος πλέον ο Οιδίποδας και θεωρώντας ακόμα γονείς του τον Πόλυβο και τη Μερόπη, φεύγει από το Μαντείο του Απόλλωνα, παίρνοντας αντίθετη τώρα κατεύθυνση από το δρόμο του ερχομού του. Την ίδια περίπου χρονική στιγμή, ο βασιλιάς Λάϊος (έχοντας σκοτώσει τον πεθερό του Μενοικέα) φεύγει από τις Θήβες με κατεύθυνση προς το Μαντείο των Δελφών. Σκοπός του είναι να ζητήσει από τους ιερείς του Απόλλωνα συμβουλές για τον καθαρμό του, από το καινούργιο έγκλημα που έχει διαπράξει.

Στη λεγόμενη Σχιστή Οδό (σημερινή Δαύλεια) επέρχεται η μοιραία συνάντηση του Οιδίποδα με το Λάϊο.

Λόγῳ της στενότητος του δρόμου και του ανυποχώρητου και των δύο (στο ποιός πρώτος θα περάσει), συμβαίνει η προγραμματισμένη από τον Απόλλωνα σύγκρουση: πατέρα και γιού, που αφήνει τον Λάϊο νεκρό και τον Οιδίποδα (εν αγνοίᾳ του) πατροκτόνο.

Ενώ ο Οιδίποδας οδοιπορεί προς την κατεύθυνση των Θηβών, εκεί έχουν προηγηθεί άλλα γεγονότα.

Το θρόνο έχει αναλάβει ο Κρέοντας, ενώ στους κατοίκους έχει πέσει καινούργια συμφορά.

Η Σφίγγα (ένα τέρας με πρόσωπο και στήθη γυναίκας, πόδια, σώμα και ουρά λιονταριού και φτερούγες ορνέου) έχει εγκατασταθεί στο Φίκιον όρος, μπροστά από τις Θήβες.

Λέει στους περαστικούς ένα αίνιγμα και τους καταβροχθίζει όλους, γιατί κανείς τους δεν μπορεί να το λύσει.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Κρέοντας προσφέρει το βασίλειο και το χέρι της Ιοκάστης, στον όποιον δήποτε θα κατόρθωνε -λύνοντας το αίνιγμα- να απαλλάξει από το κακό τη χώρα.

Ο Οιδίποδας φτάνει σαν από μηχανής θεός και λύνει το αίνιγμα. Η Σφίγγα αυτοκτονεί και τότε προσφέρεται σαν ανταμοιβή στον Οιδίποδα, το βασίλειο των Θηβών και το χέρι της Ιοκάστης.

Η κατάρα του Οίκου των Λαβδακιδών βυθίζει το μαχαίρι της, όλο και πιό βαθειά, στο κόκκαλο.

Ακολουθούν προϊόντα της αιμομειχτικής σχέσεως, τα τέσσερα παιδιά του Οιδίποδα,  ο Ετεοκλής, ο Πολυνείκης, η Ισμήνη και η Αντιγόνη.

Το «πλήρως συντελεσθέν» ανουσιούργημα, προκαλεί πια την οργή των θεών.

Ένας φοβερός λοιμός διατρέχει ολόκληρη τη χώρα των Θηβαίων: καταστρέφει τις αναγεννητικές ικανότητες κάθε εμβίου όντος, ανθρώπων και ζώων και απορρίπτονται τα κυοφορούμενα. Έτσι, ο βασιλιάς Οιδίποδας αναγκάζεται να στείλει τον Κρέοντα στο Μαντείο, να του φέρει καινούργιο χρησμό για την «μήνιν των αθανάτων».

Ο Απόλλωνας αναγγέλλει, σαν μόνο μέσο σωτηρίας την απομάκρυνση του φονιά του Λαΐου από τη χώρα.

Οι έρευνες του Οιδίποδα για την ανακάλυψη του ενόχου, συγκλίνουν όλο και περισσότερο προς τον ίδιο.

Τέλος, ο μάντης Τειρεσίας, του αποκαλύπτει πλήρως την ενοχή του και τις συνυφασμένες με αυτήν βδελυρότητες: την πατροκτονία και την αιμομειχτική του σχέση.

Η Ιοκάστη αυτοκτονεί. Ο Οιδίποδας αυτοτυφλώνεται, φεύγει από τις Θήβες και οδοιπορεί τραγικά μέχρι το θάνατό του. Οι δυό γιοί του, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης, αλληλοσκοτώνονται. Η κόρη του Αντιγόνη θανατώνεται (καταδικάζεται για απείθεια στους ανθρώπινους Νόμους, πιστεύοντας ακράδαντα πως υπερασπίζεται τους θείους). Η Ισμήνη χάνεται στην αχλύ του μύθου.

Πράγματι, φαντάζουν εντελώς παράλογα όλα τα τραγικά δεινοπαθήματα του Οιδίποδα και τελείως ανεξήγητη η σκληρότητα του θεού Απόλλωνα!  

Η «κάθαρση του άγους» πραγματοποιείται και το καταραμένο γένος των Λαβδακιδών εξαφανίζεται ολόκληρο από το πρόσωπο της γης.

Όμως, ποιά είναι η κατάρα εκείνη που το ξεθεμελίωσε, και που με τόση «επιμέλεια»  αποκρύπτεται μέχρι τις μέρες μας;

Θα χρειαστεί να ξετυλίξουμε το κουβάρι του μύθου από την άλλη του μεριά.

ΟΣΑ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΑΝ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ

ΤΑ «ΟΥ ΦΩΝΗΤΑ»

Ο Λάϊος, γιός του Λαβδάκου και διάδοχος του θρόνου των Θηβών, εκθρονισμένος, σε πολύ μικρή ηλικία, από τους Αμφίωνα και Ζήθο, ζητάει καταφυγή στον Ήλειο βασιλιά Πέλοπα.

Όταν ανδρώνεται (μέσα στη βασιλική αυλή του Πέλοπα) ο Λάϊος διαπράττει ένα πρωτοφανές έγκλημα στα χρονικά, του μέχρι τότε ελληνοευρωπαϊκού γεωγραφικού χώρου. Συγκεκριμένα κατονομάζεται σαν ο πρώτος άντρας που ερωτεύεται άτομο όμοιο προς το φύλο του, ρέποντας σεξουαλικά προς αυτό.

Τα συμβάντα έχουν ως εξής: Ο Λάϊος εκπαιδεύοντας στην αρματοδρομία τον «εκπάγλου καλλονής» νεαρότατο γιό του Πέλοπα, Χρύσιππο, κυριεύεται από ένα πλήθος συναισθημάτων τα οποία αδυνατεί να δαμάσει.

Τη μοιραία εκείνη ημέρα της αρχής των δεινών, ο Λάϊος σε μια έκρηξη του αλλόκοτου και ιδιώνυμου -έκτοτε- πάθους του, τον μεταχειρίζεται σαν σεξουαλικό όργανο αντίθετο με την αντρική φύση του.

Ο Χρύσιππος, μετά ταύτα, αντιλαμβανόμενος «την ολεθριότητα του συμβάντος» και «το ανεπανόρθωτο της εγκληματικής πράξεως κατά της προσωπικότητός του», αυτοκτονεί, μη μπορώντας να αντέξει τη φρικαλεότητα της ατιμώσεώς του.

Ο Λάϊος ξαναβρίσκοντας τις πρόσκαιρα χαμένες φρένες του και διαβλέποντας το βέβαιο και οικτρό τέλος του, σε περίπτωση σύλληψής του από τον Πέλοπα, δραπετεύει αρματοδρομώντας με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα.

Η μη επάνοδος του Χρυσίππου στα πατρικά του ανάκτορα, οδηγεί τον γεμάτο ανησυχίες πατέρα, σε αναζήτηση που καταλήγει στην ανακάλυψη του ψυχορραγούντος παιδιού του.

Ο Χρύσιππος ψελλίζει προς τον φρίττοντα πατέρα του την «ανδροφονία» που υπέστη και πεθαίνει.

Μανιώδης ο Πέλοπας ξεκινά για την καταδίωξη του Λάϊου, που όμως καταφέρνει να του ξεφύγει και να περάσει στη Στερεά Ελλάδα.

Στο τέλος, απελπισμένος ο Πέλοπας πέφτει και γονυπετής, κοντά στο σημερινό Ισθμό, παρακαλεί τους Άνακτες θεούς του Ολύμπου να τον εκδικήσουν, ξεπληρώνοντας με δίκαιη και ανάλογη αντιμισθία την ανόσια πράξη του Λάϊου.

Τότε ο Ζεύς, με την ανυποχώρητη παρότρυνση της συζύγου του Ήρας (θεότητος που αντιπροσωπεύει την εξέλιξη από την πρωταρχική ενστικτώδη διαβίωση των ανθρωπίνων όντων, στην πολιτισμένη και εδραζόμενη σε νόμους και θεσμούς κοινωνία) δίνει εντολή στον Απόλλωνα για τον μέχρι και του τελευταίου σπέρματος αφανισμό του Οίκου των Λαβδακιδών.

Τα παραπάνω, προηγούμενα του Οιδιπόδειου μύθου, δυστυχώς, δεν μας «αποκαλύπτονται», ίσως από σεμνοτυφία. Όμως, μόνο η αλυσιδωτή γνώση τους ερμηνεύει τα προδιαγεγραμμένα από τον Παντεπόπτη και Απολλύωνα θεό, για την βήμα προς βήμα καθοδική πορεία και το τραγικό τέλος του δυσώνυμου Λάϊου, του τρισδύστυχου Οιδίποδα και των απογόνων του.

Το «ταλαιπωρημένο μυστικό του Οιδίποδα» διαστρεβλώθηκε βάναυσα από ψυχαναλυτές (όπως ο Σίγκμουντ Φρόϋντ).

Όμως, όσο παραμένει τριπλοκλειδωμένο (είτε από άγνοια, είτε από συνωμοσία σιωπής), τόσο η φιλοσοφική σκέψη του μεγάλου Τραγικού του 5ου π.Χ. αιώνα, θα μας διδάσκεται κολοβωμένη.

Οι αιώνες που ακολούθησαν «λογικοποίησαν» ή «επικαιροποίησαν» το μύθο, αφούν τον ξανασύνθεσαν, άλλοτε με  σεμνοτυφία κι άλλοτε με ένοχη σιωπή, αξιοποιώντας το φιλοσοφικό και θεολογικό του υπόβαθρο με βάση τις ανάλογες κοινωνιολογικές προεκτάσεις που ήθελαν να του προσδώσουν σε κάθε εποχή.

Έτσι έκαναν ο Σενέκας (30 μ.Χ.), το «ρομάντζο των Θηβών» (1150-1159), ο Χανς Ζακς (1550), ο Κορνήλιος (1659), οι Λη και Ντράϋντεν (1679), ο Βολταίρος (1718), ο Α. φον Πλάτεν (1828), ο Ερρίκος Ίψεν («Βρυκόλακες» 1881), η Λίλιαν Χέλμαν («Η ώρα των παιδιών»1934) και ο Έντουαρντ Ντμίτρικ (1947).

top
Has no content to show!