Tου Ηρακλή Γαλανάκη

Οπως έχει αναφερθεί και στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ , τον περασμένο Απρίλη ο Περιφερειάρχης  Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, μου ανέθεσε την προσπάθεια  για την  οργάνωση των σχέσεων και της συνεργασίας της Περιφέρειας  Κρήτης με τους Απόδημους  Κρήτες και κατ' επέκταση με τους Φίλους της Κρήτης.

Μια προσπάθεια η οποία φαίνεται απλή, εύκολη και χρήσιμη για την Κρήτη και τους Κρητικούς όπου Γης και φυσικά και για την Ελλάδα, αλλά που στην υλοποίησή της απαιτεί χρόνο, υπομονή, επιμονή, θετική και δημιουργική διάθεση.

Η επιτυχία της δεν εξαρτάται από την καλή διάθεση ενός ή περισσοτέρων, αλλά από το σύνολο όλων εκείνων που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν.

Η επαγγελματική μου πορεία  και παραμονή στο εξωτερικό για κάμποσες δεκαετίες, με είχαν πείσει  και γι' αυτό και για το πόσο πολύτιμη είναι για όλους  η ενεργή  και δημιουργική σύνδεση Κρήτης, Αποδήμων και Φίλων.

Ξεκίνησα λοιπόν να απευθύνομαι σε όλους τους φορείς που εντός και εκτός Κρήτης θα μπορούσαν να συνεισφέρουν και θα είχαν επίσης συμφέρον  από την επιτυχία αυτής της προσπάθειας.

Η τυπική θετική ανταπόκριση ήταν καθολική. Εκείνη όμως που ήταν ουσιαστική και συγκεκριμένη ήταν της Αρχιεπισκοπής Κρήτης και ειδικότερα του Αρχιεπισκόπου σεβασμιοτάτου κ. Ειρηναίου.

Είμαι βέβαιος ότι αν χρειαστεί να απευθυνθώ και στα μέλη της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου θα βρω την ίδια ανταπόκριση.

Διασώστης του Ελληνισμού η Εκκλησία

Νοιώθω λοιπόν την ανάγκη να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ, αλλά και να γνωρίσω, ή να υπενθυμίσω στους συμπολίτες μας το ρόλο της Εκκλησίας,  στην διάσωση και διατήρηση του Ελληνισμού εκτός Ελλάδας, μέσα από το προσωπικό μου βίωμα.

Το 1969 αποφάσισα να φύγω από την Ελλάδα και να πάω να σπουδάσω στο εξωτερικό. Λόγω της θετικής εικόνας που είχε τότε στην Ελλάδα η Σουηδία, ήθελα να πάω σ'αυτή τη χώρα.

Δεν γνώριζα όμως κανένα. Έτσι πήγα στην Γαλλία, αφ'ενός γιατί και η Γαλλία είχε μια πολύ θετική εικόνα και αφ' ετέρου γιατί ένας φίλος που την είχε επισκεφθεί, είχε αποκομίσει μια θετική και φιλική εντύπωση.

Ενώ όμως είχα πάρει το τραίνο για το Παρίσι, άλλαξα πορεία στην Ελβετία και βρέθηκα αρχικά στο Σαμπεζί κοντά στη Γενεύη.

Γιατί; Γιατί ο φίλος μου ο Θεοφάνης Καλαϊτζάκης από το Γαβαλομούρι Χανίων, είχε πει ότι εκεί υπάρχει ένα  Κέντρο της Ορθοδοξίας και η Εκκλησία όλο και κάποιο θα ξέρει στην Γαλλία για να με βοηθήσει για να βρω σπίτι και εργασία.

Ο πρόεδρος τότε του Κέντρου, ο Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός, με καλοδέχτηκε λες και είμαστε χωριανοί και μου πρότεινε να πάω στη Λυών, όπου είχε ένα πολύ καλό φίλο τον  Αρχιμανδρίτη πατέρα Βλάσιο ο οποίος θα με βοηθούσε.

Έτσι βρέθηκα στη Λυών, όπου πράγματι με βοήθησε να βρω σπίτι, εργασία και να γραφτώ στο Πανεπιστήμιο για να μάθω την γαλλική γλώσσα. Ήθελε να μου δίδει και πότε-πότε  χρήματα, αλλά η κρητική μου υπερηφάνεια δεν μου επέτρεπε να το δεχθώ.

Τόπος συνάντησης και στήριξης Ελλήνων η Εκκλησία

Για κάθε Έλληνα ή Ελληνίδα, είτε από την Ελλάδα, είτε από οπουδήποτε αλλού, που διέμενε στην Λυών, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ο τόπος όπου μπορούσε να συναντήσει και άλλους Έλληνες.

Να ακούσει για την Ελλάδα. Να γνωρίσει ή να θυμηθεί τα ήθη και τα έθιμα, να γιορτάσει τις ελληνικές εθνικές εορτές και να μάθει και ελληνικά, ο ίδιος ή τα παιδιά του.

Αν μάλιστα ήταν και ενεργός Χριστιανός θα μπορούσε να παρακολουθήσει τις εκκλησιαστικές τελετές και  τα μυστήρια, είτε του βαπτίσματος, είτε του γάμου, κτλ.

Ο αείμνηστος πατήρ Βλάσιος που υπήρξε και συμφοιτητής στη Λίλη της Γαλλίας με τους μετέπειτα Ιεράρχες Κρήτης, αείμνηστους σήμερα, Τιμόθεο και Ειρηναίο, ήταν ένας πραγματικός υπηρέτης θεού και ανθρώπων.

Όποιος δεν είχε «που την κεφαλή κλίνει» πήγαινε στην ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία. Εκεί ο πατήρ Βλάσιος είχε πάντα ανοικτή την αγκαλιά και την καρδιά στο χέρι.

Αν γύρευε σπίτι, ή εργασία θα έψαχνε μαζί του, αξιοποιώντας το  δίκτυο γνωριμιών του. Όποιος φοιτητής δεν είχε κάποιο για να του εγγυηθεί για να νοικιάσει ένα σπίτι, ο Έλληνας κληρικός ήταν εκεί για να αναλάβει την ευθύνη και το ρίσκο.

Τον είδα να μεταφέρει ακόμη να μεταφέρει φοιτητές με τα στρώματα και τα πράγματά τους. Τον είδα να αγωνιά επίσης γιατί οι φοιτητές έφευγαν χωρίς πληρώσουν ή να στείλουν την επιστολή αποδέσμευσης της ενοικιαζόμενης κατοικίας, με συνέπεια η Φοιτητική Εστία και το γαλλικό κράτος να απειλούν με δήμευση τα ελάχιστα υπάρχοντά του αν δεν ξεπληρωνόταν.

Τόπος συνάντησης των Ελλήνων ήταν και στο Στρασβούργο, και στο Μπισβιλέρ Αλσατίας και στο Λουξεμβούργο, η Εκκλησία. Χώρος συνάντησης, γνωριμίας, συνεργασιών για εκδηλώσεις που ζωντάνευαν την Ελλάδα  που γνωρίζαμε και νοσταλγούσαμε.

Χάρις στην Ελληνική Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία οι Έλληνες και οι Ελληνίδες που έπαιρναν το δρόμο της ξενιτιάς   για μια καλύτερη ζωή, παρέμεναν Έλληνες και Ελληνίδες που ενσωματωνόταν αλλά δεν αφομοιωνόταν.

Η Ελληνική Πολιτεία ήλθε αργότερα για να ασχοληθεί με τους Απόδημους Έλληνες, αλλά σπανίως ήταν τόσο κοντά και τόσο σταθερά και αποφασιστικά δίπλα τους για να τους στηρίξει όσο η Ελληνική Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία.

Η Ελληνική Πολιτεία της οφείλει πολλά και προπαντός τη διατήρηση του τεράστιου και σημαντικού δυναμικού και για μένα πολύτιμου αλλά μη αξιοποιηθέντος ορυχείου που λέγεται Απόδημος Ελληνισμός. Η αποστολή της δεν υπήρξε μόνο θρησκευτική, αλλά και εθνική.

Γι'αυτό, κατά την ταπεινή μου γνώμη, η Πολιτεία πρέπει να τη σέβεται και να την στηρίζει. Και η Εκκλησία όμως πρέπει να συνεχίσει να έχει συναίσθηση της τεράστιας ευθύνης της απέναντι, όχι μόνο προς τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό αλλά και προς τον Ελληνισμό.

Ως Απόδημος Έλληνας την ευχαριστώ για όσα μου πρόσφερε και που πάντα προσπαθούσα να της τα ανταποδώσω, όσο μου ήταν εφικτό.

Ως υπεύθυνος του Γραφείου Αποδήμων Κρητών και Φίλων της Κρήτης, την ευχαριστώ επίσης για την ενθάρρυνση και τη στήριξη.

Μακάρι και οι άλλοι φορείς που βρίσκονται στην Κρήτη, να τη μιμηθούν όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη.

Του Μητροπολίτου Φθιώτιδος Νικολάου

"Η έλλειψη ιερέων είναι το τελειωτικό κτύπημα του χωριού και της υπαίθρου της χώρας", τονίζει σε κείμενο του ο Σεβ. Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος, ρίχνοντας ευθύνες στη Κυβέρνηση για το μέτρο που έλαβε να μην διορίζει νέους εφημερίους.

Ο κ. Νικόλαος σε άλλο σημείο τονίζει: "Χωρίς ιερέα οι άνθρωποι ξεστρατίζουν από τον δρόμο της πνευματικής ζωής."

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του Μητροπολίτη Φθιώτιδος:

Ἀσφαλῶς ἔχετε ἀντιληφθεῖ πόσο μας κοστίζει ψυχικά καί πόσο ταλαιπωρεῖ τήν τοπική μας Ἐκκλησία τό μέτρο πού ἔλαβε ἡ Κυβέρνηση πρό τριετίας, νά μή διορίζει νέους ἐφημερίους.

Κάθε χρόνος πού περνάει λιγοστεύουν κατά ἕξ (6) οἱ ἐφημέριοι τῆς Μητροπόλεώς μας καί στά 80 ἐφημεριακά κενά προστίθενται καί ἄλλα.

Οἱ ἐναπομένοντες Ἱερεῖς καταβάλουν ὑπεράνθρωπες προσπάθειες νά ἐξυπηρετήσουν τίς πνευματικές καί λειτουργικές ἀνάγκες τῶν ἀπορφανισμένων χωριῶν, ἀλλά τό πρόβλημα συνεχῶς διογκώνεται.

Κάθε χωριό ἔχει τίς ἑορτές του, τά ἐκκλησιαστικά του ἔθιμα, τίς παραδόσεις του καί ἔχει μάθει νά ζεῖ μέ τόν ἦχο τῆς καμπάνας, μέ τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς καί μέ τήν εὐλογημένη παρουσία τοῦ Ἱερέως στίς χαρές καί στίς λύπες του.

Ἡ ἔλλειψη Ἱερέων εἶναι τό τελειωτικό κτύπημα τοῦ χωριοῦ καί τῆς ὑπαίθρου χώρας.

Χωρίς Ἱερέα οἱ ἄνθρωποι ξεστρατίζουν ἀπό τόν δρόμο τῆς πνευματικῆς ζωῆς καί εἶναι εὐάλωτοι στούς πάσης φύσεως παραθρησκευτικούς καί αἱρετικούς προπαγανδιστές, οἱ ὁποῖοι «περιάγουν τήν θάλασσαν καί τήν ξηράν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον» (Ματθ. 23,15).

Βάζουν τό μικρόβιο τῆς αἱρέσεως στήν μικρή κοινωνία καί ἀλλοιώνουν τίς ψυχές, μέ ἀποτέλεσμα νά χάνουν πολλοί τόν δρόμο τους, ὅπως τά πρόβατα «τά μή ἔχοντα ποιμένα» (Ματθ. 9,36).

Ἤδη βαδίζομε τόν τρίτο χρόνο καί μόνο δύο (2) θέσεις ἐφημερίων ἐδό¬θη-σαν στήν Ἱερά Μητρόπολη Φθιώτιδος.

Τά κενά ὅμως, πού ἐδημιουργήθησαν μέ συνταξιοδοτήσεις, μεταθέσεις σέ ἄλλες Μητροπόλεις καί θανάτους, εἶναι 18.

Ὅσοι πονᾶτε τήν Ἐκκλησία καί τό χωριό πού γεννηθήκατε καί ἀνατραφήκατε, ἀντιλαμβάνεσθε τό μέγεθος τοῦ προβλήματος.

Ἔχομε εἰπεῖ καί σέ ἄλλη περίπτωση, ὅτι δέν κακίζομε τήν πολιτεία γιά τό σκληρό αὐτό μέτρο, πού δέν ἀδικεῖ μόνο τούς ὑποψηφίους Ἱερεῖς, ἀλλά ἀδικεῖ καί τόν λαό.

Ἡ οἰκονομική κρίση, ὅπως τήν διαχειρίζονται, εἶναι ἀνάλγητη καί δέν γνωρίζει συναισθηματισμούς.

Ἡ πολιτεία βάσει σχεδιασμοῦ πο¬ρεύεται. Ἐμεῖς ὡς πολίτες νομοταγεῖς ὀφείλομε ὑπακοή εἰς τούς νόμους τοῦ κράτους, ὅσο κί ἄν εἶναι βαρεῖς καί ἀσήκωτοι.

Δέν ἐμποδιζόμεθα ὅμως ὡς Ἐκκλησία, νά λάβωμε δικά μας μέτρα, τά ὁποῖα θά οἰκονομήσουν τήν παροῦσα δεινή περίσταση καί θά ἀνακουφίσουν πνευματικά τόν λαό. Δέν πρέπει νά μένουμε μόνο στην κριτική καί δέν ὠφελεῖ ἡ ἀντιπαράθεση μέ τήν πολιτεία.

Κι΄ ἄν μιά ἄλλη πολιτική κατάσταση λάβει ἐχθρική θέση πρός τήν Ἐκκλησία, τί θά πράξωμε; Θά μείνωμε θεατές τῆς διαλύσεως τῶν ἐνοριῶν καί τῆς ἐγκαταλείψεως τῶν πιστῶν;

Ἡ ποθουμένη οἰκονομική ἀνάκαμψη παρατείνεται ἀορίστως. Στά κεντρικά Μέσα ἐνημερώσεως «σκᾶνε» βόμβες γιά διακοπή μισθοδοσίας τῶν Ἱερέων, γιά μείωση συντάξεων καί γιά ἄλλα μέτρα, τά ὁποῖα, ὅπως λένε, προτείνει ἡ Τρόϊκα.

Ἀπό πλευρᾶς κυβερνήσεως διαψεύδονται, ἀλλά ὁ φόβος καί ἡ ἀπορία μένει.

Πάντα τά ἀνωτέρω σᾶς ἀνέφερα, γιά νά παρουσιάσω σέ ὅλους σας τήν ἔκταση τοῦ προβλήματος τῆς παύσεως τοῦ διορισμοῦ νέων Ἐφημερίων καί τήν ἀνάγκη, πού προκύπτει, νά εὑρεθεῖ τρόπος στηρίξεως τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν μικρῶν ἐνοριῶν τῆς ὑπαίθρου.

Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει δυναμικό ἀξιόλογο, τό ὁποῖο πρέπει τώρα στούς χαλεπούς καιρούς νά ἐπιστρατευθεῖ καί νά δραστηριοποιηθεῖ.

Ἐλᾶτε, ὅσοι ἀγαπᾶτε τήν Ἐκκλησία νά συμπαρασταθεῖτε στίς ἀνάγκες τῶν Ἐνοριῶν καί τῶν Φιλανθρωπικῶν Ἱδρυμάτων.

Ἐλᾶτε οἱ δυνάμενοι καί ἔχοντες τά προσόντα νά ὑπηρετήσετε τήν Ἐκκλησία, θεολόγοι καθηγητές, δάσκαλοι καί ἄλλων ἐπιστημῶν ἐκπαιδευτικοί, στρατιωτικοί, συνταξιοῦχοι ὅλων τῶν ἐπαγγελμάτων καί ἐργαζόμενοι, μέλη τῶν θρησκευτικῶν σωματείων καί ἀδελφοτήτων, ἐλᾶτε νά ἐνδυθεῖτε τό μέγα τῆς Ἱερωσύνης ἔνδυμα καί νά ἀνοίξετε τίς κλεισμένες ἐκκλησίες τῶν χωριῶν μας.

Ὅ σοι παιδιόθεν εἴχατε τόν πόθο τῆς Ἱερωσύνης καί ἡ καρδιά σας φλέγεται ἀπό ἀγάπη πρός τόν Χριστό, ἐλᾶτε! Σᾶς καλεῖ ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας! «Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. 4,19).

Κηρύσσομε σήμερα πνευματική ἐπιστράτευση καί ὅσοι ἀγαπᾶτε τόν Χριστό, τήν Ἐκκλησία καί τήν πατρίδα μας τήν Ἑλλάδα, ἐλᾶτε νά καταταγεῖτε στόν στρατό τοῦ Οὐρανίου Βασιλέως Χριστοῦ.

«Οὐ γάρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ. μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡμῶν ..., ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ Εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ» (Β΄Τιμοθ. 1,7-8).

Τώρα σᾶς ἔχει ἀνάγκη ἡ Ἐκκλησία. Τολμήσατε καί ὁ Κύριός μας θά εὐλογήσει τήν ἀπόφασή σας.

Εὐχηθεῖτε, ἀδελφοί μου, νά ἀναδείξει ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἐργάτας εἰς τόν Θεῖον ἀμπελῶνα του, διότι «ὁ θερισμός πολύς, οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι» (Ματθ. 9,37). Τήν ἐλπίδα μας στηρίζομε στόν Χριστό καί ἀπό τόν Χριστό ἀναμένομε τήν λύση.

Μετά πατρικῶν εὐχῶν.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Του Σεβ. Μητροπολίτη Καστορίας κ. Σεραφείμ

Για να μιλήσει κανείς για τα δεσποτικά γεγονότα, που ως σταθμοί πνευματικού ανεφοδιασμού και πηγές χάριτος και αναβίωση μυστική του λυτρωτικού μηνύματος μέσα στην καρδιά του κάθε ανθρώπου μάς τα παρουσιάζει η Αγία μας Εκκλησία, θα πρέπει να είναι κανείς θεολόγος. 


Όχι με τον όρο που εμείς τον χρησιμοποιούμε σήμερα, αλλά με τον όρο που χρησιμοποιείται από τους θεοφόρους Πατέρες της Εκκλησίας. 


Θεολόγος δεν είναι αυτός που έμαθε, διάβασε, έγραψε, απέκτησε κάποιες γνώσεις διανοητικά, ούτε και εκείνος που πήρε κάποια πτυχία και ακόμη περισσότερο κάποιες περγαμηνές, αλλά ο καθαρός τη καρδία.

Αυτός, δηλαδή, ο οποίος κατά το Μέγα Βασίλειο, έχει «ενιδρυμένον εν εαυτώ τον Θεόν», έχει δηλαδή κοινωνία με το Θεό.

Στο πρόσωπο του αληθινού θεολόγου βρίσκουν πλήρη εφαρμογή οι λόγοι του Χριστού, «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» (Ματθ. 5,8). 


Ο αληθινός θεολόγος είναι αυτός που έχει αδιάλειπτη προσευχή κατά τον πατερικό λόγο «Ει θεολόγος ει, αληθώς προσεύξη· και ει αληθώς προσεύξη, θεολόγος ει».


Τέτοιοι θεολόγοι ήταν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Τέτοια πρόσωπα ήταν οι θεούμενοι, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούσαν μόνο την ανθρώπινη παιδεία, αν την είχαν, αλλά κυρίως την άνωθεν παιδεία, που κατεβαίνει από τον Πατέρα των φώτων και έχει σαν κέντρο όχι τη λογική, αλλά την καρδιά του κάθε ανθρώπου, τον χώρο δηλαδή της φανερώσεως του Θεού.

Γι’ αυτό και ο Δαυίδ ζητά παρακλητικά από το Θεό «καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου». 


Ο Άγιος Αντώνιος, παραδείγματος χάριν, δεν είχε την ανθρώπινη παιδεία, είχε όμως την άνωθεν.

Ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Σπυρίδων δεν μας άφησαν συγγράμματα, όπως ο Μέγας Αθανάσιος και η λοιπή χορεία των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας, μάς άφησαν όμως ως πολύτιμο θησαυρό την εμπειρία, τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, την παρουσία του Θεού στη ζωή τους, ώστε ο λόγος τους και η διδασκαλία τους να είναι λόγος Αγίου Πνεύματος. 


Όση γνώση κι αν διαθέτει κανείς, όση παιδεία ανθρώπινη κι αν κατέχει, αν δεν έχει την άνωθεν παιδεία δεν θα μπορεί να μιλήσει εμπειρικά και θεραπευτικά γι’ αυτά τα γεγονότα, εάν προηγουμένως δεν έχει υποστεί την καλή αλλοίωση, όπως μας τονίζουν και πάλι οι έμπειροι ουρανοδρόμοι της πνευματικής ζωής.


Για τη δεσποτική λοιπόν γιορτή της Μεταμορφώσεως, τίποτε δικό μας· γιατί απλούστατα δεν έχουμε να δώσουμε. Πτωχεία πνευματική!
Θα παραθέσουμε όμως λίγα ψελλίσματα από τα πάγχρυσα στόματα του λόγου των θεοφόρων Πατέρων, οι οποίοι έζησαν την εμπειρία αυτή του ακτίστου φωτός.


Πρώτον. «Μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών». Έτσι μας παραδίδουν τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας το δεσποτικό αυτό γεγονός. Τι σημαίνει αυτή η φράση των Ιερών Ευαγγελιστών; 


Ο Χριστός πάνω στο όρος Θαβώρ δεν πήρε εξωτερικά μια μορφή, δηλαδή μια φύση που δεν την είχε και προηγουμένως, δεν έπαθε καμία τροπή ή αλλοίωση, αλλά απλούστατα άνοιξε τους οφθαλμούς των μαθητών, «από της σαρκός εις το πνεύμα», κατά την έκφραση του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού.


Θα γράψει χαρακτηριστικά ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Μεταμορφώνεται λοιπόν, όχι με το να λάβει κάτι που δεν ήταν, αλλά παρουσιάζοντας καθαρά αυτό που ήταν στους αγαπητούς μαθητές του, ανοίγοντας τα μάτια τους και ικανώνοντάς τους να βλέπουν, ενώ ήταν τυφλοί πνευματικώς. Αυτό σημαίνει η φράση "μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών".

Μένοντας δηλαδή ο ίδιος ως προς την ταυτότητά του (χωρίς να υποστεί καμιά ουσιαστική αλλαγή) φαίνεται τώρα στους μαθητές διαφορετικός από ότι φαινόταν προηγουμένως…» (Αποσπάσματα ομιλίας στη Μεταμόρφωση του Κυρίου του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού, ΕΠΕ 9).


Άνοιξε για μια στιγμή τα μάτια τους «καθώς ηδύναντο, το μεν πληροφορών αυτούς, το δε και φειδόμενος, μήπως συν τη οράσει και το ζην απωλέσωσιν».

Τους επιτρέπει με τους σωματικούς οφθαλμούς να δουν τη δόξα της Θεότητος, η οποία ήταν υποστατικά «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως και αχωρίστως» ενωμένη με την ανθρώπινη φύση. 


Για μια στιγμή τους φανερώνει την κατάσταση που θα αποκτήσει το σώμα Του μετά την Ανάσταση, καθώς επίσης και τα σώματα των Αγίων. Και το κάνει αυτό ο Χριστός για να τους προετοιμάσει για τη δοκιμασία του Πάθους, αλλά και για τη δόξα της Αναστάσεως.

«Δείξαι βουλόμενος της αναστάσεως την λαμπρότητα».
Ακριβώς αυτήν τη θεολογική εμπειρία, μάς την παραθέτει και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέγοντας πως «ο Χριστός μεταμορφώθηκε όχι με το να αποκτήσει κάτι καινούργιο που δε διέθετε προηγουμένως, ούτε με το να μεταβληθεί σε κάτι που δεν ήταν, αλλά με το να παρουσιαστεί στους μαθητές του όπως πραγματικά ήταν, ανοίγοντάς τους τα μάτια να τον δουν και καθιστώντας την αμβλυωπία τους οξυδέρκεια…Δεν το είδαν απλώς με τα μάτια του σώματος, αλλά με τα μάτια που προετοιμάστηκαν κατάλληλα από το Άγιο Πνεύμα. Δηλαδή μεταλλάχτηκαν και έτσι μόνο είδαν τη μεταλλαγή που υπέστη η μεικτή φύση μας».
Δεύτερον. «Μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών».

Οι υμνογράφοι της Εκκλησίας μας, μάς ομιλούν για το μυστήριο «το προ αιώνων κεκαλυμμένον», το οποίο εφανέρωσε η φρικτή Μεταμόρφωσις του Χριστού. 
Ποιο είναι το Μυστήριο;

Γράφει χαρακτηριστικά ο π. Γεώργιος Μεταλληνός μεταφέροντας την ομόθυμη ομολογία των υμνογράφων της Εκκλησίας μας. «Μυστήριο».

«Η δόξα της Θεότητός Του», «η πατρική δόξα», «η ευπρέπεια της θείας βασιλείας». Ο Χριστός τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. 


«Θεός όλος υπάρχων, όλος βροτός γέγονας, όλη τη Θεότητι μίξας, την ανθρωπότητα εν υποστάσει σου, ην εν δυσί ταις ουσίαις, Μωυσής Ηλίας τε, είδον εν όρει Θαβώρ», θα γράψει και θα ψάλλει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. 
Και αυτή η Θεότητα μαρτυρείται τριπλά επάνω στο όρος Θαβώρ 
Α. Μαρτυρείται με το φώς. Το χαρακτηρίζουν οι ιεροί υμνογράφοι «υπέρ αίγλην, υπέρ τον ήλιον, θεία δόξα».
Β. Μαρτυρείται με την Πατρική φωνή.

«Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα· αυτού ακούετε» (Ματθ. 17,5). Έχουμε μια ακόμη Πατρική επιβεβαίωση, όπως και προηγουμένως στα νερά του Ιορδάνου. 
Γ.

Μαρτυρείται με την εμφάνιση της νεφέλης. Και η νεφέλη είναι η χάρις του Αγίου Πνεύματος «η νεφέλη σαφώς την χάριν του Πνεύματος, παρεδήλου εμφανέστατα», θα σημειώσει και πάλι ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
 

Και ο Άγιος Ανδρέας Επίσκοπος Κρήτης θα γράψει πως η νεφέλη της Μεταμορφώσεως είναι η ίδια η περιστερά που φάνηκε στη Βάπτιση του Χριστού, δηλαδή το Πνεύμα το Άγιο. 


Έχουμε, λοιπόν, τη φανέρωση της Αγίας Τριάδος, όπως και στον Ιορδάνη ποταμό. Γι’ αυτό και ψάλλουμε «Φως αναλλοίωτον Λόγε, φωτός Πατρός αγεννήτου, εν τω φανέντι φωτί σου, σήμερον εν Θαβωρίω φως είδομεν τον Πατέρα, φως και το Πνεύμα, φωταγωγούν πάσαν κτίσιν». 


Αυτή η γιορτή έχει για όλους μας ένα μυστικό νόημα. Μας το αποτυπώνουν οι ιεροί υμνογράφοι στο τέλος του Απολυτικίου της εορτής: «λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αΐδιον». 


Να φωτιστούμε, να λάμψουμε, να μεταμορφωθούμε, κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου, «..μεταμορφούμεθα από δόξης εις δόξαν, καθάπερ από Κυρίου Πνεύματος» (Β’ Κορ. 3,18). 


Αυτή η έλλαμψη είναι η κληρονομιά που μας χάρισε ο Χριστός, που μας παρέδωσαν οι Πατέρες. 


Αν δεν φτάσουμε σ’ αυτή την έλλαμψη, αν δεν δούμε το Θεό ως φως, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να Τον δούμε και στη Βασιλεία των Ουρανών. 


Γι’ αυτό και το αίτημά μας σήμερα ας είναι: «λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αΐδιον».

Του Αρχιμ. Δαμασκηνού Λιονάκη*

«Παναγία μου»! Ὄνομα μυριοειπωμένο, ἐπίκληση θερμή, ἱκεσία ταπεινή, καρδιακή. Μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας γόνατα κάμπτονται καί χέρια ὑψώνονται, δάκρυα χύνονται, καρδιές ἀνοίγονται, ὀνόματα μνημονεύονται, «πᾶσαι αἱ γενεαὶ» δεητικῶς προσεύχονται…

Στήν σπλαγχνική Μητέρα τοῦ Θεοῦ καταφεύγουμε σέ κάθε περίσταση τοῦ βίου, αὐτῆς τό ὄνομα προφέρουμε καί τήν βοήθεια ἐπιζητοῦμε.

Κατά δέ τόν μῆνα Αὔγουστο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀφιερωμένος στήν χάρη της, ἀμέτρητες παρακλήσεις ἀναπέμπονται στήν Παναγία ἀπό τούς πιστούς χριστιανούς.

Ναοί Ἐνοριῶν καί Ἱερῶν Μονῶν γεμίζουν ἀπό ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἡλικιῶν· οἱ Παρακλητικοί Κανόνες κατανύσσουν ψυχές καί ἀρωματίζουν τά αὐγουστιάτικα ἀπογεύματα, δροσίζουν «τοὺς βαστάσαντας τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα»…

Πλῆθος ἐπιθέτων καί προσωνυμιῶν ἀπέδωσε στήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡ ἀγάπη καί ἡ εὐγνωμοσύνη τῶν πιστῶν· Γοργοεπήκοος, Παντάνασσα, Γιάτρισσα, Παυσολύπη, Παραμυθία, Χρυσοπηγή καί Καταφυγή εἶναι ἐλάχιστα ἀπό αὐτά.

Ἡ Παναγία μας, «ἡ μόνη ἁγνὴ καὶ ἄχραντος Παρθένος», εἶναι «ἡ μετὰ Θεὸν προστασία ἡμῶν».

Δέεται ἀδιαλείπτως ὑπέρ τοῦ κόσμου, ἀποσοβεῖ κινδύνους καί ἀποδιώκει πειρασμούς, προστατεύει ἔθνη καί λαούς, θεραπεύει ἀρρώστους, καλεῖ σέ μετάνοια, παρηγορεῖ καί χαροποιεῖ θλιβομένους, ἐνθαρρύνει ἀπογοητευμένους, νουθετεῖ κυβερνῆτες, προφυλάσσει τούς νέους, στηρίζει τούς γέροντες, διατρέχει θάλασσες καί βουνά, πόλεις καί χωριά, ἀσφαλίζει ψυχές, στερεώνει στό ἀγαθό, μοιράζει χαρίσματα, μεριμνᾶ γιά πνευματικές καί βιοτικές ἀνάγκες, τακτοποιεῖ λογισμούς, λύνει παρεξηγήσεις, καταλλάσσει καί εἰρηνεύει.

Συμπαρίσταται στίς χῆρες καί τά ὀρφανά, στίς πονεμένες μητέρες, στούς ἀγωνιστές τῆς βιοπάλης, σέ ὅσους ἀσκοῦνται κατά τῆς ἁμαρτίας καί ποθοῦν τήν πνευματική τελείωση.

«Μυριάκις» προφέρεται τό ὄνομα τῆς Κεχαριτωμένης Θεοτόκου καθημερινῶς, ἀλλά «ἀπειράκις» ὁ κόσμος ὁλόκληρος δέχεται τίς εὐεργεσίες τῆς ἁγνῆς Θεομήτορος!

Ἡ Παναγία μας, ἡ ὁποία ποτέ δέν ἁμάρτησε οὔτε μέ τόν λογισμό, ἀλλά ἀφιερώθηκε στόν Θεό καί ὑπηρέτησε τό σχέδιό Του γιά τήν σωτηρία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, βρίσκεται μέ τό σῶμα της στόν Παράδεισο, ὅπου μέ μητρική παρρησία καί ἀρχοντική ἀγάπη ἱκετεύει τόν Υἱό καί Θεό της γιά τήν σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων.

Καί γνωρίζουμε ὅτι «πολὺ ἰσχύει δέησις Μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου»!

Εἶναι, ὅμως, ἀνάγκη νά τονίσουμε ὅτι ἡ Θεοτόκος δέν παραβιάζει κλειστές πόρτες, ἀλλά στέκεται μέ σεβασμό πρός τό ἀνθρώπινο πρόσωπο καί τήν θεόσδοτη ἐλευθερία του. Προτρέπει μητρικῶς, δέν ἐξαναγκάζει δυναστικῶς!

Ἀναπαύεται στήν πνευματική ζωή μας, στήν ἀγαθή μας προαίρεση καί τήν ὑπακοή μας στό θέλημα τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ της.

Ὅποιος τιμᾶ καί ἐργάζεται τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, ὅποιος μέ φιλότιμο ἀγωνίζεται γιά τήν σωτηρία καί τόν ἁγιασμό του, ὅποιος «ἀγαθοποιεῖ», εὐεργετεῖ καί ἀμνησικακεῖ, αὐτός δρέπει τούς καρπούς τῆς ἰσχυρῆς θεομητορικῆς προστασίας.

Τό πέρασμα τῆς Παναγίας χαρίζει ἐλπίδα, παύει τήν λύπη, μελώνει τόν πόνο, ἀναιρεῖ τήν κατήφεια, ἀποδιώκει τήν ἀπελπισία.

Ἡ παρουσία της εἶναι πρόξενος εἰρήνης, χαρᾶς καί καλῆς ἀνησυχίας, ἀφορμή μετανοίας, διόρθωσης καί τελείωσης.

Πόσο ἀπαραίτητη, ἀδελφοί μου, εἶναι στήν σημερινή δύσκολη πραγματικότητα ἡ καταφυγή στήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ...

Πόσο χρειάζονται τήν μητρική στοργή τῆς Ἀειπαρθένου ἄνθρωποι πού ἀποκάμνουν καί ἀπογοητεύονται ἀπό τήν λύπη καί τά προβλήματα…

Ὁ ὀρθόδοξος λαός μας εἶναι ζυμωμένος μέ τήν τιμή στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο.

Τό παράδειγμα τῶν ἁπλοϊκῶν προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι «οὐκ ἔγνωσαν γραμματείας», ἀλλά μέ ἐλπίδα κατέφευγαν στήν Παναγία καί ἀνακουφίζονταν στίς δυσκολίες καί τίς θλίψεις τῆς ζωῆς, μᾶς διδάσκει, ἀδελφοί μου, νά μήν ὑποκύπτουμε στήν ἀπελπισία καί τήν ἀπόγνωση, ἀλλά μέ θάρρος νά καταφεύγουμε στήν Παναγία μας, νά ἀνοίγουμε τήν καρδιά μας, νά ἐξωτερικεύουμε τόν πόνο μας καί νά ἔχουμε τήν βεβαιότητα ὅτι δέν θά φύγουμε «κατῃσχυμμένοι». Ἀμήν.

*Ο Αρχιμ. Δαμασκηνός Λιονάκης είναι Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Κυδωνίας και Αποκορώνου